Haksız İktisap Nedir?

Sebepsiz zenginleşme ya da haksız iktisap; başkasının zararına olmak üzere, bir kişinin mal varlığında meydana gelen artıştır.

Haksız İktisap Kanunu

Borçlar Kanunu’nun 77 ve 82. maddelerinde haksız iktisaptan meydana gelen borç ilişkileri düzenlenmiştir. Borçlar Kanunu’na göre haksız iktisap da sözleşmeler ve haksız fiiller gibi borç meydana getirir. Yine, kanuna göre haklı bir nedene dayanmaksızın, başkasının hakları ya da mal varlığı üzerinden zenginleşen kişi, elde ettiği zenginliği geri vermekle mükelleftir.

Haksız iktisap sebepsiz zenginleşme nedir?

Haksız iktisaptan söz edilebilmesi için bir kişinin mal varlığındaki artışın sonucunda, diğer tarafın mal varlığında fakirleşme meydana gelmesi gerekir. İkisi arasında bulunan nedensellik bağı, haksız iktisaba esas oluşturur. Nedensellik bağı olsa dahi kimi durumlarda bir kişinin malvarlığındaki artış, başka birinin malvarlığında fakirleşmeye neden olarak, zenginleşmenin iadesi yükümlülüğünü meydana getirmez. İade koşulu için zenginleşmenin haksız bir sebebe dayanması gerekir. Bu nedenle kanunda zenginleşmenin iadesi geçerliliği olmayan, henüz gerçekleşmemiş ya da sona ermiş bir nedene dayandırılması halinde söz konusu olabilir.

Haksız iktisap zamanaşımı süresi6098 sayılı Borçlar Kanunu’na göre haksız iktisaplarda zamanaşımı süresi 2 yıl ve her durumda zenginleşmenin meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıldır. Davacının iktisabı geri istemeyi öğrendiği andan başlayarak zamanaşımı süresi de işlemeye başlar. Haksız iktisabın öğrenilmesini takiben, 2 yıl içerisinde dava açılmaması durumunda iade hakkı üzerinde zamanaşımı meydana gelir.