Uluslararası Rotary tarihindeki ilk Türk direktör

axpaz021.jpg Türkiye'nin tanıtımına büyük önem veren ve bu konuda yoğun çalışmalarda bulunan Balkan, hidrojen ve güneş enerjisi üzerinde geliştirdiği projelerle de tanınıyor. EAE şirketi ile hidrojenden elektrik üreten ilk Türk yakıt hücresini geliştiren Balkan, savaş sonrasında Bosna'ya götürülen Rotary insancıl hizmetlerine liderlik etti. Balkan, 17 Ağustos depreminde de Rotary hizmetlerini yönetmişti. İş ve meslek sahibi kişilerin dünya düzeyinde birleştiği Rotary'nin İcra Komitesi Başkanlığı'na ilk kez bir Türk seçildi. 169 ülkede 1 milyon 200 binden fazla Rotaryen arasından seçilen Örsçelik Balkan, önümüzdeki temmuz ayından itibaren Rotary tarihindeki ilk Türk direktör olarak görev yapacak. Sanıyorum ki doğru ve açık sözlü olmam, yaratıcı tarafım, kişisel ilişkilerim, kariyerim nedeniyle. Einstein'ın "Neyin olanaklı olabildiğini görebilmek için olanaksızlar alanında devamlı araştırma yapmanız gerekiyor" sözünü esas aldım. Olanaksızlığı zorlamak yeni ufukların doğmasına neden oluyor. Sizi neden seçtiler? Rotary dünyadan çocuk felcinin yok edilmesine liderlik ediyor. Çocuk felci Uluslararası Rotary'nin 102 yıllık tarihinde ele aldığı en büyük proje. 1985'te başladığı zaman dünyanın 125 ülkesinde -Türkiye'de dahil olmak üzere- 350 bin çocuk felci vakası vardı. Şu anda bu ülke sayısı 125'ten dörde, vaka sayısı da 350 binden 1200'lere düştü. Şimdi en fazla problemli olan ülkeler Hindistan, Afganistan, Nijerya ile Nijer. Yeni dönemde ne gibi projeler var? Bu ülkelerde, özellikle Müslüman kesimden gelen "Aşı olmayın, bunlar esasında çocuklarınızı zehirlemek için yapılan girişimlerdir" şeklinde tepkiler oluyor. Bu karşı kampanyalardan da insanlar korkuyor. Neden bu ülkelerde fazla? Türkiye'de de 1985'te başladı ve 2000'de sonuçlandı. Uluslararası Rotary kaynaklarından Türkiye'ye 13 milyon dolarlık katkı yapıldı. Onun yanı sıra Türk Rotaryenler kendi kaynaklarını seferber etti. 25-30 milyon dolarlık bir gönüllü katkısı sağlandı. Tabii ki Sağlık Bakanlığı'nın denetiminde yürütüldü. Böylece Türkiye bu mikroptan arındırılmış oldu. Türkiye'nin arındırılmasıyla birlikte Avrupa da arındırılmış oldu. Türkiye'de bu mücadele ne aşamada? "Su önemli bir sorun" Küresel ısınma nedeniyle su gittikçe kıt bir kaynak haline geliyor. Geleceğin en büyük problemlerinden biri su. BM araştırmasında da su kıtlığı, dünya barışını en fazla tehdit eden unsurlardan. O nedenle kıraç yerlere su götürmek birinci çalışma alanlarımızdan biri; bu da kuyu açmak, çeşmeler yapmak suretiyle oluyor. İkincisi de suyun kullanımı. Suyu hovardaca harcıyoruz. Halbuki arıtmayla tekrar kullanılır hale getirilmesi mümkün. Üçüncüsü de sıhhi tesisat. Yeteri kadar sıhhi tesisat olmaması yüzünden sudan olan ölümler, susuzluktan olan ölümler kadar, hatta daha da fazla. Su yönetimi ile ilgili çalışmalarınız var. Okuma yazma konusunda gelişmiş bir modeli var Rotary'nin. İnteraktif görüşme ile insanların okuma yazmayı öğrenmesini içeren bir teknik. Avustralyalı bir Rotaryen profesör, dil geliştirme tekniğini okuma yazmaya uyguladı. Bu teknik kullanılarak, Türkiye'de yüz binlerce insan okuryazar haline geldi. Okuryazar sayısını artırmak için de birtakım projeler yürütüyorsunuz. Kursa gelirken domates, salatalık, biber, ekmek getirmeleri isteniyor. Öğretmenleri onlara, "Bugün hep birlikte sandviç yapacağız" diyor. Yani önce domates, biberin doğru telaffuzunu öğretiyor. İsimleri tahtaya yazıyor. Sonra yazdırıyor. Zorlanıyorlar ama sonunda yazmayı başarıyorlar. Böylece 90 veya 120 günde okuryazar oluyorlar. Nasıl bir teknik? Barışa giden yol 20'nci yüzyılda insanlık tarihinin en büyük teknolojik gelişimi sağlandı. 21'inci yüzyıl kim bilir nasıl olacak? Bir yanda bunlar var, öbür yanda dünyada 880 milyon insan kör cahil. Dünyada 2 milyar insan işlevsel okuryazar değil. Bir ucumuz uzayda, bir ucumuz kör cahil. Böyle bir ortamda barışın olması mümkün değil. Sivil toplum örgütlerinin insanlık gündemine sahip çıkması, buradaki bu ayrılıkları azaltması mümkün. İşte Rotary'nin üzerinde durduğu önemli unsurlardan bir tanesi bu ayrılıkları azaltarak dünya barışını sağlamak. İnsanlığın gündeminde neler var? Gerçekleşir... Her yıl 40 bin çocuk, her 3,5 dakikada bir insan açlıktan ölüyor. Bir yanda sefalet var, öbür tarafta ise silahlara trilyonlar harcanıyor. Birilerinin bunları görmesi, insanları bilinçlendirmesi lazım. İyi niyetli insanların harekete geçirilmesi gerekiyor. Bu gerçekleşebilir mi? "Yakıt hücreleri projesinde TÜBİTAK'tan destek görmedik " Alternatif enerjiler arasında yer alan hidrojeni Türk profesör Nejat Veziroğlu soktu dünya gündemine. Ancak hidrojen birincil değil ikincil enerji. Hepimiz bekledik ki hidrojenle ilgili daha ekonomik üretme olanakları yaratılsın, depolanabilir, güvenilir, taşınabilir ve dağıtılabilir olsun. Doğalgaz gibi. Bu noktaya gelince de bu hidrojeni kullanacak aygıtlar gerekli. Biz de yakıt hücrelerini geliştirdik. Prototipini hazırladık. Ancak TÜBİTAK "Sonuçları görmeden biz bu konuya kaynak ayırmayız" dedi. Zaten ben yapmışım. Ayrıca önceden sonucunu bilirsen hiçbir araştırma olmaz. O seviyede böyle bir mantığın olmasını kabul etmek mümkün değil. Yani yakıt hücreleri projesinde beklenen desteği göremedik. Enerji çalışmalarınız neler? Hidrojen bizim başlangıçtaki tahminlerimiz gibi çıkmadı. Yani ekonomik bir konuma gelmedi. O nedenle de projemizi uykuya yatırdık. Şimdi su problemi artıyor. İnsanlar deniz suyuna mecbur olacak. Deniz suyunu elde etmek için de güneş enerjisinden yararlanılacak. Şimdiki güneş enerjisi teknolojisi pahalı. Ticari tarafı yok. Dr. Bülent Başol yeni teknolojiyle ilgileniyor, biz de kendisiyle sürekli haberleşiyoruz. Onlar yeni bir teknoloji geliştiriyorlar. Gerçekleşirse güneş enerjisinde büyük bir devrim olacak. Böyle olursa bu enerji ucuza mal olacak. Vaz mı geçtiniz? Aydın'da doğdu. Robert Kolej İş İdaresi ve İktisat Yüksek Okulu'nda yüksek öğrenimini yaptı. Yurt içinde ve dışında çeşitli kuruluşlara yönetim kurulu üyesi, yönetim ve iş geliştirme danışmanı olarak hizmet sunuyor. Ayrıca, alternatif enerji konuları üzerinde çalışıyor. Kültür Üniversitesi mastır programında öğretim üyeliği yapıyor. 1973'ten bu yana, İstanbul-Karaköy Rotary Kulübü üyesi. 1987-88 döneminde Türkiye Rotary Kulüpleri'ne guvernör oldu. Uluslararası düzeyde çeşitli komitelerde ve çalışma gruplarında görev aldı. 2006 İstanbul, 2007 Lizbon ve 2007 Nairobi Zone enstitülerinin genel yönetmenliğini üstlendi. 1 Temmuz'dan itibaren, Uluslararası Rotary Yönetim Kurulu İcra Komitesi Başkanlığı'nı yapacak. Ayrıca, Uluslararası Rotary Strateji Planlama Komitesi ve Güney Akdeniz ve Ortadoğu Ülkelerinde Teşkilatlanma Komiteleri'nde koordinatör direktör olarak yer alacak. Kimya mühendisi Dr. Afet Balkan ile evli. İki oğlu var. Örsçelik Balkan kimdir?