Süreç Karadenizlileri Ak Parti’ye küstürdü
Düzce, Bolu, Zonguldak, Bartın, Karabük, Kastamonu, Çorum, Sinop, Amasya, Samsun, Tokat, Ordu, Giresun, Trabzon, Gümüşhane, Bayburt, Rize ve Artvin’den oluşan Karadeniz bölgesinde yaşayan seçmenlerin 7 Haziran seçimlerinde ortaya koyduğu tablo şudur:
Ak Parti, Karadeniz’in her ilinde az ya da çok oy kaybına uğradı.
Karadeniz bölgesinin yükselen tek partisi MHP oldu.
Karadeniz bölgesindeki 19 ilden 8’inde oyunu artıran CHP 11 şehirde oy kaybetti.
Seçim barajı olan yüzde 10’u aşıp aşmayacağı merak edilen HDP, Türkiye genelinde seçim barajını aştı. Ancak HDP, Karadeniz’in hiçbir ilinde baraja yaklaşamadı.
HDP’nin, Karadeniz’in 19 ilinden yüzde 2.67 ile en yüksek oy aldığı şehir Artvin oldu.
7 Haziran seçim sonuçlarına bakarak Karadeniz genelinde Ak Parti’den kayan oylardan bir kısmının MHP’ye, bir kısmının da Büyük Birlik Partisi’yle ittifak yapan Saadet Partisi’ne gittiğini söylemek mümkün.
Karadeniz’deki MHP oylarındaki bu yükselişin en büyük sebeplerinden biri hiç şüphe yok ki Ak Parti’nin önemli projesi olan “Çözüm Süreci”nin ülkeyi böleceğine dair duyulan kuşku.
Türkiye’de seçim barajını aşarak dengeleri değiştiren HDP’nin Karadeniz’de esamesinin okunmaması da bunun göstergesi...
Havaalanı oy getirmedi
Ordu ve Giresun’un en büyük gelir kaynağı fındık, en büyük sorunu da havaalanıydı.
Fındığın iyi para etmesi, hükümetin Ordu ve Giresun arasında denizi doldurup Or-Gi Havaalanı açması Ak Parti’ye oy olarak yansımadı.
Ak Parti, 2011 seçimlerine oranla Ordu’da yüzde 8, Giresun’da yüzde 5.5 puan oy kaybı yaşadı.
Buna karşın Ordu’da CHP, Giresun’da ise MHP’nin oyu arttı.
Seçimden önce seçmenin nabzını tutmak için Karadeniz’de gittiğim iki şehir vardı.
Üç gün kaldığım Trabzon’dan kaleme aldığım yazımın giriş cümlesi şöyleydi:
“7 Haziran’da Trabzon’da ne olacağını öğrenmek için buraya gelmene gerek yoktu. Bir telefon açsaydın sana söylerdim Trabzon’da 4, 1, 1 olacağını.”
Nitekim öyle oldu.
“Trabzon’da birinci belli, ikinci kim ikinci?” başlıklı yazımı şu tespitle noktalamıştım:
Trabzon’da Ak Parti yine birinci çıkar, ikinci partinin hangisi olacağını belirleyecek etken de şu olur:
Trabzon’da beklenen oldu
Trabzon, siyasi partilerin söylemleri kadar, gösterilen adayların hangi ilçeden olduğunun da önem arz ettiği bir yer.
Adaylarını belirlerken Trabzon’un “doğu”su ve “batı”sını dikkate almayan partilerin işi zor.
Ak Parti ve MHP bu dengeyi sağladı, ancak CHP için aynı şeyi söylemek zor. CHP, Trabzon eski belediye başkanı ve halen milletvekili olan Volkan Canalioğlu’nu aday göstermedi. Bu nedenle CHP’den MHP’ye oy kaybı ihtimal dahilinde...
Öyle de oldu.
2011 yılındaki milletvekili, 2014’teki belediye seçimlerinde Trabzon’da ikinci parti olan CHP, oy kaybına uğradı. MHP ise yüzde 15.34 olan oyunu yüzde 20.94’e yükseltti.
2011 ve 2014’te yüzde 58 civarında oyla birinci olan Ak Parti, bu seçimde ise bir puanlık kayıpla Trabzon’dan yine birinci çıktı.
Rize’de de sürpriz yok
Ak Parti’nin kalesi sayılan illerden biri Rize... Çünkü “Çayın başkenti” Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın memleketi...
Ak Parti’nin 2011 milletvekili seçiminde Rize’de aldığı oy oranı yüzde 68.91’di. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 100 seçmenden 80.57’si Recep Tayyip Erdoğan’a oy vermişti.
7 Haziran’da ise 100 seçmenden 66.79’u Ak Parti’ye oy verdi.
Rize’de CHP’nin gösterdiği aday Kenan Bıyık, partinin 2011’de yüzde 17.11 olan oyunu yüzde 18.93’e yükseltti ama bu milletvekili seçilmesine yetmedi. Bıyık’ın iddia ettiği gibi CHP Rize’de tarih yazamadı.
Ak Parti, Rize’de küçük de olsa bir oy kaybına uğradı ama üç milletvekilinin üçünü de çıkarmayı başardı.