Sesimi duyan var mıııııı!

Arkadaşlar... Bu coğrafyanın insanları... Birkaç dakikanızı istiyorum. Bizim şehirler afet şehirleri. Bizim köyler afet köyleri. Bizim mahalleler afetin ta kendisi. Etrafına bak... Yanındakine bak... 1939da 7,9 büyüklüğündeki Erzincan depreminde yaklaşık 33 bin kişi öldü... Erzincan afetinden sonra ne yapıldı? 1966da, 6,9 büyüklüğündeki Varto depreminde 2 bin 400 ölü saydım. Varto depreminden sonra ne yapıldı? Bizim şehirler afet şehirleri... Bizim köyler afet... Bizim mahalleler afetin kendisi... Afetlerle büyüyenler... Bu coğrafyanın insanları... Düşünün... Saydıklarım saymadıklarım... Afetlerden sonra ne yapıldı? Ne unutuldu? Ne uyutuldu? Hey, sesimi duyan var mı? Sesimi duyan var mıııııı?Biz bir deprem coğrafyasıyız. Binlerce yıldır depremlerle sarsılmaktayız. 1500 ve 1800 yılları arasında Türkiye ve yakın çevresindeki depremleri yazan Ambreseys ve Finkelin temel eserinde de görüldüğü gibi örneğin 18inci yüzyılda toplam 231 deprem kaydedilmiş. Yıl başına ikiden fazla... Geçmişi zelzeleli harikalar diyarımızda depremsel gezintiye buyur ola bu kez de... Durup dururken Konyadaki Zümrüt Apartmanı faciası, kaderciliğimizin üzerine hidrojen bombası gibi inmedi mi? Bir tek apartman halkının başına gelenler bize bir şey söylemiyor mu? Bu denli çürük inşaatla, bu denli hazırlıksız durumda, beklenen deprem afeti vuku bulduğunda sadece İstanbulda 50 bin apartmanın çökeceği tahmin edilmiyor mu? Ne yazık! İktidarın acil plan gündeminin dışına çoktan çıkmış ve unutulmuş deprem afetini bir kez daha hatırlayalım... Lütfen! 1- Ambreseys ve Finkelin 1500 ve 1800 yılları arasında Türkiye ve yakın çevresindeki depremleri anlatan çok değerli kitaplarında yazdıklarına göre 1509da meydana gelen İstanbul depreminde Ayasofyanın minareleri yıkılmış; Topkapı Sarayı, Valens Kemeri, Dikilitaş, Galata Köprüsü ve surları ciddi hasar görmüştü. Binden fazla ev yıkılmış, padişah korkup İstanbul dışına kaçmıştı. Hasar çok fazlaydı. Bugüne kıyasla nüfusu 30 defa daha az olan şehirde yaklaşık 5 bin kişinin öldüğü tahmin edilen bu dehşetengiz depreme ne ad verilmişti?a. Marmara depremib. Zilzalc. Mahkeme-i Kübra yani kıyamet günü (en büyük mahkeme)d. Kıyamet-i Sugra yani küçük kıyamet2- Türkiyedeki iki dünya harikasından biri olan Bodrumdaki Mausoleion da depremden nasibini almıştı. Varoluş nedeni dünyanın hemen bütün harikalarınınki ile aynı: Aşk. MÖ 353te Mausolosun ölümünden sonra tahta çıkan Artemisianın ilk girişimi, kocasının adını yaşatacak bir anıtmezar yaptırmak olmuş. Artemisianın ölümü üzerine anıtmezarın yarım kalması tehlikesi baş gösterince, aşk sarhoşu mimarlar yapıtı tamamlamış. Bugün onu olduğu gibi görme şansına sahip değiliz. MS 13üncü yüzyılda büyük bir depremle yıkılmış bu büyük harika. Kalıntılarını da göremeyiz çünkü kalanı da dünya değiştirdi. Yeryüzünün en büyük şaheserlerinden olan Mausoleion nereye gitti acep?a. İngilizler tarafından kaçırılmasına Sultan Abdülmecid göz yumdu. British Museuma götürüldü. Harikanın "hari"si onlarda, kala kala bize "ka"sı kalmış.b. Ozon tabakasındaki yırtılmanın neden olduğu küresel ısınmadan etkilenmemek amacıyla Sibiryaya taşındı.c. Kendisini tamamlayan mimarların sonuncusu da öldükten sonra onların bulunduğu yere. d. Muhtelif depremlerde parçalana parçalana yok oldu gitti. Son birkaç parçası Bodrumdaki muhtelif kooperatif inşaatında kullanıldı.3- Mitolojide denizlerin efendisinin bir adı da "enosigaios" yani yerleri sarsan, depremleri yaratan. Elinde tuttuğu üçlü yabayla yalnız dalgaları kabartıp denizi altüst etmekle kalmamış, çevresindeki toprağı da sarsmış. Zeusa kafa tutmaya cesaret eden ender tanrılardan biriymiş. Hatta o kadar cesaret sahibiymiş ki diğer tanrılarla birlik olup Zeusu, yani ağabeyini zincire vurmaya bile kalkışmış. Sürekli olarak orayı burayı sarsıp duran mitolojinin müthiş deprem tanrısının adını kestirebilecek misiniz?a. Poseidonb. Apollonc. Veligocerond. Alikayaon4- Mandraki adlı Akdeniz limanını güneş tanrısı Heliosun Kolos adlı devasa heykeli korurdu. Kolos dünyanın yedi harikasından biri. MÖ 226daki büyük depremde Kolos yerle bir oldu. Mandraki limanı Akdenizin hangi adasındaydı?a. Kıbrısb. Rodosc. Giritd. Zatisungurus adası5- Araplar MS 667de Rodosu ele geçirdiklerinde bir önceki sorudaki depremle yerle bir olmuş Kolosu görmüşler. Hemen toplayıp 900 deve yükü halinde paketlemişler. Sonra ne yapmışlar?a. Parçalardan Arap korsan gemileri için gülle yapmışlar.b. Mısırlı ünlü gazeteci Hasan El Heykelin yedi göbek dedesi Abdullah El Heykele satmışlar.c. İçinde altın var zannedip parçaları un ufak etmişler.d. Hurda fiyatına bir Yahudi tacire satmışlar.6- Yine bir doğu Akdeniz sorusu. Pharos deniz feneri MÖ 3üncü yüzyılda yapılmıştı. Bu belki dünyanın ilk deniz feneriydi, dünyanın yedi harikasından biriydi. 1324 yılındaki büyük depremde yerle bir olan bu deniz feneri hangi adla bilinir?a. Rumeli fenerib. Anadolu feneric. İskenderiye fenerid. Japon feneri7- Artemision olarak da bilinen Artemis tapınağı dünyanın yedi harikasından biri. MÖ 560da yaptırılan tapınak bu kez doğal olarak değil insan marifeti bir afet yüzünden yok oldu. MS 262deki Got istilasında mahvoldu. Tapınağın çok memeli Artemis heykeli gene İngilizler tarafından 1870te bulundu, araklandı ve British Museuma götürüldü. Artemis tapınağı neredeydi, bilebilecek misiniz?a. Selçukludab. Efestec. Didimded. Datçada Yazara e-mail Yanıtlar: 1) d, 2) a, 3) a, 4) b, 5) d, 6) c, 7) b.