STEVE JOBS’U REDDEDEN ADAM
Onun herkesi ikna edebileceğini zannederdim. Meğer hiç de öyle değilmiş. Steve Jobs, biyografisini yazdırabilmek için Walter Isaacson’un tam beş yıl peşinden koşmuş. İşte bir bestseller’ın bilinmeyen hikayesi...
“Senin hayatını yazmak için daha çok erken. Önce emekli ol, 10 yıl ya da 20 yıl sonra bakarız” diyor yazar. Karşı taraf ısrarlı “Ama ben iyi bir konu olurum.” Yazar hâlâ ikna olmamış, ne de olsa Benjamin Franklin ve Henri Kissinger gibi isimlerin biyografilerini yazmış, o sırada Albert Einstein’ın biyografisini bitirmek üzere. İçinden geçirdiği şey belli, “Bu adam da kendini tarihi değiştirmiş adamlarla bir mi görüyor?”
Walter Isaacson’u kim ikna etti?
Son birkaç gündür elimden düşüremediğim bir kitap var. Zaten yanlışlıkla üzerime düşse yaralayabilir, tuğla gibi. Onu elinden düşüremeyen sadece ben değilim, bütün dünya hafta başından itibaren bu kitaba kilitlendi. Walter Isaacson imzalı Steve Jobs’ın biyografisinden bahsediyorum.
Walter Isaacson, CNN ve Time’da yöneticilik yapmış, şimdi de Aspen Institute’un CEO’su. Yazının başındaki konuşma 2004’te Walter Isaacson ve Steve Jobs’ın arasında geçiyor. Yazar, Steve Jobs’u 1984’ten beri tanıyor ama 2004’te Jobs’tan gelen teklife şaşırıyor. “Onun kariyeri daha iniş çıkışlarıyla devam ediyordu, yazmak için çok erkendi” diyor. Jobs ısrarlı, zaman zaman ne kadar ‘iyi bir malzeme’ olduğunu tekrarlıyor. Ama yazar da kararlı, bir türlü ikna olmuyor. Halbuki Steve Jobs’un bu önerisine gözü kapalı “Evet” diyebilecek çok yazar da vardır ama o özellikle Isaacson’u istiyor.
Sonunda tam beş yıl sonra 2009’da Steve Jobs’un eşi Laurene Powell “Steve hakkında kitap yazacaksan şimdi yazmalısın” diyor yazara. Sonra da onun 2004’te yazarla konuştuktan hemen sonra kanser ameliyatına girdiğini ama o zaman kimsenin Steve Jobs’un hasta olduğunu daha bilmediğini ve şimdi hastalığının ilerlediğini anlatıyor yazara. Isaacson sonunda “Peki” diyor.
Steve Jobs’a soruyor, “Neden benim yazmamı istiyorsun?” Hiç beklemediği bir yanıt alıyor, “Çünkü insanları konuşturmakta iyisin.” Bu da demek oluyor ki, Steve Jobs kendi hakkında söyleneceklerden korkmuyor, kitabı basılmadan önce okumak da istemiyor, kapak fotoğrafı dışında hiçbir şeye de karışmıyor. Bir biyografi yazarı daha ne ister ki?
İşte Isaacson’un yazmayı binbir zorlukla kabul ettiği kitap, büyük ihtimalle hayatının en çok satan kitabı olacak. Sırf Steve Jobs’un eşinin bir cümlesi yazarın da hayatını değiştiriyor. Çok şanslı aslında, ne kadar elinin tersiyle itse de fırsat dönüp dolaşıp önüne geliyor.
2.6 milyar dolarlık hata
Onun kadar şanslı olmayanlar da var. Apple’ı kurarken Steve Wozniak’ın mühendisliği ve Steve Jobs’un elektronik merakı, iş zekası bir araya geliyor. Ama Jobs sonunda diyor ki “Yüzde 50-50 ortak olursak, anlaşmazlığa düşersek ne olacak?” Bunun üzerine üçüncü bir ortak alıp ona yüzde 10 hisse veriyorlar. Üçüncü ortağı da Steve Jobs seçiyor, Atari’de birlikte çalıştığı Ron Wayne’e ortaklık teklif ediyor. Onu özellikle daha önce kendi şirketini kurmuş biri olduğu için ve tecrübelerinden faydalanmak için tercih ediyor.
Bu arada Steve Jobs Hindistan’dan yeni dönmüş bir hippi. Sadece meyve ya da sebzeyle besleniyor. Onun için vücudunun temiz olduğuna inanıyor ama tam aksine o kadar kötü kokuyor ki Atari’de iş arkadaşlarının şikayetiyle onu tek başına gece mesaisine kaydırmak zorunda kalıyorlar. Hem kötü kokan, hem yalınayak gezen bir hippi ama kurduğu şirket için her türlü borcun altına girmeye de hazır. Steve Wozniak da mühendislik tarafını okşadığı sürece Steve Jobs’un her dediğine “Olur” diyor. Derken Ron Wayne daha önce şirket kurmuş, batırmış ve borç ödemekte zorlanmış biri olarak “Bunların kaybedecek şeyi yok ama benim var” deyip yüzde 10’luk hissesinden vazgeçiyor. O zaman hissesini 800 dolara devrediyor onlara. Sonrasında da bin 500 dolar almak şartıyla. Yıl 1976. Yıl 2010’daysa o yüzde 10’luk hisse 2.6 milyar dolar ediyor. İşte anlık kararlar insanın hayatını nasıl değiştirebiliyor! Walter Isaacson, Steve Jobs’un kitabını yazmamış olsaydı kimbilir şimdi ne kadar pişman olurdu...