Kimse hayata gözlerini anne ve baba olmayı bilerek açmıyor ve anne-baba olduğunda hatalar yapabiliyor. Bu kaçınılmaz ve doğal bir süreç. Bu yazımda size bu kaçınılmaz ve doğal süreci daha az hasarla atlatmanız için birkaç ipucu vereceğim.

Çocuk yetiştirirken yapılan bazı yanlışlar:

Çocukları Kıyaslamak: İsterseniz çocuğunuzu kardeşi ile, isterseniz komşunun oğlu ile isterseniz sınıf arkadaşı ile kıyaslayın, hangisi ile kıyaslarsanız kıyaslayın bu büyük bir yanlıştır. Kıyaslama yapmak sadece mutsuzluk getirir. Hem size hem çocuğunuza. Her çocuğun gelişimi ve ihtiyaçları farklıdır. Bir çocuğun ilgisini çeken şey bir diğerinin ilgisini daha az çekebilir veya kişilik özelliklerinden kaynaklı farklılıklar olabilir. Kıyaslama yapmak size çocuğunuzla ilgili yanlış bilgiler verir ve de onunla olan ilişkinizi zedeler.

Çocuğun Yanında Diğer Ebeveyni Hakkında Kötü Konuşmak: Partnerinize size yapmış olduğu herhangi bir şeyden dolayı kızabilirsiniz; ancak o kişi hala çocuğunuzun ebeveyni konumundadır. Biraz empati yapın, çok sevdiğiniz biri hakkında yine çok sevdiğiniz biri kötü konuşsa, kendinizi nasıl hissederdiniz?

Aşırı Koruyuculuk: Her çocuk anne ve babasının biriciğidir. Biriciğinin başına bir şey gelmesinden anne ve baba çok korkar; ancak çocuğun biraz da hayatı tanıması gerekir. Hayatı tanırken hayat rehberliği yapacak olanlar sizlersiniz. Ona etrafını keşfetmesi için biraz müsaade edin.

Kendi Başına Bir Şeyler Yapmasına İzin Vermemek: Her şeye müdahale etmek çocuğun öğrenmesine izin vermemektir. Yapabileceği şeyleri, örneğin; yaşı geldiğinde kendi başına yemek yemesi gibi, yapmasına izin verin.

Her Dediğini Yapmak: İşten yorgun geldiğinizde, kendinizle ilgili yapacaklarınız olduğunda farkındayım çocuğun dediğini yapmak size biraz fırsat yaratıyor; ama sonrasında aynı şeyi istediğinde yapmadığınız zaman 'tutarsız' olursunuz ve çocuğunuzun kafası sizin verdiğiniz cevaplardan dolayı karışıyor. Her zaman mümkün olmasa da dediklerinizin benzerlerini yapmaya devam edin.

Çocukla birlikte yaşarken yapılan bazı yanlışları yukarıda kaleme aldım. Tabii ki daha başka yanlışlar eklenebilir. Unutulmaması gereken bir diğer nokta ise insanlar doğaları gereği öznel varlıklardır. Öznel varlıklar olmaları sebebi ile yukarıda saydığımız durumlar kimi zaman değişkenlikler gösterebilirler.

Anne ve babalık serüveninizde başarılar dilerim!

Okulların açılmasına kısa bir süre kalmışken hem çocukların hem de anne-babaların ders çalışma, ödev yapma gibi konularda kaygıları ortaya çıkmaya başlamaktadır. Bu konuda size bir kaç ipucu vermek üzere yazıyı kaleme alıyorum.

Çocuklar, okuma- yazmayı öğrenip anne-babadan bağımsızlaştıkça ödevlerinin kontrolünü yapmak anne-baba açısından daha da güçleşir. Bu dönemde ebeveyn ders çalışmak istemeyen, ödev yapmak istemeyen çocuğunu anlamakta zorlanır, üzülür, kızar. Ancak; çocuğun hayat rehberi olarak bu durumda desteğinize ihtiyacı olduğunu unutmamalı ve ona kızmamalısınız. Tabii ki ders çalışma bilincini kazanmak ileride hayatta önüne çıkacak başka sorumlulukları da ele alışını etkileyecektir. Bu sebeple çocuğunuzun neden ders çalışmayı sevmediğini anlayabilmeniz ona bir hayat becerisi kazandırmanızı da sağlayacaktır.

Çocuğun ders çalışmayı istememEsinin bir kaç sebebi:

Ebevyn Tutumu: Ödevlerini yapması konusunda dayatmaları olan, günlük konuşmalar yerine derse ve başarıya odaklı bir tutum sergilenen ailelerde kimi zaman çocuklarda ders çalışmayı redetme davranışı görülebilir. Baskıcı tutum yerine ona, onun yanında olduğunuzu hissettirin.

Umursamamazlık: Ders çalışmasının gerekliliğini anlayamamış çocuklarda ders çalışmasına gerek görmediği için çalışma eylemi olmaz. Çocuğa uygun bir şekilde ders çalışmanın gereklilikleri anlatılmalıdır.

Kaygı: Çocukta başaramayacağına dair oluşan kaygılar ders çalışmadan kaçınmasına sebep olabilir. Çocukta ders çalışmadan kaçınmasına sebep olan kaygının özü araştırılmalı ve kaygıyı azaltmaya yönelik bir uzman desteği alınmalıdır.

Yukarıda saydığımız üç sebebin dışında bir çocuğun ders çalışmaktan kaçınmasının başka sebepleri de olabilir. Bu sebepleri irdelemek sizin göreviniz olduğu kadar öğretmenin de görevidir. Bir anne-baba öğretmenin rolünü üstlenemezken bir öğretmen de bir anne-babanın rolünü üstlenemez. Bu gibi bir durum ile karşılaştığınız zaman bunu öğretmeni ile de paylaşmanız gerekmektedir.

Çocuğunuzun ders çalışma sorunları varsa anne-babası olarak iyi bir gözlemci rolü üstlenip bunun sebeplerini irdelemelisiniz ve bir uzmandan bu konuda yardım talebinde bulunabilirsiniz. Çocuğunuzun hayat rehberi olarak başa çıkmakta zorlandığı bu sorumluluğu almasına yardımcı ve destek olmalısınız.

Uzman Psikolog Ekin Nazlı

Çocuğunuzla ilişkinizde zaman zaman yaşadığınız çatışmaları önlemek için hiç ev içerisinde çevresel koşulları düzenlemeyi dendiniz mi? Kış aylarında olmanıza rağmen kızınız yazlık eteğini giymek için tutturuyor mu? Her sabah okula yetişmesi için onu uyandırmaya çalışıyorsunuz ancak uyanmıyor ve bir de size kızıyor mu? Neden pantolonunun yıkanıp, ütülenmediğini mi sorguluyor? Bunlar gibi bir çok örnek her gün ufak ama sık sık meydana gelen ve sizin canınızı sıkan, çocuğunuzla çatışma yaşamanızı sebep olan durumlardır. Ufak gibi görünselerde ev içerisinde kemikleşmiş sorunlardan olabilirler.

Bunlar gibi durumları daha kolay çözümleyebilmek için Thomas Gordon 'Etkili Anne-Baba Eğitimi' kitabında anne ve babalara geleceğe yönelik düzenlemeler yapmayı öneriyor. Benimde pratik alanda danışanlarıma önerdiğim ve bir çok faydasını birlikte gördüğümüz bir çözüm önerisi. Kışın çocuğunuzun yazlık elbiselerini dolabından kaldırabilirsiniz veya ona sorumluluk vererek bir çalar saat alabilir kendisinin uyanmasını bekleyebilirsiniz. Ev içerisindeki düzenlemeler ile ilgili tüm aile üyelerinin birbirine not yazıp bilgilendirebileceği ortak bir alana asacağınız pano alabilirsiniz. Başka bir çok örnek çocuğunuzla olan çatışmalarınızı azaltabilir, onunla daha keyifli vakit geçirmenizi sağlayabilir.

Çevresel koşulları düzenlerken çokça gördüğümüz noktalardan biri anne-babaların evi sadece kendilerine ait görmeleridir. Halbuki yaşadığınız ev hem sizin hem de çocuğunuzun evi. Yapılacak değişiklikleri çocuğunuzla ortak ve birbirinize saygı duyarak yapmanız ilişkiniz açısından sağlıklı olacaktır.

Şimdi size soruyorum: Çocuğunuzla bu tarz yüzleşmeleri azaltmak için geleceğe yönelik hangi çevresel koşulları değiştirebilirsiniz? Harekete geçme zamanı!