Sporun insan vücuduna faydaları saymakla bitmiyor!
Rekabet gücünü artırmak, boş zamanları geçirmek, günlük aktiviteleri desteklemek, vücuttaki kas deformasyonları ve kas gücü kayıplarını önlemek, felç ve bazı eksiklikleri olan insanların, nörolojik hastaların rehabilitasyonu, eksikliklerini kompanse etmek ve en önemlisi sağlık için spor yapılır. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Turan Uslu konu hakkında bilgiler verdi.
Spor sayesinde kaslarımız, dolayısıyla vücudumuz güçlenir, hastalıklara karşı direncimiz artar.İnsanlar çocukluk çağlarında çok hareketlidir. Bu sebeple kilo başına enerji ihtiyacı erişkinlerin iki katı kadardır. Gençlik çağlarında insanlar çok güçlüdür. 30-35 yaşından sonra kas ve kemik kitlesinde tedrici bir azalma başlar. Bu yaşlardan itibaren her on yılda kas ve kemik kitlesinin % 5 kadarı kaybedilir. Ancak bunu önemli ölçüde engellemek hatta kayıpları kısmen geriye çevirmek de mümkündür. Bunun için düzenli egzersiz programlarına iştirak etmek gerekir. İleri yaşlardaki insanlarda bile egzersizle kas kitlesi artırılabilir.
Spor yapılırken kaslar çalışır. Kasların çalışması esnekliklerinin ve güçlerinin artması demektir. Egzersiz kas lifi sayısını artırmaz, ancak liflerin kalınlaşmasını kütlesinin artmasını sağlar. Kasların enerji ürettim santralleri olan mitokondri sayısı ve kalitesini artırır. Özellikle yük bindiren egzersizler kas kitlesini ve dayanıklılığını artırır.
Esnek ve güçlü kaslar yağlanmaz ve sarkmaz. Vücut görünümü daha estetik olur. Omurga, karın ve pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi ve esnekliğinin artırılması yaygın bir sağlık sorunu olan omurga ağrıları riskini azaltır, omurganın dayanıklılığını artırır, iş verimliliği ve üretkenliğini artırır.
Fiziksel aktivite vücut yağ oranını azaltır. Yağ oranı düşük vücut daha sağlıklıdır. Damarlarda dolaşan ve zamanla damar duvarlarında birikerek damarların daralmasına ve tıkanmasına sebep olan yağlar (LDL, trigliserit) azalır. Vücuda faydalı, damar tıkanmasını önleyen yağların (HDL) miktarı ise artar. Egzersiz demek, sağlıklı damarlar, beyin felci ve kalp krizinde azalma demektir
Sağlıklı ve açık damarlar tüm vücudun daha iyi kanlanması daha iyi oksijenle temas etmesi anlamına gelir. Oksijen sayesinde tüm dokular canlanır. Vücutta asit oranı azalır, vücutta yaşlanma ve birçok hastalığa yol açan asidoz ve sessiz enflamasyon oranı azalır. Bu sayede yaşlanma süreci gecikir, ileri yaşlarda bile vücut daha iyi çalışmaya devam eder.
Güçlü kaslar aynı zamanda vücudu korur. Omurga kasları. Omurgayı daha sağlıklı, güçlü ve esnek tutar. Karın kaslarının güçlendirilmesi karın içi organlarının sarkmasını engeller. Pektoral kasların güçlendirilmesi hanımlarda önemli bir estetik sorun olan göğüs sarkmalarına engel olur. Pelvik taban kaslarını güçlendirilmesi ileri yaşlarda çok sık görülen bir sorun olan idrar kaçırmayı önler, aynı zamanda cinsel ilişkinin daha doyurucu olmasına katkı sağlar.
Koşma, hızlı yürüme, karın egzersizleri, dirençli solunum egzersizleri gibi egzersizler solunum problemlerini akciğer hastalıkları riskini azaltır. Bacak kaslarının güçlü olması varisgibi toplardamar hastalıklarına yakalanma riskini azaltır, en azından şikayetleri minimize eder.
Aerobik sınırda yapılan düzenli egzersizler, kalp kaslarını, dolayısıyla kalbin pompalama gücünü artırır.
Spor ve fiziksel aktivite metabolizma hızını da artırır.Spor yapanlarda yorgunluk daha geç ortaya çıkar, iş verimliliği artar, daha ileri yaşlara kadar çalışabilmeyi güvence altına alır.
Spor B-endorfin seviyelerini artırarak kronik ağrıyı engeller, mutluluk seviyesini artırır ve stres hormonu kortizol salınımını azaltır.