Kapkaççılar eskiden de vardı, o zamanlar "arpacı" denirdi

Demek ki genelde darp, kapkaç ve çeşitli aldatma yolları pek değişmemiş. Son bir-iki yılda hırsızlık olaylarında yüzde 40lara vardığı belirtilen artış galiba sadece niceliksel. Hırsızlığın niteliği şimdilik aynı. Birkaç talihsiz olay dışında New Yorktaki gibi sürekli vahşet ve cinayet henüz yok... Hırsızlık olaylarındaki çok büyük artışın sosyal, ekonomik ve siyasi basiretsizlik örneği aflarla ilgili nedenleri tabii ki incelenmeli. Araştırılmalı. Ama bence bu artışın ana nedeni hiç kuşkusuz güvenlik zaafıyla ilgili. Emniyet güçlerindeki yetersizliklerden kaynaklanıyor. Polisler de CMUK diye bilinen Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun polisin etkililiğini kısıtlayıcı maddelerinden şikayet ediyor. Herkes huzursuz. Herkes şikayetçi. Artık daha da gecikmeden hırsızlık yüzdeleri, Devellioğlunun sempatiyle anlattığı zamanlardaki duruma çekilmeli. Haybeci diye hırsızın tuzağa düşürdüğü, dolandırdığı kişiye deniyor. Genellikle taşradan yeni gelmiş kişilere denk düşüyor haybecilik! Kente alışma sürecinin enstantaneleri gibi... Buyur ola hırsız argosu testusuna bu kez de...1- Genellikle 10-15 yaş grubundakilerin İstanbulda İstiklal Caddesinde tercih ettiği bir yöntem: Bankadan veya ATMden para çeken ve çoğunlukla orta yaşın üzerindeki birini gözlerine kestirerek izleyen iki veya üç yeniyetme hırsız, adamı aniden aralarına alarak birbirleriyle kavga ediyormuş gibi yapıp onu gafil avlıyorlar. Çoğu kez adamı yere düşürüyor, ceplerine dalıyor ve seğirterek kaçıyorlar. Dikkat! Yolda yürürken tantana çıkarıp kavga yapıyor süsü vererek üzerinize sarılanlardan sakınınız. Bu yönteme ne deniyor?a. Vaybabamcılıkb. Numaracılıkc. Şamatacılıkd. Tantanacılık2- "Bizim papelcilerin hepsi ya tufacı ya karmanyolacı oldu" dedi bir polis memuru. Tufacı geceleri çalışan ve silah taşıyan zorlu hırsızın argodaki adı. Karmanyolacı ise tufacının yalnız gündüzleri iş görenine denir. Peki "papelci" kim?a. Ayakta sokak aralarında döviz bozan kişib. Üç adet iskambil kağıdı ile gerçekleştirilen üçkağıtçılık c. Kalp para bozduran kişid. Basit fotokopi yöntemiyle kağıtlara basılan sahte parayla dolandırıcılık yapan kişi3- Cami avlularında aptes almak için askıya asılan ceket veya pardösülerin ceplerinden para çalınması ya da bu giysilerin başka bir ceketle değiştirilmesine hırsız argosunda ne denir?a. Aşırımentob. Tufacıc. Dalaverecid. Muslukçu4- Para bozdurmak için başvuran ve genellikle turist rolü yapan kişilerin kasadan veya tezgah üzerine çıkartılan paraların içerisinden dalgınlık ve iş yoğunluğundan yararlanarak para çalması şeklindeki yankesiciliğe ne denir?a. Dubaracıb. Tırnakçıc. Tırtıkçıd. Tuzakçı5- Centilmen ayaklarda hırsız tipi uzaktan gözüne kestirdiği kişi yanına yaklaştığında üzerine hapşırıyor. Büyük bir nezaketle özür diliyor. Mendilini çıkarıp hapşırdığı kişinin üzerini siliyor. Bu arada şaşkın adamın cebini de hissettirmeden boşaltıyor. Bu yöntemin adı ne?a. Pislikçilikb. Cepçilikc. Tavcılıkd. Keskincilik6- Mağazalarda alışveriş yapanların çantalarını tezgah üzerinden veya askıdan çalıp kaçana ne denir?a. Markacıb. Kaldırımcıc. Manitacıd. Dızdızcı7- Genellikle taşradan gelenlere oynanan bu yöntemde iki kişi gerekir. Önce bir kurban seçilir. Dolandırıcılardan biri içi para doluymuş gibi görünen bir zarfı yürürken düşürür. Kurban gördüğü zarfı dayanamayıp alırsa ikinci dolandırıcı ortaya çıkar ve para kaybettiğini söyler. Derken birinci dolandırıcı belirir. İkisi birden kurbanı suçlayıp zorla üstünü arar ve ceplerini boşaltırlar. Zavallı adam korkmuştur. Bu arada adamın cebindeki paraları alarak kaçarlar. Bu yola ne denir?a. Tongab. Madikçilikc. Katakullid. Zarfçılık8- Peki, manitacılık neyin nesi?a. Tanışır gibi bir hal alarak para sızdırma türünden dolandırıcılıkb. Kadın veya erkek bulma vaadiyle belirli yerlere götürülen kişilerin soyulması c. İnsanların bir anlık dalgınlıklarından faydalanarak eşya veya paralarını çalmakd. Devamlı olarak başkasına para harcatmak9- Herifin işi gücü haminto. Peki nedir hamintoculuk?a. Birisini aldatarak faydalanmab. Yolsuzluğun "türlü çeşidinden" biric. Anaforculuk yani emek ve zahmet çekmeksizin elde etmed. Hepsi10- Yankesiciliğin başka bir adı aşağıdakilerden hangisi?a. Kaparozcub. Pantuflacıc. Kayışçıd. Arakçı11- Otomobille, motosikletle ya da koşarak özellikle kadınların çantalarını alıp kaçma eylemine kapkaç deniyor. Aşağıdakilerden hangisi bunun eski bir adı?a. Arakçıb. Arpacıc. Kerizcid. Gaspçı12- Kalpazan sahte altın, gümüş ve kağıt para imal eden ve sürümüne karışmayan sahtekardır. İmalatla hiç ilgisi olmayan, yalnız piyasaya süren kişiye ne denir?a. Avantacıb. Mantarcıc. Madaracıd. Kaşkariko Yanıtlar: 1) d, 2) b, 3) d, 4) b, 5) a, 6) b, 7) d, 8) a, 9) d, 10) b, 11) b, 12) c. Düzeltme: 30 Ocak 2005 tarihli "Mahşerin başkentleri" adlı testusun 15. sorusunun d şıkkında Nijeryanın başkenti Abuja olacaktı. Hatırlatan Edip Kayaya teşekkürlerimle. Yazara e-mail Mantarcılar, papelciler ve zarfçılar, kalpazan ve madaracılar, miskinler, karmanyolacılar, manitacılar, yankesici veya tırnakçılar, tufacılar, otelciler, babacığımcılar, dolandırıcılarla gece veya gündüz hırsızları, kasa hırsızları, kılefteciler, dubaracılar..." Bu terimler Ferit Devellioğlunun "Türk Argosu" adlı 1959 tarihli eserinden. Kitabın ilk baskısı 1941de yapılmış. Kitaptaki en az 100 yıllık hırsız argosunu bugünkü terimlerle karşılaştırınca gerçekte hırsızlık yöntemlerinin ve adlarının pek az değişmiş olduğunu gördüm. Yeni bir terim olarak tantanacılık diye bir kapkaç şekli var.