Korunmayan kadın, hayatı boyunca 12-13 kez doğurabilir
17-18 yaşında evlenen bir kadın, 18-42 yaş arasında 2-3 yılda bir hamile kalarak 12-13 çocuk doğurabilecek üreme sistemine sahip.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, 15-49 yaş arasındaki kadınlar üreme döneminde kabul ediliyor. Bu dönemleri uç sınırlar olarak değerlendiren Acıbadem Sağlık Grubu Tüp Bebek Merkezleri Koordinatörü Prof. Dr. Bülent Tıraş, “Üreme dönemi 15-16 yaşlarında adetlerin düzenli hale gelmesiyle başlayabilir ama 49 yaşına kadar devam etmiyor. Bizim sınırımız, 42-43 yaş. Üremedeki sorunlar, 35-37’de ilk sinyallerini veriyor. İdeal sınır, 18-43 yaşları olmalı” diyor.
Tıraş, çocuk sahibi olmayı ileri yaşlara erteleyenlerin bilmesi gerekenleri anlattı.
Adet döngüsünün devam etmesi, üreme potansiyelinin devamlılığı açısından önemli mi?
Adet döngüsü tam olarak kadının yumurta rezervinin olduğunu ya da yumurtladığını göstermez. Çünkü yumurtalar bittikten sonra da adetler devam ediyor, menopoz oluşmuyor. Bu, 2-3 yıl sürebiliyor. Bir de şöyle bir geçiş dönemi var: Adetler kısalmaya başlıyor ve döngü 23-25 günde tamamlanır hale geliyor. Bu, 35-45 güne kadar uzayabiliyor.
Yumurtlama olmadığının göstergesi nedir?
Eğer bir kadın 35 günün üzerinde adet görüyorsa artık o kadında yumurtlama olmuyor denebilir. 40’lı yaşlardan sonra 40 günde bir adet görüyorsa o kadında fazla yumurta kalmadığını söyleyebiliriz.
Test yapılması gerekiyor mu?
Yumurtalık rezervleri bakımından yaşı baz almıyoruz. 43 yaşından sonra gebelik oranlarında ciddi düşüş oluyor. Gebelik oranı yüzde 10, canlı doğum oranıysa yüzde 5 diyebiliriz. 37’den itibaren hastaların tüp bebeğe yönelmesi lazım. 37 yaşındaki kadının korunma lüksü yok.
Bazı kişiler biyolojik yaşından daha genç görünüyor. Bu gençlik, yumurtalık rezervine de yansır mı?
Maalesef yansımıyor. Kadında birtakım genetik mekanizmalar var. 17-18 yaşında evlenen kadının 18-42 yaş arasında 2-3 yılda bir hamile kalabileceği ve bu süre içinde 12-13 çocuk doğurabileceği hesaplanıyor.
Tüp bebek tedavilerinde neler değişti?
İlk yıllarda “Ne kadar yumurta varsa alalım” denirken günümüzde “Kullanılan ilaçlar az olsun, az yumurta elde edelim, yumurtalar az stimüle edilsin, fazla hormon kullanıl- masın” deniyor. İlerleyen yıllarda aşılama ortadan kalkacak, yerini tüp bebek tedavileri alacak. Çünkü maliyet düşüyor ve çoğul gebelik azalıyor.
Embriyo kalitesini yumurta ya da sperm kalitesi mi belirliyor?
Embriyo kalitesizliğinde yüzde 70-80 yumur- ta, yüzde 20-30 sperm etkili. Artık DNA hasarı olmayan sperm seçiliyor. Doğru embriyo seçimindeyse CGH adlı bir teknoloji ön plana çıktı.
Nasıl bir teknoloji bu?
Embriyonun tüm kromozomlarının taranmasını sağlıyor. Çok yeni değil, 10 yıldır kullanılıyor. Eski yöntemde yine embriyoların tüm kromozomları taranıyordu ama şimdi 24 saat içinde sonuç alınıyor.
Ayşegül AYDOĞAN ATAKAN/ Cadde