Erkekleri mat eden kadın...

Büyük satranç ustası Garri Kasparov "sirk kuklası" dediği Macar satranç oyuncusu Judit Polgar'a 42 hamlede teslim oldu. Böylece Kasparov ilk kez bir kadına yenildi. Moskova'da yapılan Rusya Milli Takımı-Dünya Karması Hızlı Satranç Turnuvası'nda Kasparov'un aldığı sürpriz yenilgiyle ilgili yorumlar muhtelif. "Yenilginin nedeni Kasparov'un Polgar'ı hafife alması" diyen de oldu, "Kasparov oyuna değil Judit'e konsantre oldu; oyun sırasında onun kadınsı yanlarını inceledi" diyen de... En sık yapılan yorum ise "Bir kereden bir şey olmaz" idi.
Kadınlar kategorisinde oynamayı "Benim düzeyimde değiller. Kadınlarla oynamak yeterince heyecanlı olmuyor" diye en baştan reddeden Polgar şu anda erkekler liginde 19. sırada. Bu, erkek egemenliğindeki satranç dünyası için çok büyük bir başarı. Polgar aynı zamanda 15 yaşındayken "en genç büyükusta" unvanını Bobby Fischer’dan devraldı. O zamandan beridir de birçok turnuvada boy gösteriyor, parlak başarılara imza atıyor ve genellikle satrançta bu başarıları elde eden "ilk kadın" oluyor.
Oysa Judit satranç tahtasındaki uzun yolculuğuna çıkarken yalnız değildi; yanında kız kardeşleri Zsuza ve Sofia da vardı. Zsuza (artık kendisine Suzan diyor) 10 yaşında uluslararası bir satranç ustası olmakla kalmayıp, dünya kadınlar satranç şampiyonu da olmuştu. Sofia ise 1989'da Roma'da gelmiş geçmiş en yüksek reytinge ulaşmıştı: 2879 (Kasparov'un şu andaki reytingi: 2838). Ancak kız kardeşleri evlenip çoluk çocuk sahibi olmayı tercih ederken Judit babasının hayalini gerçekleştirmek üzere satranca devam etme kararı aldı.
Polgar kardeşlerin babasının hayali kızlarından birinin büyükusta dünya şampiyonu olarak satrançta zirveye oturmasıydı. Yaklaşık 20 yıl önce bu hedefe kilitlenen baba Laszlo Polgar hâlâ tartışılan bir eğitim sistemi uyguladı kızlarına. Onları okula göndermek yerine eğitimlerini kendisi üstlendi. Hem de Macar hükümeti ile ters düşerek...
Judit Polgar şu anda dünya şampiyonluğundan çok uzak. Dünya sıralamasında önünde ustalığı tartışılmaz birçok erkek satranç oyuncusu var. Ama 1998’de FIDE dünya şampiyonu Karpov'u 5-3 mağlup ettiği, dünya sıralamasında bir süre için ilk 10'a giren ilk kadın olduğu ve Kasparov'a 42 hamlelik bir ders verdiği unutulmamalı. Henüz 26 yaşındaki Polgar'ın, babasının hayalini gerçekleştirmek için önünde daha uzun yıllar var.

"Anne olsam da satranç kariyerime devam ederim"
Judit Polgar satranç dünyasının kraliçesi olarak kabul ediliyor. Garri Kasparov da tartışmasız satrancın "şah"ı. Ancak bu ikilinin arasının pek iyi olduğu söylenemez. Hele de Kasparov'un Polgar için "Satranç onun neyine, o gidip çocuk doğursun" dediği düşünülürse... Polgar'ın ise Kasparov'a bir iyi, bir de kötü haberi var. İyi haber: Polgar ve kocası Gustav Fonts yakında çocuk sahibi olmayı düşünüyorlar. Kötü haber: Kraliçe Polgar çocuk sahibi olduktan sonra da satranca devam edecek!

Evlilik hayatı ile satranç oyunculuğunu bir arada götürmek zor olmuyor mu?
Ben bu konuda çok şanslıyım, muhteşem bir kocam var. Beni bu alanda çok destekliyor, hatta turnuvalara bile benimle birlikte geliyor. Bu yüzden satranç ile evlilik hayatı arasında denge kurmakta hiç zorlanmıyorum.

Çocuk sahibi olmayı düşünüyor musunuz?
Elbette kocam ve ben en kısa zamanda bir aile olmak istiyoruz. Fakat bu satranç kariyerimin sonu anlamına gelmiyor. Bence enerjisini doğru kanalize edebilen ve hayatını iyi programlayan bir kadın her ikisini başarıyla bir arada götürebilir.



Judit Polgar gençliğinde satranç maçlarına oyuncak bir hayvanla çıkıyordu. Yanında oyuncak taşıyan bu küçük kızın rakiplerini yendiğini gören bir büyükusta onunla yapacağı maça uğur olarak plastik bir dinozor getirdi.



"2000 Olimpiyatları'nda İstanbul'daydı. Kadınlar liginde oynamayı baştan beri reddediyor ve Macar erkekler takımının oyuncusu. Maç esnasında vücudunu çok iyi kullanıyor. Ayakkabılarını çıkarıyor, bağdaş kuruyor, ayaklarına masaj yapıyor. Galiba bir nevi yoga yapıyor rahatlamak ve oyuna konsantre olmak için. Klasik satranççılar gibi oturmuyor yani.
Agresif, uzlaşmaz bir stili var. Dünya şampiyonu olması bence zor. Çünkü rakipleri çok güçlü. Kasparov'u klasik satrançta değil, hızlı satrançta yendi. Bu yüzden çok önemli bir galibiyet olarak görmüyorum ben bunu. Ama iyi bir satranç oyuncusu."