Psikolog ve psikiyatristler el ele çalışır. Ancak hastaya hangisinin yardım edeceği bir klinik görüşmeyle belirlenir
Danışan: Son günlerde gazetelerde psikologlar ve psikiyatristlerle ilgili birçok haber okuyorum. Kafam çok karıştı. İçinde bulunduğum durum için hangisi doğru adres karar veremedim.
Dr. Başak: İkisinin arasındaki farkı biliyor musunuz?
Danışan: Tam olarak bilmiyorum. İkisinin de ruh sağlığı alanında çalıştığını biliyorum sadece.
Dr. Başak: Haklısınız ikisi de ruh sağlığı alanında çalışırlar, bu nedenle sık sık karıştırılırlar. Psikologların çalışma alanı çok geniş olmakla beraber aklınızı iyice karıştırmamak için sadece klinik psikolog tanımından bahsedeceğim. Kısaca anlatmak gerekirse, en önemli fark; psikiyatristler, duygusal ve davranışsal sorunların biyolojik kökenlerini araştırarak, kişileri ilaç yoluyla tedavi ederler. Klinik psikologlarsa duygusal ve davranışsal sorunların, işlevsel olmayan düşünceyle davranışların psikolojik kökenlerini araştırararak, kişinin sağlığa kavuşmasını psikoterapi veya konuşma terapisiyle sağlarlar.
Danışan: Hangisine daha çok ihtiyacım var karar veremedim.
Dr. Başak: Buna tek başına karar vermeniz her zaman mümkün olmayabilir ama endişelenmenize gerek yok, klinik psikologlar ve psikiyatristler çoğunlukla el ele çalışır.
Danışan: Yani eğer psikiyatriste gitmem gerekirse bana siz mi söyleyeceksiniz?
Dr. Başak: İkisi için de ilk seansta klinik görüşme yapılır. Bu çok detaylı bir görüşmedir, şikayetleriniz dinlenir, altta yatan tüm faktörler araştırılır ve nasıl çözülebileceği konusunda bir yol haritası çizilir. Yani bu günkü görüşmemiz sonunda beraber karar vereceğiz. Psikoterapiye başlamadan önce kan değerlerinizin normal olup olmadığını anlamak için genel bir kontrol yaptırmanız önerilir. Sıkıntılarınızın altında yatan fiziksel bir sorun lup olmadığına bakılmaldır. Bunun için, eğer varsa, her zaman gittiğiniz aile doktorunuza başvurabilirsiniz. Sıkıntılarınızın psikolojik olduğu anlaşılırsa, tedavinizin nasıl yapılacağına karar verilir. Bazı sorunlar için sadece ilaç, bazıları için ilaç ve terapi, bazı sorunlar içinse sadece psikoterapi gereklidir.
Danışan: Buna nasıl karar verilir?
Dr. Başak: Klinik psikologlar ve psikiyatristler ruhsal sağlık alanında yapılan bilimsel araştırmalar doğrultusunda tanıyı belirleyerek tedavi yöntemine karar verir. Örneğin depresyon veya kaygı bozuklukları hem psikiyatri hem de psikoloji alanında en çok araştırılan ruhsal problemlerin başında gelir.
Danışan: Depresyonun nasıl iyileşeceğini mi araştırıyorlar?
Dr. Başak: Evet, psikologlar en etkili psikoterapi yöntemlerini bulmak için sürekli bilimsel araştırmalar yapıyor. Sadece ilaç ve psikoterapi karşılaştırılmıyor. Nasıl hangi ilacın daha etkili olduğunu anlamak için ilaçların etkileri birbirleriyle karşılaştırılı- yorsa, hangi psikoterapi yönteminin daha etkili oldğunu anlamak için de psikoterapi yöntemleri birbirleriyle karşılaştırılıyor.
Danışan: Birçok arkadaşım depresyon için ilaç alıyor, acaba ben ilaç almadan iyileşebilir miyim?
Dr. Başak: Bazıları terapi sırasında öğrendikleri yöntemleri uygulayarak sıkıntılarının üstesinden gelebilir. Kimileri içinse ilaç önerilir. Ama hem psikologların hem de psikiyatristlerin amacı, sizi terapiye veya ilaca bağımlı olmadan, depresif duygulardan kurtarmak olacaktır.
Danışan: Ne yapıyor olacağız, biraz da ondan bahseder misiniz?
Dr. Başak: Terapi sürecinin başında, sıkıntılarınızı, şikayetlerinizi, yaşamınızda yapmak istediğiniz değişiklikleri, hedeflerinizi ve terapiden beklentilerinizi inceleyeceğiz. Tüm bunlar için plan yapacağız ve terapi sürecinde bunu takip edeceğiz. Amacımız, sıkıntılarınızı azaltırken yeni becerileri kazanmanızı ve bunları hem terapi sırasında hem de terapinin bitiminden sonra şikayetlerinizin tekrarlanmasını önlemek için kullanabilmenizi sağlamak olacak.
Danışan: Çok daha sistemli çalışacağız yani.
Dr. Başak: Bunu gündeme getirmeniz iyi oldu. Psikoterapinin sadece dinlemek, sohbet etmek olduğunu sanan kişiler, herkesin dinleyip öğütler vererek başkalarına yardımcı olabileceğini sanabilir. Oysa psikoterapi yapabilmek için çok donanımlı olmak; psikoterapi yöntemlerini iyi bilmek, kullanabilmek ve bunun için ayrıca eğitim almak gerekir.
Psikoterapi diyalogları yaşanmış hikayelerden esinlenerek, psikoterapi sürecinde kullanılan yöntemlere örnek oluşturmak amacıyla yaratılmıştır. İçeriği psikolojideki bilimsel gelişmelere paralel olmakla beraber, genel bilgilendirme ve tavsiye niteliğindedir.
