BiYOLOJiK SAATiNiZE KULAK VERiN

Kilo almaktan kaçınmak için, sağlıklı beslenmek gerek ancak vücudun saatine kulak vermek de bir o kadar önemli

İçinizde saat kurmadan uyanabilenler vardır. Erken yatmasalar dahi insanı şaşırtacak kadar dakik uyanırlar. Mesela her sabah aynı saatte sanki biri kendilerini uyandırıyormuş gibi gözlerini açarlar. Onları kaldıran kendi biyolojik saatleri.
Birçok ağaç türünün yaprakları sonbahar aylarında sararır ve dökülür. Kışa hazırlık yapan ağaçlar, kış uykusuna yatar ve bahar gelip havalar ısınınca yaprakları yeniden çiçek açmaya başlar. Ağaçlar hemen hemen hangi mevsimin geldiğini anlar ve bu mevsimde ne yapacaklarını bilir; kurulu bir saat gibi çiçek açarlar yaz başında. Çiçeklerin hareketleri bile belirli bir saat düzenine göre olur.
Peki bizim biyolojik saatimiz ne yapar?
Biyolojik saat, metabolizmanın içerdiği enzim ve hormonların etkinliğini ve işleyişini düzenler. Bozulması; hormon düzensizliği, obezite, diyabet, psikolojik bozukluk, uyku bozuklukları ve kanser gibi rahatsızlıklara yol açabilir.

SAAT BOZULURSA...
Hepimizin bir biyolojik saati var ve özellikle uyku ile ilgili yapılan çalışmalar; obezite ile arasında bir ilişki olduğunu gösteriyor.
Jetlag, vardiyalı çalışma, gece yemeler, gece ışık kirliliği biyolojik saati bozanlar arasında. Işık, beslenme, açlık/tokluk, mekanizmamızı etkiliyor. Araştırmalara göre; yetersiz ve yanlış uyku, iştahı tetikleyebiliyor, melatonin hormonu da bu döngüde önemli rol oynuyor.

OBEZİTE RİSKİ
Yayınlanan çalışmalar; vardiyayla çalışan kişilerin obezite, diyabet riskinin daha yüksek olduğunu söylüyor.
Araştırmalar, uyku laboratuvarlarındaki çalışmalar ile günün yanlış zamanlarında uyutulan kişilerde kısa süre içinde tip 2 diyabetin ilk evrelerinin görüldüğünü ortaya çıkarmış.
Biyolojik saatin bozulmasının; bel çevresi ölçülerini, hormonları ve uykuyu etkileyerek, tip 2 diyabete yakalanma riskini artırdığı düşünülüyor.

ERKEN KALKAN DAHA SAĞLIKLI

Bi­yo­lo­jik saa­ti dü­zen­le­mek için dü­zen­li eg­zer­siz yap­mak, sos­yal ol­mak, ka­ran­lık-ay­dın­lık dön­gü­sü­ne dik­kat etmek ge­re­ki­yor. Özel­lik­le ge­ce ya­şa­mı, geç kalk­ma, kah­val­tı­nın at­lan­ma­sı, geç öğ­le ye­me­ği, me­la­to­nin ve lep­ti­nin az sal­gı­lan­ma­sı ile bir­lik­te hi­pe­rin­sü­li­ne­mi olu­şup, di­ya­bet ris­ki de ar­tı­yor. Er­ken kal­ka­nın da­ha sağ­lık­lı bir ya­şam sür­dür­dü­ğü
söy­le­ni­yor.

EGZERSiZ ÖĞRENMEYi KOLAYLAŞTIRIYOR

Ame­ri­ka­’da 81 ka­dın üze­rin­de ya­pı­lan araş­tır­ma­da; gru­bu 3’e bö­lü­yor­lar ve her bir gru­bun be­lir­li sü­re­ler­de bi­sik­le­te bin­me­si­ni is­ti­yor­lar. Ar­ka­sın­dan ki­şi­ler ha­fı­za tes­ti­ne alı­nı­yor. Eg­zer­siz so­nun­da ya­pı­lan test­te, bi­sik­le­te en çok bi­nen gru­bun ha­fı­za­sı­nın da­ha güç­lü ol­du­ğu gö­rü­lü­yor.
Eg­zer­siz yap­ma­nız kon­san­tras­yo­nu­nu­zu art­tı­rır. Ay­rı­ca psi­ko­lo­jik açı­dan da­ha mut­lu ol­ma­nı­zı sağ­lar. Bu yüz­den ye­tiş­kin­ler gün­de 30, ço­cuk­lar 60 da­ki­ka fi­zik­sel ak­ti­vi­te yap­ma­yı alış­kan­lık ha­li­ne ge­tir­me­li.
Ai­le­ce yü­rü­yüş­ler ya­pa­bi­lir, ço­cuk­la­rı­nız­la oyun oy­na­ya­bi­lir­si­niz. Böy­le­ce hem on­lar­la da­ha çok va­kit ge­çir­miş, hem de ha­re­ket et­miş olur­su­nuz. Ço­cuk­la­rın gün­de 1 sa­at­ten faz­la te­le­viz­yon kar­şı­sın­da va­kit
ge­çir­me­me­le­ri önem­li.

DÜZENi BOZMAYIN

Manchester Üniversitesi’ndeki araştırmacılar; biyolojik saatin vücuttaki yağ üzerinde önemli bir etkisi olduğunu keşfetmiş. Sonuçlar Diabetes dergisinde yayınlandı. Genellikle yağ birikirken vücutta diyabete ve kalp krizine neden olan inflamasyonlar meydana gelir. Araştırma, bu sürecin vücudun biyolojik saatine bağlı olduğunu gösteriyor. Yani biyolojik saatin düzenini bozmak çok sağlıklı değil.