Bir kullanıcı kılavuzuyla başlıyoruz. İyice okuyun, bakın aslında ne için hazırlandı? İstanbul Bienali’nde sergilenen Arjantinli sanatçı Maider Lopez’in işi bizi bize anlatıyor
Kullanıcı kılavuzu
1- Varış noktasını gözünde canlandır ve bir plan yap.
2- Yöntem işe yaramadığında yeni yollar yarat.
3- O ana adapte ol ve planların değişebilmesine müsaade et.
4- Doğru anı yakala.
5- Karar ver ve kararına sadık kal.
6- Doğru olmadığı ortaya çıkarsa geri dön ama yolun ortasında duraklama.
7- Göz kontağı kur.
8- Eğer şüphe duyuyorsan, ne yaptığını biliyormuş gibi görünen birini takip et.
9- Bir kez grup oluşturduktan sonra harekete geçmek daha kolaydır.
10- Kendiliğinden örgütlenme kolektif yollar yaratır.
Yukarıdaki kılavuzu pekala bir yaşam koçu size vermiş olabilirdi. Hayatta ilerlemek için gerekli olan hamleleri bir bir sıralamış, bunları takip etmeli diyebilirdi. Ama yukarıdaki maddeleri sıralayan aslında İstanbul Bienali’ne katılan sanatçılardan biri, Maider Lopez.
Maider Lopez, Arjantinli bir sanatçı. İstanbul Bienali’ne davet edildiğinde Karaköy’e geliyor ve işte her şey karşıdan karşıya geçmek istediğinde oluyor. Boşuna “Karaköy’de uygulanan şehirciliğin, gerçekle ve ihtiyaçlarla örtüşmediğini gördüm. Örneğin karşıya geçmek için yapılan yollar, ortadaki tramvay yolu tarafından kesilmiş. Bazı ışıklardan geçmek istediğinizde, yolun ortasındaki demir çitlerle karşılaşıyorsunuz. Sistem ihtiyaçla örtüşmediği noktada, insanlar kendilerine yeni ve alternatif yollar buluyor” demiyor. Bunun üzerine kararını veriyor ve Karaköy Meclis-i Mebusan Caddesi’ni izliyor ve bu görüntüleri 10 farklı kamerayla kaydediyor. 1,5 saatlik filmi bienal için 20 dakikaya indiriyor.
“Yayalar karşıya geçerken yeni bir yol izliyordu. Ayrıca bir kişinin açtığı yeni yolu, başkalarının da izlediğini, bu insanların istekleri dışında da olsa bir kalabalık oluşturduğunu gördüm” diyor Maider Lopez.
Daha sonra insanların izledikleri yolları gösteren bir harita hazırlıyor. Amaç, karşıya geçmek isteyenlerin spontan kararlar verdiklerini, ama bu kararların ortak bir bilinçle yapıldığını anlatmak.
Şimdi Antrepo No: 3’teyim. “Yollar Açmak” adlı Karaköy videosu karşımda. Meclis-i Mebusan Caddesi boydan boya mavi ışıklarla çizilmiş. Çizgilerin bir kısmı birbiriyle kesişiyor, bir kısmı da uzayıp gidiyor.
Karaköy’de yeni yollar açmanın, sosyal ve politik başka nedenleri olabileceğine inanıyor Maider Lopez. İnsanların, kendi yollarını yaratmasını özgür bir eylem olarak yorumluyor. Yine de bazı eylemlerin tekrar ettiğini gözlemleyerek bir kullanma kılavuzu da hazırlıyor. İşte başta okuduğunuz kılavuz bu. İstanbul’da hayatta kalmayı başarabilerek karşıdan karşıya geçebilmenin sırrı aslında. Her ne kadar Maider Lopez, “İnsanlar kendilerine yeni yollar açıyor. Bu bile umut verici” dese de, çıkışta ben o kadar umutlu değilim.
Karşıdan karşıya geçmem gerekiyor. Arabalar vızır vızır geliyor. Trafik ışıkları çalışmıyor ya da çalışıyor ama yeşil yanmak bilmiyor. Şöyle bir kılavuzu getiriyorum gözümün önüne. Numara 8’de takılıyorum. “Eğer şüphe duyuyorsan, ne yaptığını biliyormuş gibi görünen birini takip et” diyor. İşte ben de öyle yapıyorum, bir hedef seçip onu takip ediyorum. Kendine yeni yol yaratmak böyle bir şey olmamalı diyorum. Ama tabii bunu ancak İstanbul’da yaşayan ve karşıdan karşıya geçerken sevdiği birini kaybeden anlar.