27.11.2005 - 00:00 | Son Güncellenme:
axpaz011.jpg Yıllardır tek bir rakı içen ve rakının tadını onunla özdeşleştirenler için alıştıkları tadı değiştirmek kolay değil. Yeni çıkan rakıların içiminin daha hafif olması ise başta gençler olmak üzere değişik ve yeni tat arayanları cezbediyor. Biz de İstanbul'un en ünlü meyhanelerini ve restoranlarını bir bir dolaşarak rakı piyasasının nabzını tuttuk. Halk yeni çıkan rakılara alıştı mı, en çok hangileri satılıyor, kim ne içiyor, içen ne diyor gibi soruların cevabını aldık.Araştırma sonuçlarımıza gelince...Alıştığı tatlardan vazgeçmekte zorlananlar daha çok akşamcılar olarak bilinenler. Akşamcı kesim, Yeni Rakı içmeye devam ediyor. Bırakın içmeyi, yeni çıkan rakıları denemekten bile kaçınıyor.Gençler ve kadınlar ise yeni çıkan rakıları tercih ediyor. Bunun en büyük nedeni ise içimlerinin daha kolay olması. Yeni çıkan rakılar arasında en çok tercih edilense Efe. Bu markanın piyasaya sahte rakı olayları çıktığı sırada girmiş olması ve bilyeli kapaktan dolayı güven uyandırması çok işine yaramış.Mey Gıda'nın ortaya çıkan rekabetle birlikte Yeni Rakı'nın şişesini ve hatta lezzetini "iyileştirmesi" ise kaçan müşterilerini geri kazandırmış.Meyhane sahipleri ise oluşan rekabet ortamından memnun. Yeni çıkan rakıların oturması için biraz daha vakte ihtiyaçları olduğunu söylüyor ve daha çok reklam yapılması gerektiğinin altını çiziyorlar. Efe, Efe Yaş Üzüm, Çilingir, Kulüp, Yeni Rakı, Altınbaş, Tekirdağ, İzmir, Mercan, Burgaz... Rakı üretimindeki tekelin kalkması ve özel sektörün de rakı işine girmesiyle birlikte piyasadaki "aslan sütü" çeşidi bir anda çoğaldı. Gerek akşamcılar gerek "sosyal içiciler" de bu çeşit çokluğu arasında seçim yapmakta epey zorlanır oldu. "Gazeteci, yazar ve avukatlar denemek için içiyor" Halk yıllardır Yeni Rakı içiyor. Yeni çıkan rakıları içmiyorum çünkü bunların bir süre dinlenmesi yazım. Daha hamdırlar. Ama hepsini denedim ve beğendim, güzel rakılar.İçenler oluyor ama Yeni Rakı gibi değil. Çok isteyen de olmuyor. Deneyenler beğeniyor ama alışmaları lazım. Yeni çıkan rakıları daha çok yazar, gazeteciler ve avukatlar denemek için içiyor. Kadınlar Efe, Tekirdağ ve Yeni Rakı içiyor. Meyhane içicilerinin yüzde 80'i Yeni Rakı içer. Geri kalanı merak için veya sahte rakı korkusundan dolayı yeni çıkan rakıları tercih ediyor. Mesela Efe ilk çıktığında beğenilmedi ama sahte rakı olayları sırasında herkes Efe içer oldu. Bunları hep zaman gösterecek. Öyle birdenbire olmaz bu işler. "Yeni çıkanlar bana hafif geliyor" Meyhanelere en çok giden ve bizim en çok sattığımız iki rakı Efe ve Yeni Rakı'dır. Yüzde 50 Yeni Rakı'ysa, yüzde 50 Efe içilir. Diğer rakılar yeterli reklam yapamadıkları için müşterilerin onlara ulaşmaları zor. Bazen Çilingir ve Burgaz isteyen de oluyor ama sayıları az. Damak tadını zor değiştiren eski insanlar Yeni Rakı'yı daha çok tercih ediyor. Yeni gençlerimizse yumuşaklığından dolayı Efe'yi tercih ediyor. Yeni Rakı kendini çok düzeltti. Kaybettiği müşterisini şişeler düzeldikten sonra tekrar kazandı. Zaten Yeni Rakı kemikleşmiştir, "Ne içersin, Yeni Rakı içerim". Ben eskiden beri Yeni Rakı'cıyım. Yeni çıkanları denedim ama bana hafif geliyorlar. "Rekabet gelince kalite de arttı" idari sorumlusu)Yeni çıkan rakılara rağbet var. En çok Efe, arada da Mercan istiyorlar. Haftada 10 kasa Yeni Rakı satılıyorsa, beş kasa Efe satılıyordur. 15 günde bir de bir kasa Mercan bitiyordur. Kadınlar ve gençler daha tatlı olduğu için Efe'yi tercih ediyor. Piyasanın kızışması bize çok yaradı. Tekel varken şişeden zehir çıksa içiliyordu. Artık rakipler var diye herkes malını iyi yapıyor. Ama hepsinden daha çok yine Yeni Rakı satıyor. Bir telefon ediyorsun, hemen kapıda oluyorlar. Eskiden rakı almak kolay mıydı? Tekel'e müracaat ediyorsun, para yatırıyorsun, rakı iki günde geliyordu. Rekabet olunca kalite de arttı. "Tanıtım için öncelikle mekan sahibi ve garsonların ikna edilmesi gerek" Meyhanesi'nin sahibi) Yeni Rakı daha çok satılıyor. Yeni Rakı içenler sahte rakı zamanında Efe içmeye başladı ama bilyeli şişeye geçtikten sonra geri döndüler. Hepsini denedim. Çoğunu da beğendim ama Yeni Rakı'nın içimini daha çok seviyorum. Başka rakılar çıksa da Yeni Rakı'nın piyasadaki yeri çok sağlam. Pazar payı biraz küçülebilir sadece, o kadar. Rakı tercihinde garsonların teşviki önemlidir. O yüzden yeni çıkan rakıları tanıtabilmek için öncelikle mekan sahiplerinin ve garsonların ikna edilmesi gerekiyor. "Gençler ve Egeliler Efe rakısını içiyor" idari sorumlusu) Yeni çıkan rakıların müşterisi az. En çok Yeni Rakı, ondan sonra Efe gidiyor. Mercan ve Burgaz'a pek rağbet yok. Yeni Rakı'nın tadını, lezzetini vermiyorlar herhalde. Gençler, bilhassa Ege tarafından gelenler Efe rakısını istiyor. Yaş üzüm rakısını da isteyenler de oluyor bazen. Ben hepsini denedim. Yeni Rakı'nın yerini hiçbiri tutmuyor. Bir de alışkanlıktan herhalde, tatlı geliyorlar. Türk halkı yeni tatlara alışık değil. Belki zamanla alışabilirler. Yeni Rakı'nın tadına benzer rakılar çıkararak daha çok satabilirler. Çünkü akşamcılar o tadı alamayınca rakıyı içmiyor. "Pimpirikli insanlar sahte rakı olayından sonra Efe içmeye başladı" Daha çok Yeni Rakı içiliyor. Yeni çıkanlardansa Efe gidiyor. Pimpirikli, titiz insanlar sahte rakı olayından sonra Efe içmeye başladılar. Ama Yeni Rakı'ya alışanın değiştirmesi zor, senelerin getirdiği bir alışkanlık var. Yeni Rakı'nın anasonu eskiden az oluyordu, ispirto gibi acılık vardı. Ama artık iyileşti. Yeni çıkan rakılarsa müşterilere tatlı geliyor. Ben hepsini denedim ama nedense Efe bende baş ağrısı yaptı. Belki de psikolojik, bilmiyorum. Diğerleri de tatlı geldi. Çevremdeki çoğu kişi de denedi ama "Tutmuyor" diyorlar. "Değişik tat arayanlar yeni çıkanları istiyor" Yeni çıkan rakılarda tereddüt oluyor. İlk sahte rakı olayında Yeni Rakı içenler Efe ve Burgaz'ı denediler. O zamandan beri Efe, Burgaz ve Yeni Rakı'ya talep oluyor. Ondan sonra çıkanlar tam oturmadı. Yeni Rakı'nın müşterileri, yeni çıkan rakılar yüzünden biraz dağıldı. Kadınlar ve gençler daha yumuşak içimli oldukları için Burgaz ve Efe içiyorlar. Orta yaş Yeni Rakı ve Tekirdağ içiyor. Sahte Yeni Rakı olayı olmasaydı Efe ve Burgaz'ın pazar payı büyük olmazdı. Çünkü insanlar ister istemez onları tatma olanağını buldu. Yaşlılar büyük ihtimalle Yeni Rakı'dan vazgeçmeyecek çünkü yeniliklere açık değiller. Ama değişik tat arayanlar yeni çıkanları istiyor. "Rakı müşterisi gelenekselcidir, alıştığı tadı zor değiştirir" Rakı deyince akla her şeyiyle Yeni Rakı geliyor. Bizde, yeni çıkan rakılar içinde diğerlerinden farklı olduğu için sanırım, en çok Efe Yaş Üzüm Rakısı tercih ediliyor. Onun tadını beğenenler çok, bayağı bir hafif. Efe içen de oluyor. Akşamcı müşteriler yeni çıkanları pek içmiyor. Haftada bir-iki kez içenler yenileri tüketiyor. İçiminin daha rahat olduğunu savunanlar var. Bence Efe'nin önü nispeten açık. Çünkü piyasaya çok iyi bir giriş yaptı. Diğerleri ya bunu değerlendiremedi ya da geç kaldı. Ama rakı müşterisi gelenekselcidir. Alıştığı tadı zor değiştirir. Zaten arada çok fiyat farkı da yok.