Bugün 14 Şubat, yani Sevgililer Günü ya da gayrimüslim diyarlarındaki adıyla Aziz Valentine Günü. Bu Sevgililer Günü kutlamasının bu kadar popüler olmasının ardında ticari nedenler olduğu su götürmez bir gerçek olabilir ama ticari de olsa sevdiceğinize sevginizi göstermek de ne kadar kötü olabilir ki?
Lupercalia başlangıç
Her şeyin 13-15 Şubat arası kutlanan ve çok eski bir kırsal Roma festivali olan, arınma ve bereket amaçlı Lupercalia ile başladığı söylenmekte.
Roma’nın kuruluş efsanesinde adı geçen, Romulus ve Remus’un dişi bir kurt tarafından emzirildiği, Palatinus Tepesi’ndeki Lupercal mağarasındaki kurban töreni ile başlarmış bu festival.
Luperci adı verilen rahipler, kurban töreni sonrası ellerinde keçi derisi kamçılarla koşar, yol kenarında bekleyen, kendilerini kamçılatarak doğurganlıklarını artıracaklarına ve doğum sancılarını azaltacaklarına inanan kadınlara vururlarmış. Kimi kaynaklarda erkek ve kadınların tören sonrası adlarını yazarak bir küpün içine attıkları ve yapılan kura çekiminde eşlerin belirlendiği de söylenmekte.
Bir Pagan bayramı olan Lupercalia, Papa Gelasius tarafından 492 yılında yasaklanarak yerine Batı kilisesince Meryem’in Arınması bayramı getirilir. Doğu kilisesi ise aynı tarihte, yani 6 Ocak’ta kutlanan Epiphany’den 40 gün sonraya denk gelen 14 Şubat’ta İsa’nın Mabede Takdimi’ni Hypapante olarak kutlanmak üzere takvime ekler.
Aziz Valentine
Roma’yı zalimce yöneten imparator II. Claudius, Romalı erkeklerin aşklarını ve ailelerini bırakmak istememeleri nedeniyle, ordusunda savaşacak asker bulamamaktadır. Çözüm olarak tüm nişan ve evlilikleri yasaklar. Ama Valentine, kendisi gibi papaz Aziz Marius ile gizlice çiftleri evlendirmeye devam eder. Yakalanır ve zindana atılır.
Gardiyanı Asterius’un kızı olan kör Julia’yı iyileştirirek, bir mucize gerçekleştirir. Ancak onu bizzat sorgulayan imparatora biat etmeyip, bir de onu Hristiyanlığa davet edince, 14 Şubat 270 yılında taş ve sopalarla dövülerek öldürülür ve Roma’nın kuzeyindeki Via Flaminia’da gömülür. İdama götürülmeden önce Julia’ya bıraktığı notta “Senin Valentinus’undan” yazmaktadır.
Aziz Valentine Günü
Bu olaydan 226 yıl sonra 496’da Valentine’i onurlandırmak isteyen Papa Gelasius, 14 Şubat’ı Aziz Valentine Günü ilan eder.
Her ne kadar Katolik Kilisesi, Aziz Valentine Günü’nü 1969 yılında takviminden çıkarmış olsa da kimi Katolikler bugün hâlâ orucunu tutmaya devam etmekte.
Sevgililer Günü...
14 Şubat’ın Sevgililer Günü olarak anılması ise İngiliz şair Geoffrey Chaucer’in 14’üncü yüzyılda yazdığı
699 dizelik ‘Kuşlar Meclisi’ adlı şiirin 309 ve 310’uncu dizelerinde Aziz Valentine ile romantizmi bir araya getirmesiyle başlar:
“Çünkü Aziz Valentinus günüydü o gün...
Ki her kuş gelir bir sevgili seçerdi o gün...”
Bize ulaşması 1981
19’uncu yüzyılda sevgiliye gönderilen aşk kartpostalların fabrikasyon olarak basılmaya başlamasıyla da, 14 Şubat dünya çapında milyarlarca dolar’lık hacme ulaşan ticari bir emtia halini alır. Bizim tanışmamız ise Sevgili Hıncal Uluç’un 1981 yılında Erkekçe dergisinin ikinci sayısında Sevgililer Günü’nü detaylıca ele almasıyla olacak, Vakko da aynı yıl Sevgililer Günü temalı vitrin yapan ilk mağaza olarak hafızalarımızda yerini alacaktır.
