“DOĞADA HER ŞEY BiRBiRiNE BAĞLI”

Vakfın eğitim bölümü başkanı Burcu Meltem Arık Akyüz, yalnızca öğretmenlerin katılabildiği ‘doğa eğitimi’nde, yeni neslin gelecekte alacağı kararların doğayla uyumlu olmasını hedeflediklerini söylüyor

Ekolojik okuryazarlık öğretmen eğitimi nedir?
TEMA Vakfı’nın 1996’dan bu yana, Milli Eğitim Bakanlığı işbirliğinde devam ettirdiği, her yıl ortalama beş ilde gerçekleşen üç günlük erozyon ve çevre öğretmen seminerleri... Daha geniş kapsamlı bir eğitim ihtiyacı oluştuğunu gördük. Bunun üzerine Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü ve TEMA Vakfı, öğretmenlerin hizmet içi eğitimine yönelik süresiz bir protokol imzaladı.

Bu eğitim neyi hedefliyor?
Amacımız, çocuklarımızın doğayla ilişki kurmalarını sağlayabilecek yolları öğretmenlerle birlikte hayata geçirmek. Bunun için eğitim süresince öğretmenler, doğa için hayati önem taşıyan değerleri, bilgi ve becerileri kazanıyor. Öğrencilerinin gelecekte alacağı kararların doğayla uyumlu olmasını sağlıyorlar.

Karşılaştığınız sürprizler neler oldu?
Eğitime hamile eşiyle katılan öğretmenimizin eğitimden etkilenerek çocuğunun adını ‘Toprak’ koyması güzel bir anıydı. Ayrıca katılımcı öğretmenlerimizin çoğu, eğitim öncesinde doğayla ilgili bilgilerinin iyi olduğunu düşünürken, sonrasında bilgilerinin azlığı karşısında şaşırdıklarını söylediler. En çok şaşırdıklarıysa, son yıllarda doğadan ne kadar uzaklaşmış olduklarını fark etmeleri. Eğitimin ardından, öğrencilerini her fırsatta doğayla, toprakla buluşturmak için gayret gösterdiler.

Bu eğitimden yararlanmak nasıl mümkün olabilir?
Sadece öğretmenler yararlanıyor. Özellikle de okul öncesi ve ilkokul öğretmenleri. Her yılın aralık ve ocak aylarında Milli Eğitim Bakanlığı’nın ‘MEBBIS’ sistemi üzerinden başvuru yapılabiliyor. Önümüzdeki yıllarda farklı mesleklere yönelik çalışmalarımız da olacak. Bunun hazırlığı içersindeyiz. Eğitimle ilgilenen okurlar konuyu www.tema.org.tr adresinden takip edebilirler.

Eğitimler nerede düzenleniyor?
Yılda bir defa, iki hafta süreyle, Yalova’daki MEB Esenköy Hizmetiçi Eğitim Enstitüsü’nde düzenliyoruz. Önümüzdeki yıllarda bölgesel ve online eğitimlere başlayacağız. Ekolojik nesillerin varlığını destekleyebilmek ve daha geniş gruba ulaşabilmek amacıyla öğretmenlerle çalışıyoruz.

Öğretmenler bu eğitim için ne kadar zaman ayırmak zorundalar?
Eğitim iki hafta boyunca toplam 11 gün, günde ortalama 6 saat sürüyor. İlk hafta ağırlıkla doğada eğitim verilmesine ve hayatı mümkün kılan doğal süreçlere yönelik temel kavramların oturmasına odaklanıyoruz. İkinci haftaysa, sınıf ve okul uygulamalarına yoğunlaşıyoruz.

Eğitimin içeriği hakkında bilgi verir misiniz?
Öncelikle çocukların doğayı nasıl algıladıkları ve doğaya yönelik değerlerin nasıl güçlendirebileceği paylaşılıyor. Teorik bilgilerin paylaşıldığı dersler dışında, saha çalışmalarında doğaya yönelik hisleri güçlendirmek amacıyla çeşitli etkinlikler yapılıyor. Bilgi ve deneyimlerin kalıcı olması ve tartışmaların derinleşmesi amacıyla her gün, o günün konusuyla ilişkili bir atölye çalışması yapılıyor ya da belgesel gösteriliyor.

EKOLOJiK OKURYAZAR MISINIZ?

* Ekolojik okuryazar bir toplum, milyonlarca yılda oluşmuş doğal döngüyü 100 yılda bozarak iklimin değişmesini hızlandırmaz.
* Ekolojik okuryazar bir şehir bölge plancısı, kentin nefes aldığı ve suyunun temizlendiği doğal yaşam alanlarını etkilemeden köprü güzergâhlarını seçer, birinci sınıf tarım arazilerini sanayi ve yerleşime açmaz.
* Ekolojik okuryazar bir balıkçı, balıkları nesillerinin devamını sağlayacak şekilde avlar.
* Ekolojik okuryazar bir belediye başkanı, dere yataklarına inşaat yapılmasını onaylamaz.
* Ekolojik okuryazar bir birey, sadece ihtiyacı kadar tüketir.
* Ekolojik okuryazar bir anne-baba, çocuğunu doğayla dost ürünlerle besler.

Bir Kızılderili sözü

“Kaynaklardan ve nehirlerden akan pırıl pırıl su, sadece su değil, atalarımızın kanıdır. Eğer biz size toprak satarsak, siz onun kutsal olduğunu hatırlamalı ve çocuklarınıza da onun kutsal olduğunu öğretmelisiniz. Gölün berrak suyunda titreyen her yansımanın halkımızın hayatındaki olaylardan ve hikayelerden bahsettiğini unutmamalısınız. Suyun mırıltısı babamın, benim babamın sesidir. Irmaklar bizim kardeşlerimizdir; susuzluğumuzu giderir, kanolarımızı taşıyıp çocuklarımızı beslerler. Eğer biz size bu toprakları satarsak, sizin hatırda tutmanız ve çocuklarınıza anlatmanız gereken, nehirlerin bizim ve sizin kardeşlerimiz olduğudur. Bu nedenle, nehirlere de aynen kardeşlere davrandığınız gibi nazik davranmalısınız.”
Seattle’daki Suquamish Kızılderili kabile reisinin, 1852 yılında Birleşik Devletler Hükümeti’nin toprak satın alma isteğine verdiği cevap.
Kaynak: ‘İyilerin Yanında’, Vandana Shiva, Sinek Sekiz Yayınevi

DOĞANIN TEMEL iLKELERi

1- Her şey birbirine bağlıdır.
2- Her şey bir yere gider.
3- Hiçbir şey sonsuz değildir.
4- En iyisini doğa bilir.

TOPRAK ETiĞi

TEMA Vakfı olarak, “İnsanların birbirine gösterdiği ilginin toprağa da gösterilmesi gerekir” diyoruz. Toprağa sevgi ve saygının, onu bir mülk olarak görmekten vazgeçip, ait olduğumuz topluluk olarak görmeye başladığımızda gerçekleşeceğine inanıyoruz. Bunun yoluysa toprağı, onu oluşturan bütün öğeleriyle (insanlar, ekosistemler, bitki ve hayvanlar) tek bir topluluk olarak düşünülmesinden geçiyor.”

www.tema.org.tr
www.facebook.com/temavakfi