Cengiz Aytmatov: 'Selvi Boylum Al Yazmalım' ve daha birçok unutulmaz eser

Aytmatov, 1928'de dünyaya geldi

Yaşamı boyunca çok sayıda esere imza atan ve kitapları 100’den fazla dile çevrilen Cengiz Aytmatov’u en çok "Selvi Boylum Al Yazmalım" ile tanıyoruz. Kırgız edebiyatının yanı sıra Rus ve Türk edebiyatında da önemli bir yeri olan usta yazar, devlet adamı Törekul Aytmatov ile Tatar asıllı tiyatro sanatçısı ve öğretmen Nagima Aytmatov'un çocuğu olarak 12 Aralık 1928'de dünyaya geldi.

Babaannesinin anlattığı hikayeleri dinleyerek büyüdü

Kırgızistan'ın Talas bölgesinin Şeker köyünde doğan usta yazar, okul hayatına 1935'te Rusçayı da öğrendiği Moskova'daki bir Sovyet okulunda başladı. Babasının 1937'de tutuklanması ve bir yıl sonra kurşuna dizilmesiyle birlikte babaannesi Ayıkman Hanım’dan Manas Destanı'ndan hikayeler dinleyerek büyüdü.

Açlık ve sefalet çeken Japon çocuklarının yaşamlarını yazdı

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra 1946'da ailesiyle Cambul'a taşınan ve burada Veteriner Teknik Okuluna giren Aytmatov, bu okuldan birincilikle, 1948'de girdiği Frunze Tarım Enstitüsünden 1953'te onur derecesiyle mezun oldu. Usta edebiyatçı, yazarlık kariyerine Moskova'da başlarken, 1952'de kaleme aldığı "Gazeteci Cyuda" adlı öyküde, savaş sonrası açlık ve sefalet çeken Japon çocuklarının yaşamlarını ele aldı.

"Cemile" adlı eseri, Fransız şair Louis Aragon tarafından Fransızcaya çevrildi

Enstitü yıllarında şehir gazetelerinde muhabir olarak görev yapmaya ve köşe yazıları Kırgızistan'ın folklorik hikayelerini modern edebiyatla harmanlayan usta yazar, eserleriyle 1957’de Sovyet Yazarlar Birliği'ne kabul edildi ve 1956-1958'de Moskova'daki Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsü'nde eğitimine devam etti ve özellikle 1958'de kaleme aldığı "Cemile" adlı eserinin Fransız şair Louis Aragon tarafından Fransızcaya çevrilmesiyle daha çok tanınmaya başladı.

Çok sayıda ödül aldı

Eserleri 176 dile tercüme edilen ünlü edebiyatçı, 1985'te Hindistan Javaharlal Nehru Ödülü, 1988'de Japonya Doğu Felsefesi Enstitüsü Akademi Ödülü, 1994'te Avusturya Avrupa Edebiyatı Devlet Ödülü, 1998'de Friedrich Rueckert Ödülü ile 2004'te Alexender Men ve Leo Kopelev Ödülü'nün de aralarında bulunduğu çok sayıda ödül aldı.

Eserlerinde savaş dönemine, aşk acılarına, kahramanlık hikayelerine, gelenek ve göreneklere, ninnilere, türkülere, masallara ve efsanelere yer veren Cengiz Aytmatov, geçirdiği böbrek rahatsızlığı sonucunda tedavi için götürüldüğü Almanya'da 10 Haziran 2008'de 79 yaşındayken hayatını kaybetti.

Cengiz Aytmatov’un bıraktığı miras çok önemli bir yerde duruyor

Usta yazar, Türkiye’de "Selvi Boylum Al Yazmalım" adlı romanıyla tanındı. Hepimizin zaman zaman tekrar dönüp izlediği film olan "Selvi Boylum Al Yazmalım", Kadir İnanır ile Türkan Şoray'ın mükemmel oyunculuğuyla unutulmazlar arasında yerini alan bir yapım oldu. Usta yazar Cengiz Aytmatov, geride bıraktığı mirasıyla hem şu anda hem de gelecek kuşaklar için çok önemli bir yerde duruyor.

twitter.com/deniz_tasdelen
instagram.com/deniz.i.tasdelen
deniz.tasdelen@milliyet.com.tr