Evde canları sıkılmasın

Küresel koronavirüs salgınında daha fazla can kaybını önlemek ve risk grubundakileri korumak için geniş çaplı önlemler alınıyor. Bunlardan biri de 65 yaş ve üzeri büyüklerimizin sokağa çıkmalarının geçici olarak yasaklanmış olması. “Evde kal” çağrısıyla aslında zorunlu olmadıkça hepimiz için geçerli olan bir dönem bu. Birçoğumuz bu süreci filmler, diziler izleyerek, kitaplar okuyarak, sosyal medya aracılığıyla canlı yayınlanan konserlere veya spor aktivitelerine katılarak, müzelere sanal turlar yaparak yine online düzenlenen yabancı dil veya hobi kurslarıyla geçirirken, teknolojinin hayatlarında daha az yer tuttuğu yaşlılar neler yapabilir? Endişe, kaygı ve korku düzeylerinin arttığı şu süreçte, zamanlarını verimli geçirmeye daha çok ihtiyaçları var. Bu düşünceyle yıllardır yaşlılara ev sahipliği yapan huzurevlerinin telefonlarını çaldırdık ve onların nasıl vakit geçirdiklerini sorduk.

Basit malzemelerle sayısız oyun

Avcılar’da hizmet veren Olgunyaş Huzurevi ve Yaşlı Bakım Merkezi, misafirlerinin özellikle ince motor becerilerini aktif tutacak, hem konsantrasyonlarını hem de hafızalarını canlı tutabilecekleri çok sayıda etkinlik düzenliyor. Merkezin başhemşiresi Evrim Zorlu, evlerinde basit kırtasiye malzemeleri olan herkesin etkinlikleri yapabileceğini söylüyor.

Dokun-hisset ve kokla-hisset: Hem duyu gelişimini destekleyen hem de odaklanma becerilerini güçlendiren bir oyun. Gözleri kapatıp, bir kasenin içine birtakım yiyecekler konuluyor; yoğurt, meyve, baharat çeşitleri gibi. Sadece koklayarak ne oldukları soruluyor. Hesap makinesi, defter, kalem, kumanda gibi materyallere de yine sadece dokunarak, ne olduklarını bulabilirler. 

Bul bakalım: Hem dikkati hem de hafızayı canlı tutmayı amaçlayan oyunda, önceden bir kelime belirleniyor ve kağıtların üzerine yasaklı 1-2 kelime yazılıyor; sonra onları kullanmadan ne olduğunu tarif etmeye çalışıyorlar.

Geri dönüşüm amaçlı boyamalar: Soda şişelerini boyayıp vazo, salça kavanozlarından mumluk yapılabilir. Karton bardaklardan kesme şekillendirme ve boyama yöntemiyle yapay vazo görünümü oluşturulabilir.

Bovling oynanabilir: Pet şişelerinin içlerine su doldurup renkli kağıtlarla kaplayabilirler. Ellerinde kalan kartonları yuvarlayarak, etrafını kağıtla kaplayıp onu da bovling topu haline getirebilirler. Düz, uzun bir masada ya da yerde keyifle oynanabilir.

Geometrik şekil eşleştirme ve renk eşleştirme: Üçgen ve yıldız gibi hazırladığınız geometrik şekilleri veya renkleri öncesinde hazırladığınız bir levhada doğru yerlere yerleştirme.

Mandala boyama: Resimlerin içini boyama etkinliğinden farklı olarak tonlamaların olduğu bir aktivite. Aralarındaki alan daha küçük.

Fotoğraf çerçevesi yapmak: Renkli kartonlardan çerçeve yapıp, üzerlerine bakliyat ürünleri ya da ponponlu el işleri yapıştırabilirler.

“Haritada yer bulabilir, mektup yazabilirler”

Özel Koşuyolu Yaşlı Bakım Merkezi’nin sorumlu müdürü psikolog Umut Çimen, misafirlerinin fiziksel aktiviteleri kısıtlı olsa da kendilerini iyi hissedecek çalışmalar yapmaya özen gösterdiklerini söylüyor. Evlerimizde de yapabileceğimiz kurumdaki aktiviteleri şöyle anlatıyor:

Mektup yazma: Ailelerine veya uzaktaki dostlarına mektup yazma. Bunu insanlar evlerinde de yaptırabilir. Mektubun değer taşıdığı bir kuşak olarak, bu aktiviteyi seveceklerdir.

Haritada yer bulma: Evinizde bulunan Türkiye veya dünya haritası üzerinden illeri, ülkeleri sorabilirsiniz.

İsim- şehir oyunu.

Boyama, resim çalışmaları.

Boncuk dizme, boyama veya büyük resimleri boncuklarla kaplama.

“Boncuklarla takı yapabilirler”

Moda Nezih Yaşlı Bakımevi Müdürü Esra Kaleli ise misafirlerinin çoğunluğunun Alzheimer ve demans hastası olduğunu ve çalışmaların da bu yönde daha ağır bastığını söylüyor. Müzik ve dışarıdan aktivite gruplarına ara verdiklerini söyleyen Kaleli, boyama çalışmalarına ağırlık verdiklerini anlatıyor.

Boyama etkinliği.

Kutu ahşap boyama.

Elleri yumruk yapıp sıkma, açma, bacak kaldırma veya kolları çember yapma gibi basit egzersizler.

Kitap okumak. Kendisi okuyamıyorsa, başkasını dinleme.

Bulmaca çözme. Aynı zamanda hafızalarını harekete geçirmek için bilmeceler sorulabilir.

Takı yapabilirler. Çok küçük olmayan boncuklarla kolyeler, bilezikler yapılabilir.

Saat çizme aktivitesi. Bir kağıt ve kalem verip, söylenen saati, akrep ve yelkovanı söylenen şekilde çizebildi mi diye kontrol edebilirler.