22.07.2001 - 00:00 | Son Güncellenme:
Diego.ressam / Diego.aşkım / Diego. "kocam" / Diego.arkadaşım / Diego.annem Diego.ben / Diego.evren / Benzerlik içindeki farklılık Ben kime "benim Diegom" diyebilirim? / O hiçbir zaman ve hiç benim olamayacak.O kendine aittir." Diego.Başlangıç / Diego. yapıcı. / Diego. bebeğim / Diego.erkek arkadaşım Frida ile ilgili bir yazı yazmam istenildiğinde ne yapacağımı şaşırdım, elim ayağıma dolaştı. Onu, 1991 yılında otobiyografisini okuduğum zaman tanımış ve "acıların kadını" olarak gönül sayfamın birinci sıralarına kaydetmiştim. 1998 yılında Meksikaya yaptığım seyahatin en önemli gerekçelerinden biri de Frida idi. Onun evini (Casa Azul), yaşadığı odayı, bahçesini görecek, teneffüs ettiği havayı soluyacaktım. Dantel perdeler, İran halıları ve Fransız mobilyaları ile döşediği evindeki eşyaların çoğu borçlarından dolayı satılmış veya kaybolmuş, bahçesindeki papağan, ceylan, köpek ve maymunlar ölmüştü ama ölümünden 44 yıl sonra ev hâlâ yatağı, bahçesi, atölyesi ve tüm varlığı ile Fridaya ait bir kimlik sergilemeye devam ediyordu.47 yıllık kısa ve acılı yaşamına neleri sığdırmadı ki Frida?Hastalıklar, acılar, kadın aşıklar (Dolores Del Rio, Paulette Goddard, Georgio OKeeffe, Emmy Lou Packard) ve erkek aşıklar (malum), ihtilal, siyaset, sanat ve -elbette- Diego... Diegoya olan aşkını ve onun hayatının odak noktası olduğunu en iyi belirten yukarıdaki dizeleri Frida 1949 yılında yazdı. Aynı yıl yaptığı "Diego ve Ben" adlı kendi portresinde, alnının ortasında Diegonun yüzü vardı. Fırtınalı bir hayat: Aşk ve kaza 6 yaşında çocuk felci olur ve sağ bacağını kullanamaz hale gelir:"Kendi portrelerimi yapıyorum, çünkü çoğu zaman yalnızım ve en iyi bildiğim insan da benim."Parlak bir öğrenci olan Frida, 15 yaşında Meksikanın en iyi ulusal hazırlık okuluna kabul edilir. Aynı yıl fotoğrafçı Tina Modottinin evinde haftalık yapılan sanat ve siyaset toplantılarında Diego ile tanışır. Diego o sıralarda Fridanın okulunda "Creation / Yaratı" adlı duvar resmini yapıyordu. 1925 yılında okuldan dönerken otobüs kazası geçirir ve otobüste tutunduğu demir, leğen kemiğinin bir tarafından girip öbür tarafından çıkar. Fridanın tüm yaşamını etkileyen ve anne olabilmesini engelleyen bu kaza nedeniyle yaşamı boyunca 32 kez ameliyat olması gerekecekti. 6 Temmuz 1907de Alman mülteci, fotoğrafçı bir baba Guillermo ve Meksikalı Mathildenin üçüncü kızı olarak Coyoacanda doğar Magdelena Carmen Frida Kahlo Calderon. Oysa o, asıl doğum yılını 1910 Meksika Devriminin başladığı yıl olarak kabul eder. "Hayatımda iki ölümcül kaza oldu. Biri otobüsteki, diğeri Diego."Diego o yıllarda murialist olarak ün yapmıştır. Diegoya ısmarlanan duvar resimleri için 1931 yılında birlikte Amerikaya giderler. Frida burada hayatı boyunca arkadaşı ve sağlık danışmanı olacak kemik uzmanı Dr. Leo Elloeser ile tanışır. Meksika dönüşünde yaptığı ilk sürrealist tablolar Diego, doktoru ve Luther Burbanka aittir.1933 yılında Rockefeller Centerda -daha sonra imha edilecek olan- duvar resimlerini yapan Diego ile birlikte New Yorktan dönen Frida üçüncü ameliyatını ve ikinci kürtajını olur.Ve Diego, Fridanın kardeşi Cristina ile yaşamaya başlayınca 1934te ayrılırlar. Bu ayrılık uzun sürmez, bir yıl sonra yine barışırlar.1935 yılında ayağından tekrar ameliyat olan Frida 6 ay yataktan kalkamaz. Önemli tablolarını yaptığı bu yıllarda Isamu Noguchi ile bir macera yaşar. Fakat bu süre içinde omurga ağrılarından, ülserden ıstırap çeker, hiç yemek yemez. Çok huzursuzdur.1937 yılında böbreklerinden ve gözlerinden rahatsızlanan Rivera, Fridadan Troçki ve karısı Nataliayı, Tampico Limanından karşılamasını ister. Casa Azulda iki yıl boyunca kalacak olan Troçki, Fridaya aşık olur."Diegonun karısı olmak dünyadaki en güzel şey. Onun başka kadınlarla beraberliğini kabullendim. O hiçbirinin kocası olmadı. Ama benim en iyi yoldaşımdır."Bu arada Andre Breton ile tanışır Frida. İlk tablo satışını ünlü aktör Edward G. Robinsona yapar. New Yorkta fotoğrafçı Nicolas Murray ile bir macerası olur, bu sıralarda ayağındaki rahatsızlık yürümesini engellemektedir.Breton 1939da Fridanın resimlerini Pariste sergiler ve orada Picasso ve Duchamps ile tanışır. "Frame / Çerçeve" adlı tablosunu Louvre Müzesi satın alır. Murraydan ayrılır. Pariste böbrek iltihabı olur ve Meksikaya dönünce omurilik ağrılarından dolayı 20 kilo ağırlık ile yatakta traksiyon tedavisi görür... 1940 yılında Riveradan boşanır. Aynı yıl tekrar evlenir!"Resimlerimde acılarımın mesajı var, resim benim hayatımı tamamlıyor."Ertesi yıl şiddetli ağrıları çekilmez bir hal alır. Frida artık çok zayıf ve sağlıksızdır. Doktorlar yatak istirahati, korse ve çelik kalıp ile yatmasını önerir.1946 yılında 6 ay çelik bir kalıbın içinde yatar, bu arada yatağının üzerine koyduğu aynaya bakarak resim yapmaya devam eder."Hasta değilim ama paramparçayım. Bana mutluluk veren tek şey resim yapmak."Hayatının geri kalan yılları hastalık, alkol, morfin ve acılar içinde geçer. 1953 yılında sağ bacağının kangren olması, dizinden aşağısının kesilmesiyle sonuçlanır. Ve bir yıl sonra akciğer ambolisinden ölür. Külleri kafası olmayan bir kadın şeklindeki kavanozda Casa Azulda korunuyor. Resim yapmaya, iyileşme sürecinde evinde başlar. 1929da Diego Rivera ile evlenir. Kayıtlarda hemen kürtaj olduğu yazılıdır. Arabeske ilham verebilirdi Fırtınalı fakat kısa bir yaşamın içine devrim, sanat, kadın, erkek, aşk, sakatlık, sosyalizm, hastalık ve sevgi dolu günler sığdırabilmeyi başaran Fridayı gönül dolusu duygularla anmak istiyorum. Kim bilir Frida günümüz Türkiyesinde yaşasaydı, belki dünya çapında tanınan güçlü sanatçı kimliğiyle değil, "acıların kadını" başlığı altında gazete haberlerinde yer alır ve arabesk parçalara ilham kaynağı olurdu."Sizden uzakta olduğum günlerde ve gecelerde varlığımı unutmayın diye sizlere portrelerimi bırakıyorum.." Güle güle Frida... "Kendi gerçekliğimi resmediyorum, bildiğim tek şey resim yapıyor olduğum." "Acıların kadını" Fridayı Latin güzeller oynuyor 1993te "Dünyanın Bütün İşçileri Birleşin" isimli bitmemiş duvar resminin önünde görünen Fridayı (üstte) oynamak için Jennifer Lopez (sağda) ve Salma Hayek kapıştı. Şimdi ikisi de kendi filmlerini yapıyorlar. Hayekinki kendi yapım şirketinden, Lopezinki Francis Ford Coppolanın Zoetrope adlı yapım şirketinden...