Hızır ile İlyas el ele!

Hızır ile İlyas el ele!
Mayıs ayı ütopyaların, karşı çıkışların, başkaldırının ayı. Hani şu dünyayı değiştiren ay. Ütopyanın en güzel tanımı onun gerçekleştirilebilen bir hayal olması. Bugün yeniden aşık mı olmalısınız? Hayata yeniden mi başlamalısınız? Buyrun mayıs testusuna...
Testus Hazırus / AHMET TURHAN ALTINER

Bugün 5 Mayıs... Bu sabah nasıl uyandınız? Bir kalp çarpıntısıyla mı? Yoksa adını koyamadığınız bir hoş sızıyla mı? Bugün yeniden aşık mı olmalısınız? Hayata yeniden mi başlamalısınız? Bugün mayıs ayının ilk pazar günü... Bugün baharın... Gençleşmenin... Yenileşmenin başladığı gün... Hıdrellez... Kakava... Aşk... Şenlik... Hayatiyet... Mayıs ütopyanın... Karşı çıkışların... Başkaldırının ayı... Hani şu dünyayı değiştiren ay... 1871’in Mayıs ayı boyunca süren Paris Komünü olarak bilinen ilk işçi yönetimi ... İlk kez 1890’da Amerika, Avusturya, Macaristan, Belçika, Almanya, Danimarka, İspanya, İtalya, Norveç, Fransa, İsveç’te, 1 Mayıs’ta kutlanmaya başlanan İşçi Bayramı... Dünya gençliğinin ayağa kalkıp bütün resmi ideolojilerin boyunduruğuna başkaldırdığı Mayıs 1968 olayları... Fransız gençliğinin demokratik haklar için Sorbonne Üniversitesi’ni 2 Mayıs’ta işgaliyle olaylar o denli hızlı ve yoğun gelişmişti ki... Hemen herkes bir yandan coşku diğer yandan şaşkınlık duyguları arasında adeta nefessiz kalmamış mıydı?.. Mayıs ayı ütopyaların ayı... Ütopyanın en güzel tanımı onun gerçekleştirilebilen bir hayal olması. 13 Mayıs 1968’de Paris’teki Sorbonne Üniversitesi’nin kapısına öğrenciler şu yazıyı asmışlardı. "Biz yeni ve orijinal bir dünya istiyoruz. Hayal gücü iktidara geliyor. İstiyoruz, herşeyi, hemen şimdi!"
Öbür yandan yine bu yıl Mayıs ayı yüreğimi burkuyor. Vaaah! 2 Mayıs 1950’de Nazım Hikmet, Bursa Cezaevi’nde açlık grevine başlıyor.
6 Mayıs 1972’de Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan idam ediliyor. Baharda bu yıl yine hüzün var. "Baharda bu yıl bir melal var yüzün gibi / Bülbülde ses, gülde renk açmaz olmuş neden?" Gözümüzün ucunda kan revan sürmekte olan Filistin katliamının... Peş peşe vuran kriz ve felaket sağanağından başını kaldıramayışımızın 2002 baharı, Cevdet Çağla’ya ait bu hazin şarkıyı fena halde hatırlatmıyor mu? Oysa bahar denince akla uğursuzluk yerine, canlılık, neşe, yaratıcılık gelmez miydi? Bugün 5 Mayıs... Ahh, mayıs ayı bende karmaşık duygular uyandırıyor... Hüzün dolu şaşkınlığıma rağmen hayret, içimde şenlikçi çocuk kıpırdanıyor... Yarın 6 Mayıs... Hıdrellez başlıyor... Hıdrellez, hangi dinden, hangi renkten, hangi milletten olursa olsun insanın insanla, insanın ? Kültürümüzün barışsever sembolleri ölümsüz Hızır ve İlyas el ele,
1 Mayıs’tan hıdrelleze buyur ola bu kez de, "Şol Hızır’la şol İlyas ab-ı hayat içdiler / Bu birkaç gün içinde bunlar ölesi değil..."

1- Bir Türk başbakanı 1 Mayıs 1960’da radyoda yaptığı bir konuşmada şöyle diyordu: "Muhterem vatandaşlarım. Bugün 1 Mayıs İşçi Bayramı. İşçi kardeşlerimize elemsiz, kedersiz birçok bayramlar idrak etmelerini ve onların refah ve saadetini temenni ederken bu gayede, kendilerine her zaman yardımcı olmanın en aziz emelimi teşkil ettiğini ifade etmek isterim." Kimdi bu "solcu" başbakan?
a. Turgut Özal
b. Necmettin Erbakan
c. Bülent Ecevit
d. Adnan Menderes

2 - Bütün dünyada 1 Mayıs’a "işçi bayramı" dedirten olay aşağıdakilerden hangisiydi?
a. 1886’da ABD’de Şikago’da yapılan ve ardından işçi liderlerinin asıldığı ünlü grev
b. Karl Marks’ın doğum günü
c. Paris Komünü
d. Hiçbiri

3- Peki, 1 Mayıs 1886’da Şikago’da vuku bulmuş olan grevde işçiler ne istiyorlardı?
a. Şişli’de bir apartman, iki tane otomobil, biri açık biri değil
b. Patronları işten çıkarmak
c. 1 Mayıs’ın kendi bayramları olması
d. Günde en fazla 8 saat çalışmak

4- Türkiye’de ilk kez 1909’da kutlanan, daha sonra Cumhuriyetin ilk yıllarında "işçi" ya da "amele bayramı" adıyla kutlaması süren, 1935’te bir yasa ile "bahar bayramı" ilan edilen ve resmi tatil günü sayılan 1 Mayıs, 12 Eylül’den sonra resmi tatil olmaktan çıkarılmıştı. Bunun için alternatif tarih önermiş bulunan Kenan Evren’e göre bahar bayramı 1 Mayıs yerine hangi gün kutlanmalıydı?
a. 12 Mart
b. 27 Mayıs
c. 12 Eylül
d. 5 Mayıs

5- Hıdrellez bayramının adı "iki kişi"nin buluşmasına dayanır. Kimdir kimdir?
a. İsmail ile Yorgo
b. Hızır ile İlyas
c. Bülent ile Deniz
d. Mesut ile Tansu

6- Eskiden Türkiye’de Rumi de denen Jülyen takvimi kullanılırdı. Buna göre Hıdrellez 23 Nisan’a rastlardı. Şimdi kullanılan Gregoryen takvime göre Hıdrellez mayısın kaçıdır ?
a. Biri
b. Altısı
c. Yirmi biri
d. Yedisi

7- Aşağıdakilerden hangisi hıdrellezle ilgili inançlardan sayılır?
a. Hıdrellez’de işe gidilmez, uğursuzluk olur.
b. Hıdrellez’de demir tutmak uğursuzluk getirir.
c. Hıdrellez’de salıncakta sallanmayanın beli ağrır.
d. Hepsi

8- Hıdrellez sabahı, mani küpünden niyet edip mani çekerek, niyet sahibine okumak ile ilgili deyim aşağıdakilerden hangisi?
a. Zıvanadan çıkmak
b. Elle gelen düğün bayram
c. El işler alet öğünür
d. Martaval atmak

9- Konar göçer Romanlar her yıl 5 - 6 Mayısta kıştan yaza çıkmanın ve göçebe hayata başlamanın sevincini bir bayramla kutlarlar. Şıkırdayarak bu bayramı bilebilecek misiniz?
a. Şiki Şiki Baba
b. Odele
c. Faşing
d. Kakava

10- Hıdrellezin adını aldığı Hızır ve İlyas ikilisi hangi ünlü destan ile ilişkilendirilir?
a. Manas
b. Ergenekon
c. Gılgamış
d. Hiçbiri

11- Hızır ile İlyas’ın aynı kişi olduğuna inanıldığı gibi, onları kardeş sayanlar da var. Halk inancına göre Hızır ölümsüzlüğe ab-ı hayat içerek kavuşmuştur? Nedir ab-ı hayat?
a. Ateş suyu
b. Zemzem
c. Bengisu
d. Zapazap suyu




PAZAR