Tanınan bir yüz olmak ister misiniz?

Bankalar, hava yolları, trenler, oteller ve mağazalar ilk etapta yüz tanıma teknolojisinin nimetlerinden faydalanacak. Dünyanın çeşitli ülkelerinde insanlar yüzlerini tarayıcıya okutarak “özel” hizmetler almaya başladı bile.

Çin, yüz tanıyan ATM’leri hayata geçiren ilk ülke. Kart taşımadan işlem yapabiliyorsunuz. Avrupa’daki üst sınıf oteller ve seçkin mağazalar, ünlü müşterilerini tanıyıp çok özel hizmet sunabilmek için aynı teknolojiden faydalanıyor. Avustralya’da pasaport kontrolü yerine yüz tanımayla ülkeye giriş uygulaması pilot olarak başladı. Reklam uygulamalarında ise ilk örnekler giyim mağazalarında görülecek. “Azınlık Raporu” filminde Tom Cruise bir mağazaya girdiği anda kendisini tanıyan reklam panoları özel reklamlar gösteriyordu. Gerçek hayatta, mağazanın müdavimlerini yüzünden tanıyan sanal asistanlar, alışveriş ve stil tercihlerine uygun ürünleri gösterebilecek. Hatta üzerinde nasıl duracağını bile ekrana yansıtması mümkün...

Özel desenli gözlükler

Güvenlik kanadındaysa emniyet ve istihbarat birimleri suça karşı savaşmak için yüzleri tanıyacak. İngiltere bunun ilk örneklerinden; Notting Hill Karnavalı’nda 500 kişilik bir aranan-şüpheli listesiyle yüz taraması yapan İngiliz polisi, 35 yanlış tespitin yanı sıra yalnızca 1 aranan kişi ele geçirdi, onun da arama kararının süresi dolmuştu. Yine de İngiliz Emniyet Teşkilatı bunu başarı saydı. Eşgallerin belirlenmesi için güvenlik kameralarından gelen görüntülerin yeterince net olmaması da başka bir faktör. Güvenlik alanında teknoloji henüz emekliyor olsa da bir kez şahlanınca önünde durulamayacağı aşikar. Örneğin tarayıcı kameraları alt etmek için yüzü örtmenin yeterli olacağını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz; eşarp veya takma sakalla örtülü yüzleri yüzde 55 oranında tanıyabilen bir yazılım geliştirildi bile. Öte yandan Carnegie Mellon Üniversitesi’nde tarayıcıları şaşırtan ve kimliklerin yanlış tespit edilmesine neden olan özel desenli gözlükler de üretildi...

Kıymetli verilere dikkat

Yüz tanıma teknolojisinin yüksek güvenlik sağlayan bir yöntem olduğundan söz ediliyor. İnsan yapımı kalkanları delen insan yapımı okların her zaman var olacağını biliyoruz. Bir teknoloji ilerlerken, onu hack’leyebilecek teknolojiler de aynı anda ilerliyor. İki boyutlu fotoğrafların ışık ve gölge derinliğini hesaplayarak üç boyutlu imaj elde edebilen başka bir teknoloji de hızla gelişiyor örneğin. Hatta Facebook’ta reklamlarını görmüş bile olabilirsiniz. Fotoğraftan elde edilen veriyi üç boyutlu yazıcıdan basarak bir insanın büstünü elde etmek dolayısıyla mümkün. Tersten gidelim, teorik olarak yüzünüzü tanıyabilen bir sistem, yüzünüzü üç boyutlu olarak yeniden üretebilecek veriye de sahip demektir. Dolayısıyla bu ekosistemde bir mağazaya yüzünüzü tarattığınız vakit, banka şifrenizi de kendi elinizle vermiş olabilirsiniz... Siz siz olun, kıymetli verilerinizi talep edenlerin onları ne yüzle istediğine her zaman dikkat edin.

Yüz tanıma cinsel tercihleri anlıyor

Yeni teknolojiyle ilgili mahremiyet tartışmaları bir yana dursun, farklı bir etik konusu daha alevlendi. Stanford Üniversitesi’nin geliştirdiği algoritma, yapay zekayı kullanarak eşcinsel kadın ve erkekleri yüzde 81 oranında ayırt edebildi. Araştırma ayırımcılık hedefleyen bir çalışma olarak sosyal çevrelerce topa tutuldu. Algoritmayı geliştirenlerse kabahatli olanın teknoloji değil, insanların önyargıları ve ayrımcılığı olduğunu savundu.