Kilt giyen erkeklerin üst kata çıkması yasak
16.11.2003 - 00:00 | Son Güncellenme:
Her şey ekose ile başladı
Yıllar önce katıldığım bir yurtdışı gezisinde, ekibimizdeki golfçülerden birinin kocası İskoçtu. Ve gezinin sonundaki ödül törenine, benim o zamanlar etek dediğim ama artık adının kilt olduğunu öğrendiğim kıyafetini giyerek gelmişti. Ekose yeşil eteği, aynı kumaştan ceketi, beyaz gömleği, papyonu, eteğinin tam önünde sallanan püsküllü çantası, kalın çorapları ve kocaman ayakkabıları ile dikkatimizi önce dağıttı sonra çekti. Etekle çorapları arasından görünen bacakları; hatları pantolondaki gibi belli olmayan ama orada, bir şeylerin altında olduğunu çok iyi belli eden poposu ve bu etek içindeki rahatlığıyla çok hoştu. İşin ilginci pantolonla olduğundan daha da erkeksiydi hatta biraz daha kaba görünüyordu. Yani nasıl babalarımız için kadın etekle kadınlaşıyordu; galiba bu kilt denen şey de erkeği daha da erkekleştiriyordu. Zaten İskoçya'da kilt giyen erkeklerin kendilerini "bir buçuk erkek" gibi hissettiklerini de ondan öğrendik. Gece boyunca esprili bir şekilde sorulan "Bu kiltlerin altına bir şey giyilmezmiş derler, sen de çıplak mısın?" sorusuna ise hiç cevap alamadık.
Kilt mevzuuna durup dururken gelmedik. Kilt İskoçya'nın en bildik, en ilginç simgesi. İskoç erkekleri için de çok ama çok önemli. Bunu da geçtiğimiz hafta içinde gazetelerde çıkan bir haberle tekrar anladık. Habere göre AB'nin resmi istatistik kuruluşu Eurostat, üye ülkeler genelinde kıyafet satışları üzerinde bir araştırma yapmak istiyor. Bunun için üretici firmalara formlar gönderiyor. İskoçya'ya gönderdiği formlarda İskoç erkeklerinin yüzlerce yıldır giydiği geleneksel giysileri kilt, kadın giysileri arasında yer alıyor. İskoçlar bu yüzden Brüksel'i ayağa kaldırıyor ve AB yetkilileri geri adım atıp kilti erkek giysisi olarak kabul ediyor.
Dağlarda battaniye olarak kullanılıyordu
Tabii bu haberlerle birlikte karşımıza ekose etekleri ile tanıdık isimlerin fotoğrafları çıkıyor. Bunların başında Sean Connery geliyor. Bizim ise aklımıza gelenler "İskoçyalı" filmlerindeki rol arkadaşı Christopher Lambert'ın salaş kiltli halleri, Mel Gibson'ın "Cesur Yürek"te, üzerindeki kan ve kir içindeki kiltiyle cellatın kılıcının altında "Özgürlük" diye bağırması ve kilte iyice maçoluk yüklemesi, Axl Rose'un sahnede kiltiyle bir uçtan bir uca yürümesi... Bir de Edinburgh'da yapılan MTV Avrupa Müzik Ödülleri gecesinde, sahneye siyah deri kilti, siyah çorapları ve botlarıyla çıkan aksiyon sinemasının yeni yüzü Vin Diesel.
Aslında sadece bir etekten oluşan bir kıyafet değil. Şimdiki kiltleri görenler neden İskoçya'nın yüksek ve soğuk topraklarında erkeklerin bu kıyafeti giydiğini anlamıyor, "İskoçya'nın havası kilt için biraz uygunsuz değil mi?" diye soruyorlar. Oysa kilt aslında erkekler tarafından zamanında rahatlığı kadar çok sıcak tuttuğu için de giyilen bir kıyafetti. Kilt çok eskiden 9-10 metrelik kumaştan yapılıyordu ve tüm vücudu o kalın kumaşla sarmak mümkün oluyordu. İskoçyalı erkek isterse bu kıyafeti geceleri dağlarda, battaniye olarak kullanabiliyordu.
"Havadar, rahat ve biraz da ürkütücü"
Erkeklerin pantolon giymesine alıştığımız dünyada kilt giyen erkekler hissettiklerini internette şöyle anlatıyorlar: "Kilt giymek özgürlüğünüzü ifade ediş biçiminizdir", "Düşündüğünüz zaman aslında pantolon fiziksel olarak kadınlara daha uygun", "Genç kızların kilte bu kadar bayılacağını tahmin etmemiştim", "Bu bir etek değil; kilt!", "Havadar, rahat, biraz da ürkütücü".
Mesele sadece kilt meselesi değil. Erkeklerin bu rahatlığa alışmaları uzun sürmez. Galliano, Tommy Hillfiger, Versace gibi modacılar da kiltleri, pareoları, erkekler için hazırlanan uzun, bel altına sarılan etekleri desteklemeye devam ederlerse belki kadınlar da kocalarıyla yırtmaç boyunu tartışacaklar yakında.
Bir İngilize sorarsanız, size kilti Thomas Rowlinson isminde bir İngiliz yerlisinin 18'inci yüzyılda icat ettiğini söyleyecektir. Bir İrlandalıya sorarsanız, ona göre de ataları zaten kilti İskoçlardan çok önce giymekteydi. Ama sonuç olarak kilt denince akla İskoçya geliyor. İskoçya'daki hikayelerden birine göre de 1258 yılında Ronald Macgregor isimli bir İskoçun bir piyangoda ekose bir etek kazanmasıyla kiltin tarihi başlıyor. Bilinen o ki ekosenin tarihi milattan öncelere kadar gidiyor. Aslında önce ekose vardı. Keltler binlerce yıldır çizgili ve kareli materyalleri kullanıyordu. Ve İskoçlar şimdiki Batı İskoçya'ya yerleştikleri zaman ekoseyle tanıştılar. Dağlarda yaşayan İskoçlar soğuktan korunmak için 9-10 metrelik kalın ekose kumaşları vücutlarına sarıyorlardı.
Çoğunlukla kırmızı, siyah, yeşil ve mavi ağırlıklı ekoselerde desenler farklı farklı. Bu farklı desenler İskoçya'daki klanları temsil ediyor. Çünkü ekoselerin renkleri ve şekilleri o klanların yaşadıkları yerlerin coğrafi özelliklerini gösteriyor.
