“CUMHURiYET iÇiN CANIMI VERiRiM!”

40 yıllık müzik yolculuğunu 38 albümle taçlandırmış bir sanatçı.
Önce çıktığı dönemde ‘yılın hit’i, yıllar içindeyse müziğin klasikleri arasına girmiş onlarca şarkı hediye etti müzik dünyasına, insanlığa.
Sadece Anadolu’nun ezgilerini albümlerde okuyan, sahnelerde söyleyen bir yorumcu değil o.
Ülkesinin, insanının sorunlarına duyarlı biri.
Sadece müzikle yapmıyor bunu.
Gün oldu grev çadırlarının önünde gördük onu, gün oldu çevreyi kirletenleri protesto edenler arasında, bazen de Cumhuriyet Mitingleri’nin en önünde.
Edip Akbayram’la 40 yıllık müzik serüvenini, bu sürede verdiği ödünleri, elde ettiği kazanımları, toplum sanatçı ilişkilerini ve ‘mayıs’ı konuştuk.

Müzik yolculuğuna ‘Kendim Ettim, Kendim Buldum’ adlı plakla çıkan Edip Akbayram, aradan geçen sürede ne umdu, ne buldu?

Amatörlük dönemimin plağı o. Profesyonel oluşumsa 1972’dir. Demek ki tam 40 yıllık bir maraton. Bu süreçte 38 albüm çıkarmışım. Her albümümde en az 1-2 şarkı Edip Akbayram klasiği olarak müzik dünyasındaki yerini aldı. Bugün sahnede 20-25 şarkı söylüyorum. İki saati buluyor dinletilerim. Bunlardan 10 tanesi, 30-35 yılın eserleri ve insanların koro halinde söylediği şarkılar. İyi ki müzisyen olmuşum, iyi ki bu ülkede şarkılar söylemişim.
Geçmişimle yaptığım hesaplaşmalarda, yaşadığım şeylerden hep gurur duydum. Topluma saygılı ürünler ürettim. Toplumun eksik yönlerini içeren ciddi mesajlar verdim. Toplumsal müzik yapmaya çalıştım. Bu süreç içinde geçmişte yaşadıklarım benim için onurdur.

“BIRAKACAĞIM MiRAS, ONURLU BABA RESMi”

40 yıllık müzik yolculuğunuzda film, dizi ve reklam gibi teklifler gelmedi mi?
Hepsi geldi. Ama bizim ülkemizde kaos yaşanıyor ve kimse kendi işini yapmıyor. Hep, herkes kendi işini yapmalı prensibini savundum. Yoksa ben de 30 tane film çevirirdim, 20 tane reklam filmi yapardım. Paraya para demezdim. Çok şükür aç değilim tabii. Benim çocuklarıma bırakabileceğim en büyük servet, onurlu bir babanın resmidir. Yoksa herkes 10 tane daire, birkaç milyon dolar bırakır.

“MÜZİK İÇİN ÇOK BEDEL ÖDEDİM”

40 yıl ödünsüz ayakta kalabilmek için nelerden feragat ettiniz. Ne gibi bedeller ödediniz?

Büyük bedeller ödünü verdim. Şöyle ki, hep iyi örnek ve hep tutarlı olmak zorundasınız. Hep düşüncelerinize bağlı olmak zorundasınız. Bunlar insan hayatı için önemli ödentiler. ‘63 yaşındasın, hâlâ sesini nasıl muhafaza ediyorsun Edip Abi?’ diyorlar. Nasıl oluyor? Soğuk bira içmiyorum, dondurma yemiyorum. Soğuk su bile içmiyorum. Dondurmanın tadını bilmiyorum. Bunlar hep bedel.

“ÜÇ KUŞAĞA ŞARKI SÖYLEMEK HER SANATÇIYA NASiP OLMAZ”

Toplum için müzik yaptığını söyleyen Edip Akbayram, hedefine ulaştı mı?

Edip Akbayram olarak iyi bir kitleye sahibim. Ondan önemlisi 63 yaşında olmama rağmen bugün konserlerimde üç kuşağa birden şarkı söylüyorum. Her sanatçıya nasip olmaz bu! Bunun güzelliğini yaşıyorum. Bütün konserlerimde torun da görüyorum, anne-baba da dede ve nine de. Sonuçta üç kuşağa birden hitap edebilmek bile sanatçı için gururdur. Öyle de bir kitlem olduğuna inanıyorum.

1972 yılında profesyonel müzik hayatına “Merhaba” diyen Edip Akbayram, 63 yaşında hâlâ sesini muhafaza ediyor. Sanatçı, soğuk su ya da bira içmiyor, dondurma yemiyor.
Hatta öyle ki dondurmanın tadını bile bilmiyor...

“ÇOK iYi iKi EVLAT YETiŞTiRDiM”

Kızınız Türkü, daha önce vokal yapmıştı size. Bu albümde oğlunuz da var vokalde. Çocuklarınızın hedefleri ne?

Çok iyi iki evlat yetiştirdim. Kızım Türkü 26 yaşında. Devlet Konservatuarı Piyano Bölümü’nden mezun oldu. Sekiz yıl klasik müzik eğitimi aldı. Daha sonra Yeditepe Üniversitesi İşletme’den mezun oldu. Marmara Üniversitesi’nde lisans yaptı, Galatasaray Üniversitesi’nde yüksek lisansını tamamladı ve şu anda kendi işinin dışında boş zamanlarında vokalist olarak eşlik ediyor bana.
Oğlum Ozan, 32 yaşında. Viyana Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden mezun oldu. Daha sonra Viyana Üniversitesi Konservatuarı’na girdi. Bu sene temmuzda mezun oluyor. Ağustos ve eylül gibi Akbayram Triosu’nu sahnelerde göreceksiniz. (Gülüyor) Bir eşim eksik. Ona bir enstrüman bulamadık!

Yıllardır Türkiye’de bir aydın hareketi var. Yeni çok sanatçı var, ama bu resmin içine giren Memet Ali Alabora’yla Onur Akın. Niye?

Memleketim adına üzülüyorum. Sanatçı ülkesini seven, ülkesinin eksikliklerini dile getiren insandır. Ben hayatım boyunca bir sanatçı nerede durması gerekiyorsa orada durdum, orada oldum. 40 yıl öncesine gidersek, TARİŞ işçileri sokağa atılmışlardı, yürüyorlardı. Sanatçı, bu insanların arasında olmalı diye düşündüm ve onlarla kol kola yürüdüm.

Bu yüzden kaç kez gözaltına alındınız, tutuklandınız?

Çok...

Kaç yıldır aktivist olarak gözaltına alınmadınız?

1985’te gözaltına alınmıştım en son.

Demek ki aktivist olarak çaptan düştünüz?

Sizin görüşünüz, saygı duyuyorum.

“BU CUMHURiYET’E ÇOK ŞEY BORÇLUYUZ”

Cumhuriyet Mitingleri’nde sahneye çıkanlar, önde gidenler...

Yaşamadım diye yalan söyler. Endişe duyuyorsunuz tabii. Ama bu ülke için, bu Cumhuriyet için verilecek bir can varsa, seve seve vermeye hazırım. Çünkü ben o Cumhuriyet sayesinde ayaktayım. O Cumhuriyet sayesinde 40 yıldır sanatımı icra ediyorum. O büyük devrimci gazi Mustafa Kemal’in sayesinde özgürce 40 senedir şarkılarımı söyledim. Çok olmasa da ekmeğimi kazandım. Bundan da onur duyuyorum.

EDiP AKBAYRAM’IN ‘EN’LERİ

Şehir
İstanbul

Tatil yeri
Kapadokya

YAZAR
Ataol Behramoğlu

FİLM
Schindler’in Listesi

ŞARKI
Aldırma Gönül

YEMEK
Patlıcanlı bütün yemekler

RENK
Siyah

İÇECEK
Rakı

LİDER
Atatürk

TAKIM
Fenerbahçe

10 iSMiN ÇAĞRIŞTIRDIĞI

AYTEN AKBAYRAM (Eşi)
Beynimin yarısı

OZAN AKBAYRAM (Oğlu)
Yaşama gücüm

TÜRKÜ AKBAYRAM (Kızı)
Mutluluğun resmi

RECEP TAYYİP ERDOĞAN
İyi politikacı

KEMAL KILIÇDAROĞLU
İyi muhalefet

ERTUĞRUL GÜNAY
Sevmiyorum

SABAHAT AKKİRAZ
Bu ülkenin çiçeği

ONUR AKIN
Bu ülkenin güzel sesi

SELDA BAĞCAN
Saygı duyduğum bir sanatçı

ZÜLFÜ LİVANELİ
Eli öpülesi bir insan

Fotoğraflar: ERCAN ARSLAN