Gözlerinize iyi bakın

Doç. Dr. Banu Coşar

Yakını görememe sorunu nasıl çözülür?

Kırk yaşından sonra, okuma ve bilgisayarla çalışma gibi yakın mesafe görüş gerektiren aktivitelerde zorlanmaya başlarız. Yaşa bağlı yakını görememe problemine “presbiyopi” adı veriliyor. Yakını göremiyorsanız, aşağıdaki tedavi seçeneklerinden birini tercih edebilirsiniz:

Yakın gözlüğü

Dar çerçeveli bu gözlükler sadece okurken, bilgisayara bakarken veya yakın mesafe görüşü gerektiren diğer aktiviteler sırasında kullanılır. Uzağa bu gözlüklerle bakmamak gerekir.

Uzak-yakın birarada camlı (multifokal) gözlükler

Bu gözlüklerin üst kısmı uzağa bakmak için, alt kısmı yakına bakmak için numaralandırılmıştır. Bu gözlükler eğer uzak görmeniz de bozuksa avantajlıdır. Böylece ayrı ayrı 2 adet gözlüğe gerek kalmaz. Bu camların gözlük çerçevesine doğru odaklanarak yerleştirilmesi gerekir. Yoksa rahat kullanamayabilirsiniz.

Uzak-yakın birarada kontakt lensler

Gözlük takmak istemiyorsanız, kontakt lens deneyebilirsiniz. Kontakt lens deneyen 100 hastadan 70’i bu kontakt lenslerle tatminkar bir uzak ve yakın görüşü elde edebilmektedir.

CK (Kondüktif Keratoplasti)

Son yıllarda radyofrekans tedavisi ile yakını görememe problemi çözülebilmektedir. Bu tedavi sadece tek göze uygulanmaktadır. Tedavi uygulanan göz miyop hale gelmekte, böylece uzak görüşünde azalma meydana gelmektedir. CK tedavisinin 1-3 yıl içinde etkisi geçmekte ve yenilenmesi gerekmektedir.

Presbi LASIK

Hipermetrop hastalara tek göze standart LASIK, diğer göze presbi LASIK yapılmaktadır. Standart LASIK yapılan gözde uzak gözlük ihtiyacı ortadan kalkmakta, yakın gözlüğünü numarası düşmektedir. Presbi LASIK yapılan göz ise miyop hale getirilerek, yakını görmesi sağlanmakta, ama uzak görüşü keskin olmamaktadır.

Katarakt erken yaşlarda da görülebiliyor

 
Katarakt gözün içindeki lensin saydamlığını yitirmesi ve perde gibi görmeyi azaltması. Katarakt, 65-74 yaşlar arası toplumun %50’sinde, 75 yaştan sonra %70’inde görülüyor. Altmış beş yaştan sonra görülen katarakta, “senil katarakt” adı veriliyor.

Ancak daha erken yaşlarda da katarakt oluşabiliyor. Kataraktın daha erken yaşlarda oluşmasına yol açan etkenler şunlar:

• Kortizon ve bazı diğer ilaç kullanımları
• Şeker hastalığı
• Kazalar (göz yaralanmaları)
• Kimi göz hastalıkları: Üveit, miyopi, kalıtsal retina (gözün sinir tabakası) hastalıkları, göz tansiyonu
• Bazı hastalıklar kas, cilt ve sinir sistemi hastalıkları

Kataraktın göz damlası veya ilaçlarla tedavisi yok. Katarakt gelişimini önlemek mümkün değil. Ancak katarakt ameliyatı günümüzde “fakoemülsifikasyon” denen teknikle, çok başarıyla gerçekleştiriliyor. Katarakt ameliyatından sonra uzak gözlüğü gerekli olmayabilir ama yakını görmek için (okuma, vb) yakın gözlüğü gerekiyor. Göz içine standart değil de multifokal (çok odaklı) bir lens konduğunda ise uzak ve yakını aynı anda görmek, 100 kişiden 70’inde mümkün olabiliyor.

Kolye şeklinde büyüteç, sapsız yakın gözlüğü

Yakın gözlüğü kullanan pek çok kişi hazır gözlüklerden kullanır. Bunun gözlere zararı olup olmadığı da merak edilen bir konudur. Bu gözlükler belli numaralarda üretilirler. Bir cam çerçeveye takılırken, kişinin göz bebekleri arasındaki mesafe ölçülür ve camın merkezi buna göre çerçeveye yerleştirilir. Hazır yakın gözlüklerinde ise, bu mesafe ortalama bir değere göre ayarlanmıştır. Sonuç olarak, bu hazır gözlüklerin kullanılması çok ideal değildir. Ancak uzun olmayan okumalarda kullanılabilirler.

Son yıllarda yine uzun olmayan okumalar için, kolye şeklinde büyüteçler kullanılabiliyor. Yemeklerde menü okuma gibi kısa süreli okumalar için yakın gözlüğü takmak istemeyen hanımlar, kolye şeklindeki bu büyüteçleri  kullanıyorlar. Sapsız yakın gözlükleri de yine aynı amaçla kullanılıyor. Böyle kısa süreli bir kullanım için bu gözlüklerin göz sağlığı yönünden sakıncası yok.

       

KIRK YAŞINDAN SONRA GÖZ SAĞLIĞI
MESLEĞE GÖRE GÖZLÜK

Mesleğe göre gözlük nedir?

 
Kırk yaşından sonra yakını görememe problemi için okuma gözlüğü, uzak-yakın birarada gözlükler ve kontakt lensler kullanılır. Uzak-yakın birarada camların alt kısmı yakını görme, üst kısmı uzağı görme için ayarlıdır. İkisinin arasındaki bölüm ise orta mesafeye ayarlıdır. Diğer bir deyişle okurken aşağı doğru bakarız. Uzağı görmek için ileri doğru gözlüğün üst kısmından bakarız. Bilgisayar ekranı ise orta mesafedir ve gözlüğün alt-orta kısmından bakarız.

Mesleğe göre çok-odaklı camlarda ise uzak, yakın ve orta mesafe bölümlerinin yerleşimi ve büyüklüğü değişir. Örneğin bir kütüphaneci kitap raflarına bakarken, yakını görmek için gözlüğün alt değil üst kısmından doğru bakmaktadır. Bir araba tamircisi, arabanın altına yatıp gözlüğün yukarı kısımdan orta mesafeye bakabilmektedir. Bütün gün okuyan birisi için gözlüğün yakın kısmı daha yukarıya kaydırılıp göz bebeğinin önüne getirilebilir.

Bu tür ayarlamalarla kişinin mesleki aktivitelerinde görme kolaylığı sağlanır.

 

          

Standart                                         Araba tamircisi için
KIRK YAŞINDAN SONRA GÖZ SAĞLIĞI
CEP TELEFONU EKRAN BÜYÜTÜCÜ

Cep telefonu ekranını rahat okuyabilmek için

 
Kırk yaşından sonra yakını görememe problemi, özellikle cep telefonu ekranlarındaki küçük karakterlerinin okunmasında zorluk yaratıyor. Cep telefonlarının üstüne takılan “phone monocle” isimli lens, ekranı büyüterek cep telefonu kullanmak için sürekli yakın gözlüğü arama ihtiyacını ortadan kaldırıyor.

Her çeşit cep telefonu ile uyumlu olan bu lensin kılıfı çeşitli renklerde.