“Fotoğraf dünyanın ortak dilidir”

Anadolu Ajansı (AA) tarafından bu yıl üçüncü kez düzenlenecek İstanbul Photo Awards fotoğraf yarışması için başvuruları başladı. Dünyadan yoğun katılımın olduğu yarışmanın detaylarını ve bu yılki yenilikleri Anadolu Ajansı Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Özkaya ile konuştuk. Özkaya, Anadolu Ajansı’nın böyle bir projeyi yürütürek aynı zamanda Türkiye’nin dünyadaki marka değerini artırmaya destek olduğunu anlatttı. İki yılda seçkin jüri üyeleriyle ses getiren yarışmanın ödül kazanan fotoğraflarının daha sonra Pulitzer’de de ödüle layık görülmesi, lobilerde İstanbul Photo Awards’ın şimdiden Pulitzer’in işaret fişekçisi olduğu yönünde yorumlar yapılmasına neden oluyor.

İstanbul Photo Awards projesinin doğuşu nasıl oldu?

Anadolu Ajansı 100 yıla yakın geçmişi olan bir ajans. Son yıllarda yabancı dilde de yayın yapmaya başladı. Buna paralel olarak da fotoğraf yarışması ihtiyacı doğdu çünkü fotoğraf dünyanın ortak dilidir. Anadolu Ajansı’nın hem kendi fotoğraf kalitesini dünyaya duyurmak hem de Türkiye’nin marka değerini artırmak adına ilk olarak 2015’te İstanbul Photo Awards düzenlendi. Dünyadan herkesin katılımına açık bir yarışma.

İlgi ve başvurular nasıl? Geçtiğimiz yıllarda çok fazla yabancı foto muhabirinin ödül aldığını görüyoruz.

Normalde bu kadar yeni olan bir yarışmaya ilginin bu kadar fazla olmaması gerekir. İlk ve ikinci yılında beklenenden çok daha fazla ilgi gördüğünü söyleyebilirim. İlginin yarısı Batı’dan geliyor. Şu anda katlanarak da artıyor. Bu aslında çok nitelikli bir iş yaptığımızı da gösteriyor. Dünyaca tanınan jüri üyelerimizin de ilgiye katkısı büyük.

Neye göre belirliyorsunuz jüri üyelerini? Yabancı isimler yer alıyor.

Jüri heyeti dünyanın en tanınmış fotoğrafçılarından oluşuyor. AA Fotoğraf Servisi Müdürü Ahmet Sel ve Fırat Yurdakul işi beraber yürütüyor. Editoryal ayağını onlar kuruyor. AFP ve Getty Images’in önemli isimleri jüriye katılıyor. Bir jüri üyemiz Çin’den Pulitzer ödüllü Shanghai Center of Photography’nin kurucusu Liu Hung Shing. Biz Çin’e gittik, kendisi duayen ve ülkesinde onu herkes tanıyor. Bir diğer isim AFP Fotoğraf Dağıtım Direktörü Michel Scotto. Aynı zamanda kendi ekibimizden Fırat ve Ahmet beyler de jüri üyesi. Her sene birinci olan fotoğrafçılar da diğer sene jüride yer alıyorlar. Bu sene jüriye katılacak yeni isimler arasında Noor ajansının foto muhabiri Yuri Kozirev ve Getty Images’in ödüllü spor fotoğrafçısı Cameron Spencer var. Onlar çok üst düzey isimler. Bu isimlerin jüride olması dünyadaki ajansların kendi çalışanlarına özel yazılar yazarak duyuruda bulunmasına yol açıyor. Jürinin nitelikli olması objektifliğini de ortaya koyuyor.

“Pulitzer’in işaret fişeği”

Geçtiğimiz yıllarda ödül alanlar daha sonra Pulitzer’den de ödül aldı...

Evet, İstanbul Photo Awards’ın Pulitzer’in işaret fişeği olduğuna dair konuşmalar yapılıyor. Gerçekten de öyle oldu, İstanbul Photo Awards’da seçilen iki fotoğraf da sonrasında Pulitzer’den ödül aldı. Seçkimizin ne kadar ince elemeden geçtiğini ve isabetli olduğunu gösteriyor.

Seçki nasl yapılıyor?

Genelde 100’ü aşan ülkeden 12 bine yakın, niteliğe uyan fotoğraf geliyor elimize. Şu anda da binin üzerinde ve 31 Ocak’a kadar sayının artacağını ve bu yıl 12 bini de aşacağını tahmin ediyoruz. Fotoğraf servisimiz bunun üçte birini eliyor. Gelen jüri üyelerine teker teker 12 bin fotoğraf göstermemiz mümkün değil. Ön elemeden sonra jüri heyeti fotoğrafları isimsiz bir şekilde görerek beşe indiriyor. Üç tur sonunda da kapalı zarf usulü birinciler belirleniyor.

Başvuru şartları nelerdir?

Başvuru için kısıtlayıcı kriterlerimiz yok. Haber fotoğrafı çeken herkes başvuruda bulunabilir. Bir kuruma bağlı çalışıyorsa ve fotoğraf o kurum için çekilmişse izne tabi olması gerekiyor. 2016 yılı ödülleri için son başvuru tarihi 31 Ocak 2017.

“Toplam ödül bütçemiz 133 bin dolar”

Para ödülleriniz diğer yarışmaların ortalamasının üstünde, jüride yabancı ve duayen isimler yer alıyor. Yurt dışından da çok fazla katılım oluyor. İstanbul Photo Awards’ın hedefi World Press gibi olmak diyebilir miyiz?

Hedefimiz, prestijli dünya fotoğrafçılarının ilgi gösterdiği ve Türkiye merkezli bir yarışmayı dünyanın markası haline getirmek. Önümüzdeki 10 yıl içinde en prestijli yarışmalardan biri olacağımıza inanıyoruz. Bunun için dünyanın en önemli şehirlerinin önemli mekanlarında ödül kazanan fotoğraflardan oluşan sergiler açıyoruz. Birinciler 8 bin, ikinciler 5 bin, üçüncüler 3 bin dolar ödül kazanıyor. Tüm birinciler arasından da bir birinci seçiliyor ve ona ayrıca 2 bin dolar veriliyor. Kısacası tüm branşlar arasından birinci seçilen kişi 10 bin dolar ödül kazanmış oluyor. Toplamda 133 bin dolar gibi bir ödül bütçemiz var. Asıl desteğimizi Başbakanlık Türkiye Tanıtma Fonu’ndan alıyoruz. Bunun yanı sıra THY ve TİKA bize çok fazla destek oluyorlar.

İstanbul dışında nerelerde açtınız bu sergileri?

2015 yılında ödül alan fotoğrafları Şanghay’daki en önemli fotoğraf evinde sergiledik. Tüm Çin medyası yoğun ilgi gösterdi. New York’ta Birleşmiş Milletler binası içinde ve Viyana’da Museums Quartier’deki müzede açtık sergimizi. Tüm medya kuruluşlarının yoğun ilgisi vardı. Sergi etkinliklerimizi devam ettireceğiz. Bu defa Birleşmiş Milletler’de daha prestijli olan giriş katında sergi açmayı hedefliyoruz.

“Diktiğimiz fidan ormana dönüşecek”

Bu yıl etkinlik anlamında yeni projeleriniz var mı?

Bu yıl ödül törenini Kapadokya’da düzenleyeceğiz. Dolayısıyla tüm heyeti ve davetlileri Kapadokya’da konaklatacağız, bu durumun turizme ve Türkiye tanıtımına katkısı olacağını düşünüyoruz. Bir de tören sonrası jüriden öne çıkan birkaç isim özel bir gruba iki günlük fotoğraf eğitimi verecek. Bu grup üç kişisi üniversiteden, üç kişisi bizim ajansımızdan, üç kişi de dışarıdan olmak üzere dokuz kişiden oluşacak. İstanbul Photo Awards Talks diye bir başka etkinliğimiz daha olacak. Seminerlerde alanında duayen kişiler fotoğraf üzerine konuşmalar yapacak. Bu projenin yan faydaları zamanla büyüyecek. Biz bir fidan dikiyoruz umuyoruz ki bir ormana dönüşecek.

Sadece haber fotoğrafçılığı üzerine kategoriler vardı, bu yıl yenileri de eklendi...

Evet, eklenen yeni kategorilerle savaş fotoğraflarının yarattığı havayı dağıtacağımızı düşünüyoruz. Sergilerimizde de görüyoruz ki spor branşı biraz daha yumuşatsa bile sergiyi dolaşan insanların yüzünde mutsuz bir ifade oluşuyor. Dünyada olan güzel şeyleri de göstermek istiyoruz elbette. Bu yıl tekil portre, seri portre, tekil doğa-çevre ve seri doğa-çevre kategorilerini de yarışmamıza dahil ettik.