ORTASI YOK MU BUNUN?

1979-1980’nin ‘Altın Portakal jürisi’nde görev yapıp da bugün hayatta olmayanların listesine baktım, ‘kadının adı yok.’ Bu yıl yapılacak 48’inci Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin jürisinin tamamıysa kadın. Çünkü festivalin ana teması ‘kadın’... Bugün de ‘erkeğin adı yok’...

Türker İnanoğlu’nun kurduğu TÜRVAK’ın Beyoğlu’ndaki Sinema Müzesi’ndeyiz. Çünkü AKSAV ve Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Prof. Dr. Mustafa Akaydın, birazdan ‘12 Eylül’e Altın Portakal Darbesi’ olarak adlandırılan ödülleri açıklayacak.
1979 yılında sinemacıların sansürü protesto etmesi nedeniyle, 1980’de de 12 Eylül Darbesi nedeniyle yapılamamıştı ‘Altın Portakal’.
Festival yapılamayınca, festivale katılan filmler de ödüllendirilememişti haliyle.
Antalya’nın sosyal demokrat belediye başkanı, 32’nci yılında 12 Eylül’e böyle bir tepki göstermeye karar verdi.
1979, 1980’deki jüri üyelerinden hayatta olanlar yıllar sonra yeniden bir araya geldi ve ‘Altın Portakal’a layık görülenleri belirledi.
İşte o ödüllerin açıklandığı toplantıda Akaydın, jüri üyelerini toplu fotoğraf çekimi için sahneye davet etti.
Baktım aralarında bir kadın var; Hale Soygazi.
1979 ve 1980’nin ‘Altın Portakal Jürisi’nde görev yapıp da bugün hayatta olmayanların listesine baktım, kadının adı yok.
İşte 1979’un jürisi:
Özdemir Nutku, Emre Kongar, Hale Soygazi, Süreyya Duru, Vecdi Sayar, Kami Suveren, Abdulkadir Gündüz, Tonguç Yaşar, Selahattin Tonguç ve Muammer Sun.
10 kişiden oluşan jüride 9 erkek, 1 kadın var.

‘Erkekler korosu’ gibi!
1980’deyse jüride şu isimler var:
Orhan Aksoy, Melih Cevdet Anday, Atilla Dorsay, Kami Suveren, Ara Güler, Kenan Değer, Erkal Güngören, Doğan Hızlan, Ahmet Keskin, Engin Orbey, Atilla Özdemiroğlu, Nurettin Tekindor, Gani Turanlı, Tonguç Yaşar ve Tunca Yönder.
15 erkeğin görev yaptığı jüride bir kadın yok.
Peki bugün durum ne?
‘48’inci Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin jürisinde şu isimler görev yapacak:
Müjde Ar (Başkan), Handan İpekçi, Vahide Gördüm, Annie Geelmuyden Pertan, Şevval Sam, Melis Behlil ve Prof. Dr. Serpil Kırel.
Bu yıl jürinin tamamı kadınlardan oluştu. Çünkü festivalin ana teması ‘kadın’.
Nedense ortayı bir türlü tutturamıyoruz.
‘Altın Portakal’ın jürisinde 32 yıl önce ‘kadının adı yok’tu, bugünse ‘erkeğin adı yok’.
Nedense bir türlü ortasını bulamıyoruz bu işin.
Bir uçtan bir uca yalpalanıp gidiyoruz.
‘Altın Portakal’ jürisinde kadın-erkek eşitliğini sağlamanın en pratik yolu belli.
AKSAV, ‘Altın Portakal’ın tüzüğüne, “Jüride kadın-erkek dengesine özen gösterilir” şeklinde bir madde koyar, sorun da kökten çözülür.

‘ALTIN PORTAKAL’ YERİNE ‘PORTAKAL ÇİÇEĞİ’ VERİN!


12 Eylül’de ‘Altın Portakal Darbesi’nin en dramatik yanı neydi?
Ödüle layık görülen insanların çoğunun hayatta olmaması.
‘Altın Portakal Film Festivali’nin 32 yıl sonra da olsa bu sanatçılara hakları olan ödülleri vermesi ‘sanata ve sanatçıya saygı’ adına elbette ki takdir edilecek bir adım.
Ancak işin bir de şöyle bir yanı var.
O yıllardaki jüri üyelerinden hayatta olanlar ‘Yusuf ile Kenan’ filmindeki rolü nedeniyle Cem Davran’ı da ödüllendirdi.
Jürinin Cem Davran’a layık gördüğü ödül şu:
‘En İyi Çocuk Oyuncu.’
‘Yusuf ile Kenan’da oynadığında Cem Davran, 15 yaşındaydı.
Cem Davran bugün 47 yaşında ve 15’inden büyük çocukları olan bir baba.
O yüzden de Cem Davran, 12 Ekim’deki ödül töreninde ‘En İyi Çocuk Ödülü’nü almak için çocuklarıyla sahneye çıkacak.
Gelelim bu mevzuya niye girdiğime?
Film festivallerinde ‘En İyi Yaşlı Oyuncu Ödülü’ diye bir kategori var mı?
Yok.
O zaman ‘En İyi Çocuk Oyuncu Ödülü’ diye bir kategori olmamalı.
Bir filmdeki ‘en iyi oyunculuk performansı’nı bir çocuk mu sergiledi?
Jüri de cesur bir karar alıp, ‘En İyi Oyuncu Ödülü’nü ona vermeli.
Ama bizde jüriler, ‘cesur’ değil ki, çoğu ‘eyyamcı.’
Aynı jüri, yıllar önce Ankara Film Festivali’nde ‘Yardımcı Erkek Oyuncu’ seçildiğinde, “Yıllardır filmlerde birilerine yardım ediyorum, ama kime yardım ettiğimi bilmiyorum?” diye isyan eden Tuncel Kurtiz’i de ‘Sürü’deki rolüyle yine ‘En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu’ seçti.
Bir oyuncuya, ‘En İyi Çocuk Oyuncu’ ödülünü niye verir bir jüri?
“Çocuk, henüz tam oyuncu olamadı” diye her halde.
O zaman da ‘Altın Portakal’ vermeyin ona.
Portakal’ın bir önceki evresi ne?
Çiçek.
Madem öyle ‘Portakal Çiçeği Ödülü’ verin o zaman!