Gebelik döneminin başında pek sık rastlanmasa da ilerleyen aylarda neredeyse tüm kadınlar idrarını tutamama, idrar kaçırma sorunlarını yaşamaktadır. İlk 3 ay içinde nadir görülen idrar kaçırma 4. aydan sonra gebelerin yaklaşık % 70’inde görülür.
Gebeliğin ilk trimesterinde anne adayının böbreğinden süzülen kan oranı yavaş yavaş artar ve ikinci trimesterda ise bu oran maksimum düzeye ulaşır. Bu sayede böbreklerde idrar yapımı arttığından kadın çok sık idrara çıkmak durumunda kalır.
Ayrıca gebelik ilerledikçe büyüyen, genişleyen rahim, mesaneye, idrar torbasına baskı yapabilmekte, onu yukarı itmektedir. Bununla birlikte gebelikte artan progesteron hormonu da rahim ve diğer organları tembelleştirir, gevşetir ve östrojen alıcı sayısını azaltır. Tüm bunlardan dolayı da idrar kaçırma ve idrar yolları enfeksiyonları sıkça yaşanır.
Çok sık rastlanmasa da bazı kadınların bağ dokuları normalden daha zayıf olmakta ve gebelik öncesinde de idrarını uzun süre tutamayan bu kadınlar gebelik döneminde çok daha fazla idrar problemleri yaşayabilmektedirler.
Gebelikte idrar kaçırma hangi durumlarda normal karşılanır?
Gebe kadınların büyük bir bölümü gebeliğin 4. Ayından sonra sık sık idrara çıkmaya ve idrar kaçırmaya başlarlar. Gebelikte ara sıra, uzun yürüyüşlerin ardından, yoğun tempolu geçen günlerin sonunda idrar kaçırma sıkıntısı doğal karşılanır.
Bununla birlikte aslında gebelikte hiç önerilmeyen ağır bir yük kaldırma, taşıma gibi durumlarda da idrar kaçırma sorunu yaşanabilir.
Gebelikte idrar kaçırma hangi durumlarda tehlike barındırır?
Gebelikte idrarı gebelik öncesi kadar uzun süre tutamama ya da zaman zaman idrar kaçırmakta bir sorun yoktur. Ancak bazı kadınlar gebelikte çok yoğun ve sıklıkla idrar kaçırmakta, her hangi bir fiziksel aktivite yapmazken, kanepede uzanırken bile idrarlarını kaçırabilirler.
Bu sebeple de gebelik döneminde kendilerini kısıtlamak, evden ya da kapalı ortamlardan dışarı çıkamamak, her yerde tuvalet aramak durumunda kalan kadınlar için yaşam çok zor hale gelir. Böyle vakalarda doktora başvurmak sorunun ilerlemesini önlemek adına önem taşır.
Gebelikte alınan fazla kilolar idrar kaçırma sorununu tetikler mi?
Gebelik döneminde anne adaylarının 12-15 arasında kilo almaları normal olarak kabul edilir. Gebelik öncesi kilo da hesaba katılarak her kadının gebelikte alması gereken kilo oranı değişse de genel olarak bu birimler arasında kalmaya özen gösterilmesi önerilir.
İhtiyaçtan daha fazla kilo alınması anne adayının gebelikle ilgili tüm şikayetlerini artırdığı gibi idrar kaçırma şikayetlerinin de şiddetlendirmektedir. Zira alınan kilo arttıkça anne adayının mesane kaslarına uygulanan basınç da artacaktır ve dolayısıyla daha sık idrara çıkma, idrarı tutamadığı için idrar kaçırma sorunları sıklıkla yaşanacaktır. Tam da bu bağlamda obezite sorunu olan kadınlar gebe kaldıklarında idrarını tutmakta çok daha fazla sorun yaşarlar.
Gebelik dönemindeki tüm kadınlarda idrar kaçırma sorunu gözlenir mi?
İdrar kaçıma sorunu gebelerin genel olarak sıklıkla yaşadığı sorunlardan birisi olsa da tüm gebelik süresi boyunca bu sorunu hiç yaşamayan anne adaylarına da rastlanmaktadır.
Özellikle de daha önceden hiç doğum yapmamış, idrar yolu enfeksiyonu olmayan ve gebeliğinde normal oranda kilo almış olan anne adaylarında idrar kaçırma problemleri yaşanmayabilir.
Gebelik döneminde idrar kaçırma sorununda doktora başvurulması gerekir mi?
Gebelik döneminde pek çok kadın idrar sorunu yaşadığı halde çok azı doktora başvurur. Ancak kadının sosyal yaşamını olumsuz etkileyebilen, belki de idrar yolları ile ilgili bir rahatsızlığın işareti olabilen bu durum mutlaka doktora bildirilmelidir. En azından doktor idrar kültürü ve antibiyogram yapar ve kadının ciddi bir sorununun olup olmadığını tespit eder.
Doğum sonrasında idrar kaçırma nedenleri nelerdir?
Kadınların yaklaşık olarak % 25’i doğumdan sonra bir süre idrar kaçırma sorunu yaşamaktadırlar. Genellikle normal doğum yapan kadınlarda rastlanan idrar kaçırma problemi, kimi zaman sezaryen doğumdan sonra da görülebilir.
Normal doğum yapanlarda bu sorunun daha sık görülme sebebi doğum esnasında rahim dokusu ve kaslarına uygulanan basınç ve bu alanda meydana gelen hasardır. Bu tür vakalarda vajina kaslarını güçlendirmek için uygulanan Kegel egzersizleri, doğumdan sonraki süreçte çok fazla çay, kahve ve kolalı içecekleri içmemek önerilir.
Doğumdan sonra 1-2 ay geçtiği halde şikayetlerin sonlanmaması durumunda da doktora gidip uygun bir tedavi uygulanmasını sağlamak faydalı olacaktır. Bununla birlikte epidural veya spinal anestezi uygulanarak yapılan doğumda ise anestezinin etkisiyle doğumdan sonraki birkaç gün içinde idrar kaçırma görülür. Geçici bir durum olduğu için de her hangi bir tedavi uygulanması gerekmez.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Cinsel Terapi Danışmanı
Op. Dr. Burcu Çetinkaya
www.burcucetinkaya.com.tr
Facebook: @op.dr.burcucetinkaya
Instagram: @op.dr.burcucetinkaya
YouTube-Yrd. Doç. Dr. Burcu Çarmık Çetinkaya