Bitcoin'in 'Tosuncuk'uydu, 10 yıllık saadeti böyle bitti! Cips kutusuna sığdırmış
Kripto para tarihine damga vuran en çarpıcı soygunlardan biriydi. Sistemdeki açığı kullanarak bugün yaklaşık 3,3 milyar dolar değerinde olan tam 51 bin 860 Bitcoin çaldı. Neredeyse 10 yıl boyunca bu devasa serveti gizlemeyi başaran hırsız, yetkililerden izini ustaca sakladı ve parayı alışılmadık yöntemlerle korudu. Ancak yaptığı kritik hata, yıllardır süren kaçışının sonunu getirdi.
Derleyen: Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr - Kripto para tarihine damga vuran olaylardan biri, 2012 yılında gerçekleşen ve yıllar boyunca çözülemeyen dev bir dijital hırsızlıktı. O dönem değeri yalnızca birkaç yüz bin dolar olan 50 binden fazla Bitcoin, 10 yılı aşkın süre boyunca kayıp kaldı. Ta ki 2022’de ABD'nin Georgia eyaletinde yaşayan ve teknoloji çevrelerinde neredeyse hiç tanınmayan Jimmy Zhong’un neredeyse kendini ihbar etmesiyle ortaya çıkana kadar.
Yıllar içinde değeri yaklaşık 3 milyar dolara ulaşan bu dijital servet, sessizce ve ustaca yürütülen bir operasyonun ardından gün yüzüne çıktı. Kripto dünyasının en gizemli ve sansasyonel vakalarından biri olarak kayıtlara geçen olay, 2016 yılında Türkiye'de binlerce kişiyi 'saadet zinciri' sistemiyle dolandıran 'Tosuncuk' lakaplı Mehmet Aydın'ı hatırlatıyor. Aynı zamanda dijital suçların sınır tanımaz doğasını da gözler önüne seriyor.
YÜZLERCE DOLARI SANİYELER İÇİNDE HARCAYAN ADAM
Olayın merkezi, 2010’ların başında faaliyet gösteren yasa dışı çevrimiçi pazar yeri Silk Road’du. Uyuşturucudan sahte belgelere kadar pek çok yasadışı ürünün alınıp satıldığı bu platformda tüm işlemler Bitcoin ile yapılıyordu. İşte tam da bu sistemdeki bir güvenlik açığını fark eden Jimmy Zhong, bir dizi sahte işlemle binlerce Bitcoin’i kendi cüzdanlarına aktarmayı başardı. Üstelik bu dijital soygun tek seferde değil, dikkat çekmemek için farklı zamanlara yayılmış şekilde gerçekleştirildi. İşlem kayıtlarına göre Zhong, çok sayıda küçük tutarlı çekim işlemi yaparak sistemin para iade altyapısını kandırdı ve karşılığında hiçbir şey vermeden yüklü miktarda Bitcoin transfer etti.
Arkadaşlarını lüks mağazalara götürüp, her birine yüklü miktarda para verip alışveriş yapmalarını sağlayan Zhong evler, jet skiler alıp, yüzlerce doları saniyeler içinde harcayan bir adam olarak biliniyordu. Ancak hiçbir zaman büyük yatırımcılar ya da kripto para çevreleriyle bağlantıya geçmedi. Kamuoyunda neredeyse bilinmeyen bir figür olarak kalmayı başardı. Onun sessizliği, aynı zamanda dijital varlıkların izlenemez olduğu yanılgısına katkı sağladı. Soygunu gerçekleştirdikten sonra Zhong ortadan kayboldu ve yetkililere hiçbir ipucu bırakmadı.
'PANİK ATAK GEÇİRİYORUM' DEDİ, TUŞA BASTI
Ancak yaptığı bu küçük hatanın tüm o lüks yaşamının sonu olacağından habersizdi. Mart 2019’da Jimmy Zhong 911’i arayarak evine gece saatlerinde bir hırsız girdiğini ve camı kırarak içeriye sızdığını söyledi. Bölge polisi, hırsızlıklar, kavgalar ve çeşitli gürültü şikayetlerine alışıktı. Ancak bu olay, alışık olduklarına hiç benzemiyordu. Olay sonrası panikleyen Zhong, telefonda “Panik atak geçiriyorum” dedi ve polisin ambulans gönderme teklifini de reddetti. Olayın nasıl olduğunu telefondaki polise anlatmaya devam etti. Zhong, “Ben bir bitcoin yatırımcısıyım” diyerek yaşadığı hırsızlığı anlatmaya çalıştı.
Zhong’un yaptığı 911 çağrısı, soruşturmacıları dijital bir iz sürmeye yönlendirdi. Bu izler, Bitcoin’in ilk günlerine kadar uzandı ve kripto para dünyasını şekillendiren hacker ve yazılımcıların karanlık yönlerini ortaya çıkardı. Yapılan araştırmalarda ilçe polisi, olay yerinde bir şüpheli tespit edemedi. Çünkü bu, polisin karşılaştığı ilk kripto para bağlantılı vakalardan biriydi ve sanal dünyadaki karmaşık yapıya dair yeterli bilgiye sahip değillerdi. Soruşturmada ilerleme kaydedilemeyince Zhong, çareyi özel dedektifte aradı. Zhong, dedektif Robin Martinelli’den yardım istedi.
ARKADAŞLARINI EVLERİNE KADAR TAKİP ETTİ
Eski bir şerif yardımcısı olan Martinelli, kripto para konusunda uzman olmaktan uzaktı. Daha çok mahkeme tebligatları, eş takibi ve velayet soruşturmaları gibi klasik özel dedektiflik işlerinde uzmandı. Yakın zamanda geçirdiği bir ameliyat sonucunda bir bacağı kesilen Martinelli, artık gözetleme çalışmalarını protez bacağının yardımıyla yürütüyordu. Yine de Zhong’un vakasını çözmeye kararlıydı. Martinelli işe, Zhong’un evine kurduğu güvenlik kameralarının kayıtlarını incelemekle başladı. O geceye ait görüntüleri detaylıca tararken, Martinelli kamerada ince yapılı bir erkek silueti fark etti.
Özel dedektif Robin Martinelli, Jimmy Zhong’un evine düzenlenen gizemli soygunu çözmek için kameraları incelediğinde, suçlunun görüntüsüne dair net ipuçları elde etti. Martinelli, “Üzerinde gri bir kapüşon vardı ve neredeyse siyah bir maske takmıştı” dedi. Görüntülerdeki kişi, Zhong’un evinde oldukça rahat hareket ediyordu. Bu da Martinelli’nin, şüphelinin Zhong’un bir arkadaşı ya da en azından onun Bitcoin servetiyle övündüğünü duymuş biri olduğuna inanmasına neden oldu. Video kayıtlarından şüphelinin boyunu ve el büyüklüğünü bile analiz edebildi. Martinelli, soruşturmasına Zhong’un yakın çevresini izlemeye alarak başladı. Arkadaşlarını evlerine, şehir merkezinde gittikleri yerlere kadar takip etti. Araçlara takip cihazları yerleştirdi, sosyal medya hesaplarını inceledi ve kapsamlı geçmiş taramaları yaptı. Ancak gözlemleri ilerledikçe, Zhong’un arkadaş grubuna karşı bakışı sertleşti. Martinelli, çevresini, “Çok yüzeysel, yapmacık, pek umursamayan ve belki de Jimmy’yi biraz kullanan tiplerdi” diye tanımladı.
Zhong ise Martinelli’nin bu teorilerine karşı mesafeli yaklaştı. Özellikle arkadaş çevresine odaklanıldığında savunmaya geçti. Martinelli, sonunda tek bir kişiden şüphelendiğini belirtti. Bu kişinin Jimmy’den yaklaşık 150 Bitcoin çaldığına inanıyordu. O dönemde bu miktarın değeri yaklaşık 600 bin dolardı. “Paranın yerini biri biliyor olmalı dediğimde hep geriliyordu” diyen Martinelli, “Jimmy bu söylemler karşısında kırılıyordu, bunu da çevresinde arkadaşı olsun isteğine bağlıyordum” şeklinde konuştu. Arkadaş grubuna dair şüpheleri artarken, Martinelli’nin Zhong’a olan sempatisi de arttı. Onu yalnız, sıra dışı ama aslında iyi biri olarak görmeye başladı.
LÜKS MARKALADAN ALIŞVERİŞ YAPIP PAHALI ARAÇLAR KULLANDI
Her ne kadar öğrencilerin yaşadığı bölgeye yakın, kampüs dışındaki mütevazı bir bungalovda yaşıyor olsa da, Jimmy Zhong’un yaşam tarzı belgelerde bambaşka bir tablo çiziyordu. Mahkeme evraklarına göre Zhong, lüks otellerde konaklıyor, yüksek segment mağazalardan alışveriş yapıyordu. Pahalı araçlar kullanıyor, gelir kaynağı görünmese de lükse düşkünlüğüyle dikkat çekiyordu. Zhong, şehre kısa bir mesafede yer alan Gainesville’de göl kenarında ikinci bir ev de satın almıştı. Bu evin iskelesi, jet skileri ve tekneleri bile vardı. Ancak tüm bu harcamaların arkasında görünürde hiçbir iş ya da gelir kaynağı yoktu. Çevresindeki insanlar, Zhong’un gerçekten bir işi olduğunu düşünmüyordu. Zhong, yakın çevresine Bitcoin’in ilk dönemlerinden itibaren bu işin içinde olduğunu ve çok erken aşamalarda binlerce coin madenciliği yaptığını söylüyordu. Kripto para piyasasına 2009 gibi erken bir tarihte adım attığını iddia ediyordu. Her ne yapıyorsa, Jimmy Zhong bu işten servet kazanıyordu. Ve kazandığını harcamaktan çekinmiyordu.
Araştırmacıların dikkatini çeken asıl olay, mahkeme belgelerine göre 2012 yılında gerçekleşen ve karanlık internetin en ünlü sitelerinden biri olan Silk Road üzerinden 50 bin Bitcoin’in çalındığı bir siber saldırıydı. O dönemler Silk Road, kripto paranın henüz yeni yeni tanınmaya başladığı ilk dijital pazar yerlerinden biriydi. Burada anonim kullanıcılar, birçok yasadışı ürünü alıp satabiliyordu. Yıllar içinde, çalınan bu 50 bin Bitcoin’in değeri 3 milyar doları aştı. Araştırmacılar blockchain üzerinde bu fonların izini sürebiliyor, yani işlemlerin ne zaman ve nereye aktarıldığını görebiliyordu. Ancak bu işlemleri yapan kişinin kimliğine ulaşamıyorlardı.
Hacker yıllar boyunca Bitcoin’leri farklı hesaplara aktarıyor, bir kısmını “mixing” adı verilen yöntemlerle temizleyerek kimliğini gizlemeye çalışıyordu. Ancak sonunda küçük bir hata tüm sistemi çökertti. Blockchain analiz şirketi, Silk Road’dan çalınan coin’lerin izini sürerken hacker’ın yaptığı ufak ama kritik bir hata tespit etti. Hacker, yaklaşık 800 dolarlık bir transferi, gerçek kimlik bilgileri isteyen bir kripto para borsasına gerçekleştirmişti. Hesap, Jimmy Zhong adına kayıtlıydı. Bu işlem, Zhong’un evine hırsız girdiği için 911’i aramasından yalnızca altı ay sonra, gerçekleşmişti. Ancak bu transfer, Zhong’un kesin olarak hacker olduğunu ispatlamak için yeterli değildi. Yetkililerin emin olması gerekiyordu. Bu nedenle ABD Gelir İdaresi, İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne başvurarak yardım talep etti. O sırada, Zhong’un evine yapılan hırsızlıkla ilgili polis soruşturması da ilerlememişti.
TÜM DELİLLER DOĞRU YOLDA OLDUKLARINI GÖSTERİYORDU
Üç görevli, Jimmy Zhong’a yaklaşmak için birlikte bir plan geliştirdi. Resmi olarak, amaçları Zhong’un 911 çağrısıyla bildirdiği ev hırsızlığını araştırmaktı. O soygunda, yüz binlerce dolarlık Bitcoin’i çalınmıştı. Ancak gerçekte, asıl amaçları Zhong’un kendisinin işlediğine inandıkları bambaşka bir suçu araştırmaktı. Planı uygulamak üzere ekip, Zhong’un göl evine gitti. Polisin yaka kamerası görüntülerine göre, Zhong kapıyı büyük bir hevesle açtı. Gelen kişilerin, kendi hırsızlık dosyasını çözmek için orada olduklarına inanıyordu. “Eğer bu işi çözerseniz, sizi partime davet ederim” diyordu Zhong, kameralara yansıyan konuşmasında.
Polis memurları ve uzmanlar, evdeki her şeye övgüler yağdırdı. Ardından evin turunu istediler. Yaka kamerası kayıtlarında, görevlilerin taş zemine tıklattığı, dolapları kontrol ettiği ve ahşap panellere dikkatle baktığı görülüyodur. Zhong, farkında olmadan evinde gizli bölmelerin izini süren bir arama operasyonuna ev sahipliği yapıyordu. Deliller, araştırmacıları doğru yolda olduklarına ikna etmek için yeterliydi. Polisler, göl evinden çıkarken, adamımızı bulduk diye düşünüyorlardı. Polis, McAleenan, ilk ziyaretin, Zhong’un evi için federal bir arama emri almalarına olanak sağladığını söyleyerek şunları ekledi:
“Eve geldiğimiz sırada başka bir polis, Zhong’un dizüstü bilgisayarına “jiggler” adı verilen bir cihaz yerleştirdi. Bu da imlecin sürekli hareket etmesini sağlayarak kolluk kuvvetlerine bilgisayarın parola korumalı içeriğine erişim sağladı.”
Zhong'un evinde bir ptlamış mısır kutusunun içinde çıkan bilgisayar ana kart, kripto cüzdanlarından birini içeriyordu.
SUÇUNU KABUL ETTİ, TEK KELİME ETMEDİ
Memurlar eve akın etti ve kanıt aramak için her deliğe baktılar. McAleenan, üst kattaki bir dolapta, içinde milyonlarca dolar değerinde bitcoin bulunan bir bilgisayarın gizlendiği bir patlamış mısır kutusu, bir cips kutusu bulduklarını söyledi. Elektronik cihazları tespit etmek için eğitilmiş köpekleri kullanan polisler, bodrum katındaki bir döşemenin altında betona gömülü bir kasa bulduklarını söyledi. Mahkeme belgelerinde kasada değerli metaller, tomarlarca nakit ve kripto paranın ilk yıllarında basılmış fiziksel bitcoinler bulunduğu söylendi. Ayrıca 2012′de Silk Road’un ilk hack’inden kalma bitcoin içeren bir cüzdan da buldular.
Zhong, elektronik dolandırıcılıkla suçlandı. Suçunu kabul ettikten sonra 1 yıl 1 gün cezaya çarptırıldı. ABD hükümeti bu varlıklara el koydu. Yetkililer, bitcoinleri çalınan kurbanların Bitcoin’lerini geri almak için başvuruda bulunmalarına izin veren bir süreç başlattı. Fakat kimse onları talep etmedi. 2012′de Silk Road kullanıcılarının büyük ölçüde uyuşturucu satıcıları ve müşterileri olduğu düşünüldüğünde bu şaşırtıcı değil. Hükümet, çalınan Bitcoin’i sattı ve geliri elinde tuttu.
Cezasının açıklanmasının ardından adliyeden ayrılırken gazeteciler, Zhong’a suçtaki rolü hakkında soru sormaya çalıştı. Zhong, başını ceketiyle örttü ve tek kelime etmeden ayrıldı. Zhong, hüküm giymeden önce hakime verdiği ifadede, milyarlarca dolarlık çalıntı Bitcoin’e sahip olmanın kendisini önemli hissettirdiğini söyledi. Toplamda 50 bin 676 Bitcoin ele geçirildi. Bu, ABD Adalet Bakanlığı’nın bugüne kadar tek seferde el koyduğu en yüksek değerli dijital varlık miktarlarından biri olarak tarihe geçti.