MUTFAĞIN DEMiRBAŞI YOĞURT

Yoğurdun faydalarından yüzyıllardır bahsedilmesine rağmen, dünyada hâlâ bir çok kişi onun farkında değil. Ancak, ülkemizde yoğurt mutfağımızdan, soframızdan eksik olmaz. Türkiye’de yıllık yoğurt tüketimi iki milyon ton civarındadır. Bunun sadece 400 bin tonu paketli, 1.6 milyon tonu el yapımı yoğurt olarak bildiriliyor.
Ülkemizde kişi başına yoğurt tüketimi ortalama 35 kilogram düzeyinde gibi. Türk halkının yoğurt ve özellikle eski İstanbul’da omzunda yoğurt ve terazisi ile yürüyen yoğurtçularla ilgili de çok özel hatıraları vardır. Büyüklerimiz, o devirlerde yoğurt almak için yoğurtçuya seslendiklerini ve içine koymak için bir tabak uzattıklarını anlatır. Memleketim Mersin’in Silifke ilçesinin, Silivri’nin ve Kanlıca yoğurtlarının da meşhur olduğunu biliriz.
Azimli olmanın önemini anlatmak için yine yoğurdu kullanan şu atasözünü duymuş muydunuz? “Çoban isterse, tekeden yoğurt çıkarır.”

Anlaşmazlıklara son vermek isterken kullanılan da yine, yoğurttur: “Ayran içmeye geldik. Ara açmaya değil.”
Yoğurttan bahsederken, süzme yoğurdu da unutmayalım; suyu süzüldüğü için kuru madde miktarı artan bu yoğurdun kalsiyum oranı daha yüksektir.


Yoğurt hakkında her şey
Yoğurt, sindirim kolaylığı nedeniyle özellikle bebekler için iyi bir besindir. Mayalanma sürecinde süt şekeri olan laktoz parçalanarak sindirimi daha kolay iki ayrı şekere dönüşür.
Mayalanma süreci, yoğurdu süte kıyasla hazmı daha kolay bir besine dönüştürür, laktoz intoleransı (sütün baskın şekeri laktozun yeterli sindirilememesi) olan kişiler bile çoğunlukla yoğurt yiyebilir.
Bunun yanında, yoğurtta bulunan aktif kültürler, kalsiyum emilimini artırdığı için, yoğurt yiyen kişi aynı miktar süte kıyasla daha fazla kalsiyum almış olur.



FAYDALI BAKTERİLER BARINDIRIR
Yoğurdun içinde, enfeksiyon ve hastalıklara yol açan zararlı bakterileri önleyen faydalı bakteriler de vardır. Yoğurtta bulunan canlı bakterilerin mideyi iyileştirme ve koruma özelliği olduğu da biliniyor.

SABAH İYİ BİR SEÇİMDİR:
Sabah kahvaltısında veya kahvaltıdan hemen sonra yenen yoğurt, sindirimi kolaylaştırıp, bağırsakların çalışmasına yardım eder.

BAZI DÖNEMLER HAYATİDİR:
Yoğurtta bulunan kalsiyumun emilebilme özelliği çok yüksektir. Kalsiyumun en önemli işlevi, kemik ve dişleri korumak ve gelişimlerini sağlamaktır. Kalsiyum gereksinimi de yaşlara göre değişiklik gösterir. Özellikle büyümenin hızlı olduğu dönemde, hamilelikte ve emzirme döneminde kalsiyuma ihtiyaç daha da artar. Tabii, menopoz döneminde zayıflayan kemiklere ihtiyacı olan kalsiyum takviyesi desteği de, yine yoğurttan sağlanır. Bu nedenle her yaş döneminde kalsiyum alımına dikkat edilmeli, özen gösterilmelidir.

ZENGİN FOSFOR İÇERİĞİ: Yoğurt içerdiği fosfor yönünden de zengindir. Fosfor hücrelerde enerji üretimine yardımcı olur. Vücutta hücre yenilenmesinde ve çoğalmasında etkili olan DNA ve RNA’nın temel parçalarındandır.

İYİ BİR RİBOFLAVİN KAYNAĞIDIR:
Yoğurt da süt ve diğer süt grubu besinleri gibi riboflavinin iyi kaynaklarındandır. Yoğurt suyunun süzülmesi ile bu suyun içerdiği yüksek miktardaki riboflavin de kaybedilir. Oysa riboflavin, büyüme, doku yenilenmesi ve enerji metabolizmasında görevlidir. Bu nedenle, bu su atılmamalı ayran veya çorbalara karıştırarak kullanılmaya özen gösterilmelidir.


PROBİYOTİK YOĞURT GÜNLÜK BESLENMEDE YER ALMALIDIR:
Prebiyotik ve probiyotik besin öğeleri içeren yoğurtlar, bağışıklık sistemini güçlendirir, bu özelliği nedeniyle vücudu kanserden, mide ve bağırsak hastalıklarından korur. Mide, kolon ve ince bağırsak kanserlerine karşı önleyici etki gösterir.


KALSİYUM İHTİYACIMIZ?NE?KADAR?
- 1 - 3 yaş arasında HER GÜN 500 mg kalsiyum - üç küçük porsiyon (*) süt veya diğer süt grubu besinler - tüketmelidir.
- 4 - 8 yaş arasında HER GÜN 800 mg kalsiyum - üç porsiyon süt veya diğer süt grubu besinler - tüketmelidir.
- Adölesanların (ergenlik), gebelik, emzirme ve menopoz dönemindeki kadınların, her gün 3 - 4 porsiyon kadar süt veya diğer süt grubu besinler tüketmesi gerekir. Tüketilmesi önerilen bu miktarlar, yaş, cinsiyet ve fizyolojik durumunuza göre de değişiklik gösterir.
(*) 1 porsiyon karşılığı 1 su bardağı yoğurt (240 gram) olarak düşünülmelidir.

DİKKAT!
Kolesterol problemi olanlar az yağlı yoğurt tercih edebilir, yoğurttaki yağ ve kolesterolden uzak durmak için kaymak tercih edilmemelidir. Yoğurdun yeşil suyu kesinlikle dökülmemelidir, en zengin vitamin kaynağı bu sudur çorbalara karıştırılabilir veya ayran gibi içilebilir.