Radyo Televizyon Üst Kurulu RTÜK, yeni torba yasanın TBMM'den geçmesi durumunda internet yayınlarını denetleme yetkisine sahip olacak. Karar YouTube, Netflix, Spotify, Blu TV, Puhu TV ve hatta Periscope gibi video ve müzik platformlarını kapsıyor.
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, RTÜK'e interneti denetleme yetkisi veren yasa tasarısı için ''İnternet üzerinden yapılan TV yayınlarında, herhangi bir düzenleme olmamasından kaynaklı insanlar burada yanlışlık yapabiliyorlar. Bizim amacımız burada bir yasal düzenleme getirmek ve yanlışlığın önüne geçmek. Hiç kimsenin yaptığı doğru yayına müdahale etmek değildir. Hiç kimsenin normal değer yargılarımız içerisinde yaptığı çalışmaya müdahale etmek demek değildir.'' açıklamasında bulundu.
Ahmet Arslan'ın 'normal değer yargıları' sözü, bazıları tarafından bunun bir tür sansür uygulaması olduğu şeklinde algılanıyor.
Televizyon yayınlarında RTÜK kanunları çerçevesinde uygun olmayan ne varsa dijital yayın platformlarında da aynı işlem uygulanacak.
İçki, sigara, küfür ve müstehcen içerik bulunduğu tespit edilen yapımlar için RTÜK, tıpkı televizyon yapımlarına uyguladığı yaptırımları uygulayacak.
Dijital yayın platformlarına erişimin kesilmemesi için dijital servisler RTÜK'ten lisans almak zorunda kalacak ve RTÜK uygunsuz olarak sınıflandırdığı dijital platforma erişimi engelleyebilecek.
RTÜK'ün engelleme talep ettiği dijital servis için sulh ceza hakimi, 24 saat içinde duruşmaya gerek duymadan karar verecek. Ceza Mahkemesi Kanunu hükümlerince, verilecek kararlara itiraz hakkı bulunuyor.
RTÜK dijital platformlara neden denetim getiriyor?
RTÜK'e denetleme yetkisinin verilmesi hususu, A9 TV üzerinden yayınlandığı düşünülen Adnan Oktar videolarının birçoğunun aslında YouTube üzerinde yayınlanması ile dile getirildi.
RTÜK üyesi İlhan Taşçı, torba yasa ile TBMM'de oylamaya sunulacak yasa için “A9 kılıfıyla sansür uygulaması getirilmek istenmektedir. İnternet üzerinden iletim denildiği an YouTube başta olmak üzere tüm sosyal medya ve iletişim mecralarını kapsar nitelikte sansür, erişimi engelleme sonucu yaratacak bir yaklaşımdır bu. Düzenlemenin bu haliyle yasalaşması Anayasada tanımlanmış iletişim, haberleşme özgürlüğüne de darbe vurur.” açıklaması yaptı.
RTÜK denetiminden sonra dijital yayın platformlarına ne olacak?
Başka ülkelerde benzer bir denetleme sistemi var mı?
Avrupa Birliği, Netflix gibi platformlara en az yüzde 30 Avrupalı içerik bulundurma kotası uyguluyor. Ayrıca video ve müzik platformlarının coğrafi sınırlama engelini kaldırma zorunluluğu var.
Çin, İran ve Kuzey Kore'de YouTube'a erişim yasağı bulunuyor.
Birleşik Arap Emirlikleri'nde Youtube'daki yetişkin, dini, kültürel, siyasi ve ahlaki değerlerle uyuşmayan içerikler yasaklı.
31 Ekim 2016 itibari ile YouTube, Almanya müzik telif kuruluşu GEMA tarafından yapılan itiraz sebebiyle Almanya'da GEMA lisanslı müzik videoları için ödeme yaparak bu videoları gösteriyor.
Finlandiya'da ise YouTube'a yüklenen ve müzik içeren videoların gösterimi kar amacı gütmeyen lisans kuruluşu Toesto tarafından 30 Ekim 2017'de engellendi. Bir süre sonra engel kaldırıldı.
Dijital platformlar RTÜK denetimi sonrası ne yapacak?
Dijital platformlar şu an için RTÜK yasağı konusunda bir açıklama yapmadı. Fakat Netflix'teki birçok filmin kırpılması anlamına gelecek olan RTÜK denetimi, dev platformun Türkiye pazarından çıkabileceği ihtimalini gündeme getiriyor.
Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu
