Mutlaka görmeniz gereken Türk filmleri

Türk sinema sektörü binlerce filme imzasını attı. Çoğu Yeşilçam'ın tarihinde bir dipnot olarak kaldı, bir bölümü ise belleklere kazındı... Eleştirmen, yapımcı ve yönetmenlere "ölmeden önce mutlaka görülmesi gereken filmler"i sorduk axpaz011.jpg Steven Schneider'in yazdığı "Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Film" kitabı büyük ilgi gördü. Birçok köşe yazarı sütunlarında bu kitaptan söz etti. Türk sineması ile ilgili benzer bir anket yapsak nasıl listeler çıkardı? Eleştirmen, yapımcı ve yönetmenlere "ölmeden önce görülmesi gereken 11 Türk filmi"ni, sıralama yapmalarını istemeden sorduk. Listenin 11 filme indirgenmesinden yakınan pek çok kişi gönüllerinden daha birçok filmin geçtiğini söyledi. Onlara tek bir film seçecek olsalardı ne cevap vereceklerini ve filmleri seçiş nedenlerini de sorduk. Sonuçta Yavuz Turgul'un "Muhsin Bey"i ve Şerif Gören'in "Yol"u en çok oyu alırken, Metin Erksan'ın "Sevmek Zamanı" ve "Susuz Yaz"ı, Atıf Yılmaz'ın "Selvi Boylum Al Yazmalım"ı, Ö. Lütfi Akad'ın "Gelin-Düğün-Diyet" üçlemesi sık önerilenler arasında yer aldı. (İsimler alfabetik sıraya göre yazılmıştır.) Gönlünden geçen filmlerin sayısının çok daha fazla olduğunu belirten Alin Taşçıyan, "Ben filmler söz konusu olduğunda şekerci dükkanında çocuk gibiyim. Seçtiğim filmleri kişisel olarak çok sevdiğim, çok beğendiğim filmler olmalarının yanı sıra hayata, insana dair fikirler, duygular veren, tartışmalar açabilen, duyarlılıkla ve sinema sanatına layık bir üslupla gerçekleştirilmiş, dünya çapında önemli yapıtlar oldukları için tercih ettim" diyor. Üçüncü Sayfa - Zeki Demirkubuz Mayıs Sıkıntısı - Nuri Bilge Ceylan Umut - Yılmaz Güney Sürü - Zeki Ökten Hakkari'de Bir Mevsim - Erden Kıral Güneşe Yolculuk - Yeşim Ustaoğlu Sevmek Zamanı - Metin Erksan Anayurt Oteli - Ömer Kavur Gelin-Düğün-Diyet üçlemesi - Ö. Lütfi Akad Muhsin Bey - Yavuz Turgul Harem Suare - Ferzan Özpetek Türk sinemasında görmeniz gereken tek bir film sorusuna Atilla Dorsay, Memduh Ün'ün "Üç Arkadaş"ıyla cevap verdi. Dorsay bu filmi hem klasik Yeşilçam'ın bütün duyarlılıklarının bir özeti hem de hâlâ modern kalabildiği için seçtiğini belirtiyor. Üç Arkadaş - Memduh Ün Susuz Yaz - Metin Erksan Gelin-Düğün-Diyet üçlemesi - Ö. Lütfi Akad Sürü - Zeki Ökten Yol - Şerif Gören Anayurt Oteli - Ömer Kavur Adı Vasfiye - Atıf Yılmaz Eşkıya - Yavuz Turgul Masumiyet - Zeki Demirkubuz Gemide- Serdar Akar Uzak - Nuri Bilge Ceylan "Koca Türk sinemasını 11 filmle özetlemek çok zor" diyen Burak Göral, 11 Türk filminin içinden bir tanesini seçmekte zorlandığını belirtiyor. "Yine de gönlüm 'Muhsin Bey'den yana" diyen Göral nedenini ise şöyle açıklıyor: "Belki de seyretmeyeli çok uzun zaman olduğu ve özlediğim içindir. Eksiksiz yazılmış senaryosu, hikayesini anlatmadaki başarısı, seyircisini gerçeklerle yüzleştirme şekli ve muhteşem oyunculuklarla yüklü 'Muhsin Bey', Türk sinemasının yüz akı filmlerinden de biridir." Ah Güzel İstanbul - Atıf Yılmaz Uzak - Nuri Bilge Ceylan Yol - Şerif Gören Züğürt Ağa - Nesli Çölgeçen Muhsin Bey - Yavuz Turgul Masumiyet - Zeki Demirkubuz Vesikalı Yarim - Ö. Lütfi Akad Sevmek Zamanı - Metin Erksan Susuz Yaz - Metin Erksan Umut - Yılmaz Güney Selvi Boylum Al Yazmalım - Atıf Yılmaz Görülmesi gereken filmler listesinde Ö. Lütfi Akad'ın "Düğün"ünü ilk sıraya koyan Çağan Irmak, "Hayatımda çok özel bir yeri var. Farklı bir Türk filmi olarak beni çocuk yaşımda ilk etkileyen filmdir" diyor. Gelin-Düğün-Diyet üçlemesi - Ö. Lütfi Akad Ah Güzel İstanbul - Atıf Yılmaz Muhsin Bey - Yavuz Turgul Karanlıkta Uyananlar - Ertem Göreç Kuyu - Metin Erksan Susuz Yaz - Metin Erksan Vesikalı Yarim - Ö. Lütfi Akad Haremde Dört Kadın - Halit Refiğ Selvi Boylum Al Yazmalım - Atıf Yılmaz Kaç Para Kaç - Reha Erdem Adı Vasfiye - Atıf Yılmaz Her izlediğinde, saydığı filmlerden tekrar etkilendiğini belirten Hızlan bunları seçmesinin nedenini şu şekilde açıklıyor: "Sinemamızın seyrinde ciddi roller üstlenmiş yönetmenlerin önemli filmleri olmaları bunun nedenidir. Gerek oyunculuk gerek senaryo açısından Türk sinemasının gelişimi sırasında işaret noktalarıdır." Gelin - Ö. Lütfi Akad Anayurt Oteli - Ömer Kavur Sevmek Zamanı - Metin Erksan Muhsin Bey - Yavuz Turgul Dertli Pınar - Faruk Kenç Arkadaş - Yılmaz Güney Mine - Atıf Yılmaz Gurbet Kuşları - Halit Refiğ Hakkari'de Bir Mevsim - Erden Kıral Kanlı Para - O. M. Arıburnu Uçurtmayı Vurmasınlar - Tunç Başaran Giovanni Scognamillo, Yavuz Turgul'un "Muhsin Bey"inin mutlaka görülmesi gereken bir film olduğunu söylüyor. Değerli bir karakteri ve nostaljik bir mekan olan Beyoğlu'nu anlattığı için filmi beğendiğini belirtiyor. "Senaryo, yönetmen, biçim, oyunculuk ve özellikle Şener Şen'le son derece başarılı bir film" demeyi de ihmal etmiyor. Susuz Yaz - Metin Erksan Gelin - Ö. Lütfi Akad Sürü - Zeki Ökten Yol - Şerif Gören Umut - Yılmaz Güney Muhsin Bey - Yavuz Turgul Gurbet Kuşları - Halit Refiğ Anayurt Oteli - Ömer Kavur Güneşe Yolculuk - Yeşim Ustaoğlu Selvi Boylum Al Yazmalım - Atıf Yılmaz Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni - Yavuz Turgul Halit Refiğ "Ölmeden önce görmeniz gereken bir film" sorusuna, Ö. Lütfi Akad'ın "Emekli Başkan" filmiyle cevap verdi: "Bu en sevdiğim Türk filmidir ve filmin konusunu ben bulmuş olmayı çok isterdim." Kanun Namına - Ö. Lütfi Akad İpsala Cinayeti - Ö. Lütfi Akad Üç Arkadaş - Memduh Ün Muhsin Bey - Yavuz Turgul Karanlıkta Uyananlar - Ertem Göreç Sevmek Zamanı - Metin Erksan Çalıkuşu - Osman Seden Dönüş - Türkan Şoray Hayallerim Aşkım ve Sen - Atıf Yılmaz Emekli Başkan - Ö. Lütfi Akad Vizontele - Yılmaz Erdoğan "İlle de bir tane diyorsanız Ö. Lütfi Akad'ın 'Vesikalı Yarim'ini söyleyebilirim" diyor Tuğrul Eryılmaz. "İnsanın içine işleyen bir film olmasının yanı sıra güzeller güzeli Türkan Şoray'ı da unutmamak lazım" diye de ekliyor. Yol - Şerif Gören Umut - Yılmaz Güney Vesikalı Yarim - Ö. Lütfi Akad Hudutların Kanunu - Ö. Lütfi Akad Bitmeyen Yol - Duygu Sağıroğlu Gurbet Kuşları - Halit Refiğ Üç Arkadaş - Memduh Ün Selvi Boylum Al Yazmalım - Atıf Yılmaz Meyhanecinin Kızı - Ö. Lütfi Akad Bereketli Topraklar Üzerinde - Erden Kıral Bir Yudum Sevgi - Atıf Yılmaz Türker İnanoğlu çok iyi bir senaryoya, yönetime ve oyunculara sahip dediği Nesli Çölgeçen'in "Züğürt Ağa"sını "Ölmeden önce görmeniz gereken bir film" kategorisine dahil ediyor ve "Bana duygu ile güldürüyü bir arada yükledi" diyor. Kanun Namına - Ö. Lütfi Akad Beyaz Mendil - Ö. Lütfi Akad Yol - Şerif Gören Susuz Yaz - Metin Erksan Züğürt Ağa- Nesli Çölgeçen Muhsin Bey - Yavuz Turgul Karılar Koğuşu - Halit Refiğ Eşkıya - Yavuz Turgul Hababam Sınıfı - Ertem Eğilmez Gırgıriye - Kartal Tibet Acı Hayat - Metin Erksan Saydığı filmlerin aynı derecede önemli olduğunu söyleyen Uğur Vardan, "Belki 'Umut' diğerlerinden çok az bir şekilde biraz önde" diyor. Nedenini ise "Fakirliği, çıkışsızlığı, sisteme olan inançsızlığı son derece gerçekçi ve insani bir şekilde anlattığı için" diye açıklıyor. Umut - Yılmaz Güney Gemide - Serdar Akar Selvi Boylum Al Yazmalım - Atıf Yılmaz A Ay - Reha Erdem Masumiyet - Zeki Demirkubuz Kırık Bir Aşk Hikayesi - Ömer Kavur Teyzem - Halit Refiğ Kardeşim Benim - Nesli Çölgeçen Usta Beni Öldürsene - Barış Pirhasan Yol - Şerif Gören İnşaat - Ömer Vargı