Öyle konular var ki, klişelerden kaçmanın imkanı yok. Mesela Zülfü Livaneli’nin 40’ıncı sanat yılı nedeniyle yeniden yayınlanan ‘Bütün Eserleri Serisi’ için kullanılan, “Onun şarkılarıyla büyüdük!” sloganı. Öyle oldu, başka nasıl söylenir ki?
Bizim evde bir pikap vardı, benim boyum kadardı. Koca koca 33’lük plakların arasından kapağındaki Abidin Dino resminden tanıdığım vardı bir tane. Tabii o zaman bir çiçek resmiydi benim için. Onu alır koyardım, “Dünyanın ucunda bir gül açılmış...” diye başlardı “Merhaba”.
Büyüdüm, kendi başıma gittiğim ilk konser bir Zülfü Livaneli konseri oldu. Ne zaman arkadaşlar toplansak, biri “Karlı Kayın Ormanı” diye söze girer, hep birden katılırdık. “Memleket mi, yıldızlar mı, gençliğim mi daha uzak?” diye soran bir grup çocuk... Ve de “Okulda defterine, sıraya, ağaçlara” “Ey Özgürlük!” yazan...
Hiroşima’yı, ‘ölü çocukların büyümediğini’ ben ilk ‘Kız Çocuğu’ şarkısıyla öğrendim, sonra merak edip okudum, hatırlıyorum...
Cumhuriyet Gazetesi’nde toy bir muhabirdim Uğur Mumcu’yu ‘Yiğidim Aslanım’ ile yolcu ettiğimizde...
Neredeyse bütün Livaneli şarkılarıyla hayatımın başka başka dönemlerinde anılarım var.
Her dilde Livaneli
Bu hafta ise bu ‘eski dostlar’la bir kez daha buluşmak için birden fazla vesilem oldu. Önce, ‘Bütün Eserleri’ serisi geldi elime. Çocukluk plağım ‘Merhaba’ da var aralarında, ‘Nazım Türküsü’ de, ‘Günlerimiz’ de, ‘Atlının Türküsü’ de, ‘Vurulduk Ey Halkım’ da... Albümlerin içinde kitapçıklar, fotoğraflar, yazılar, notlar... Gerçekten çok heyecan verici bir külliyat.
Bu şarkılarla yeniden haşır neşir olmam için ikinci sebep ise, ‘Etnik Dillerde Livaneli Şarkıları’ albümü oldu. Söyleyen, Züleyha. Henüz 23 yaşında, onu geçen yaz Harbiye Açık Hava’daki Livaneli konserinde ‘Yiğidim Aslanım’ı Kürtçe söyleyen kız olarak hatırlıyor olabilirsiniz. Ben, Zülfü Livaneli’nin asistanı olarak tanımıştım onu. Sonra şarkı söylüyor olduğunu öğrendim, en nihayetinde de bu albümle çıkageldi karşıma.
Meğer o konser bir fitili ateşlemiş, ardından içinde ‘Yiğidim Aslanım’ ve ‘Merhaba’nın olacağı bir single için yola çıkılmış. Fakat Seyhan Müzik’in sahibi Bülent Seyhan, Züleyha’yı dinleyince büyümüş iş. Ve işte elimizde 12 Livaneli şarkısının Türkçe’yle birlikte bu topraklarda konuşulan 10 dilde söylendiği bir albüm mevcut şimdi. Düzenlemeler Mehmethan Dişbudak’a ait, albümün sanat yönetmeni ise elbette Zülfü Livaneli.
Hangi şarkılar hangi dillerde söyleniyor, bir de onları sayalım: ‘Yiğidim Aslanım’ (Lazca, Kürtçe, Ermenice), ‘Merhaba’ (Kürtçe, Ermenice, Lazca, Türkçe), ‘Gözlerin’ (Rumca, Ladino, Türkçe), ‘Özgürlük’ (Kürtçe, Türkçe), ‘Karlı Kayın Ormanı’ (Lazca), ‘Nefesim Nefesine’ (Ermenice) ‘Güneş Topla Benim İçin’ (Gürcüce), ‘Böyledir Bizim Sevdamız’ (Kürtçe), ‘Dağlara Küstüm Ali’ (Zazaca), ‘Memik Oğlan’ (Arapça), ‘Leylim Ley’ (Farsça), ‘Sevda Değil’ (Hemşince)
Bu kadar bilinen şarkıları yeniden söylemek risk, kabul etmek lazım. Dinleyeni de en hafifinden sıkabilir. Ama Züleyha’nın yorumuyla bu parçaları dinlemek sahiden büyük keyif veriyor insana. Bir de Livaneli şarkılarından sıkılınmıyor galiba. Ben ona 40’ıncı yılında teşekkür etmek istiyorum. Daha nasıl söylenebilir ki, “Bu şarkılarla büyüdük biz...”