Zaro ağa gibi başındayız ömrün...

Uzun yaşayan biri çıktı mı, gıpta ve çoğu kez de hasetle karışık bir duygu kaplar yürekleri. Ahhh, ben de onun kadar yaşayabilsem... Ama uzun yaşamanın zevki elden ayaktan olmadan yaşamı sürdürebilmek! İnsanın en büyük uğraşı yaşlılıkla baş edebilme değil mi? "Ölüm Allahın emri, bir de" yaşlanmak "olmasa". İşte bunun günümüzden verilerle kanıtı: İnsan sağlığı bozukluklarını dört kategoride topluyorlar: (1) Irsi ya da şimdi dendiği gibi genetik hastalıklar, (2) bulaşıcı hastalıklar, (3) kaza sonucu travmalar, (4) dejenerasyon yani bozuşma sonucu yaşlılık hastalıkları. Batı ülkelerinde sağlık bütçesinin yüzde 90ı, dördüncü kategorideki yaşlılıkla ilgili hastalıklara ayrılmaktaymış. Galiba temel soru şu: Yaşlanma durdurulabilir mi? Sürekli gençlik sevdası bu. Gündemin baş köşesindeki anti-aging testusuna buyur ola bu kez de... 29 Haziran 1934te İstanbulda öldüğünde hamal Zaro ağa iddiaya göre tam 157 yaşındaymış. 65lik kızı arkasından haykırıyormuş: "Ağam ağam dünyaya doymadan gitti." Zaro ağanın "1930 yılında tanzim edilmiş künyesi"ni okuduğumda ikna oldum mu? Babası Simdin ağa, anası Mis hanım. Doğduğu yer Mutki. Doğum tarihi 1191 (yani 1778). Vilayeti Bitlis. Zaro ağa hakikaten bir buçuk asırdan fazla yaşamış mıydı? Bence bunu hiçbir zaman bilemeyeceğiz. Ama ünlü listeler kitabı "The Peoples Almanac" onun 164 yıl yaşadığını iddia ediyor. a. Deccalb. Yılanc. Anti-aging ilaç üreticilerid. Lokman Hekim2- 1743 ve 1795 arasında Fransada yaşamış ünlü bir kont varmış. Şarlatan, sihirbaz, serüvenci bu kont "uzun ömür iksirini" bulduğunu iddia etmiş. Kim bu kont?a. Kont Kazanovab. Kont Drakulac. Ogüst Kontd. Kont Kagliostro3- Fransada College de France, ölümsüzlük iksiri ve gençlik aşısı için çok çalışma yapılan bir kurum. Brown Sequart adlı bilgin kendine köpek menisi şırınga etmiş ama yırtamamış! Ünlü Voronoff ise yaşlılara bir canlının bezlerini aşılamayı denemiş. Hangi canlı, kestirebilir misiniz?a. Maymun b. Kaplumbağac. Fild. Hamsi4- "Geron" Yunancada ihtiyar demek. Geron yaşlılıkla ilgili bilimlere isim dedeliği yapmış. Geriatri ihtiyarlık hastalıklarıyla, gerontoloji ise ihtiyarlık süreciyle ilgili bilimler. Dünyada ilk geriatri enstitüsü hangi ülkede kurulmuştu?a. Türkiyeb. Hindistanc. ABDd. Romanya5- Kendisi de 91 yıl yaşamayı becerebilmiş çok ünlü bir Romen yaşlılık ve güzellik uzmanı vardı: Anna Aslan. Bulduğunu iddia ettiği gençlik aşısıyla sayısız insanı gençleştirmeyi denemişti. Mao, De Gaulle ve Şarlo bu ilacı kullandılar. Adı neydi?a. Hoshmerymb. Aspirinc. Gerovitald. Kortizon6- 1985te Daniel Rudman adlı Amerikalı bir doktor yaşlılara tatbik ettiği bir hormonla yaşlanmayı durdurduğunu iddia etmiş. Anti-aging yani "yaşlandırmama"nın iksiri olan hormon acep neymiş?a. Testesteronb. Estrojenc. İnsan büyüme hormonu d. Adrenokortikal tropik hormon7- İnsan vücudunun bakterilere olan direncinin, dolayısıyla bağışıklığın azalmasının nedeni antibiyotiklerin yerli yersiz ve çok miktarda alınması olarak gösteriliyor. Bir taraftan hayatı uzatayım diye didinirken diğer taraftan bozuyorsun. Peki, sıradan bir kişinin aldığı antibiyotik miktarının ana kaynağı aşağıdakilerden hangisiymiş?a. Doktorlarb. Eczanelerc. Çok bilmiş arkadaşlard. Antibiyotik tatbik edilen hayvanların ürünleri (örneğin besi ineklerine 146 tür antibiyotik verildiği söyleniyor)8- Kimine göre ebedi gençliğin sırrı, anti-aging için antioksidanlarda. Bunların ilerleyen yaşlarda vücudun savunma mekanizmasını güçlendirdiği, yaşlanmaya bağlı sağlık sorunlarından koruma sağladığı, cildi ve saçları da beslediği ortaya çıkmış. Antioksidan denen şey, vücut hücreleri tarafından üretildiği gibi, gıdalarla da alınan bir grup kimyasal madde. Aşağıdakilerden hangisi gıdalarla alınan en önemli antioksidanlardan değil?a. Serbest radikalb. Betakarotenc. C vitaminid. E vitamini9- Topyekun yaşlanıyoruz. Yüz yıl önce 65 yaşın üzerindeki insanların toplam dünya nüfusu içindeki oranı yüzde 1den az imiş. 2000de bu oran yüzde 13e çıkmış. Peki, 2050 yılında bu oranın kaç olacağını kestirebilir misiniz?a. Her üç kişiden birib. Su içince yüzde 50c. Yüzde 80d. Belli mi olur?10- Gazetelere göre Türkiyede ortalama insan ömrü kaça çıkmış?a. 61b. 66c. 70d. 7511- Uzun yaşama rekorlarının su götürdüğü bir gerçek. Örneğin "Guinness Rekorlar Kitabı"nda 113 yıl yaşadığı söylenen Pierre Joubertin aslında 65 yaşında öldüğü, halbuki onunla aynı adı taşıyan oğlunun 48 yıl sonra öldüğü ispat edilmiş! 157lik Zaro ağamızı saymazsak, iddiaya göre en uzun yaşadığı varsayılan Jeanne Calmentin rekoru kaçmış?a. 111b. 117c. 122d. 155 1- Ölüme karşı ilk toplu eylem Nuhun Gemisi. İlk efsane ise Nuh tufanını da ilk kez anlatan "Gılgamış Destanı". Kral Gılgamış ölümsüzlük iksiri elde edebileceği bitkiyi önce bulur sonra da çaldırır. Peki kim çalar? Yanıtlar: 1) b, 2) d, 3) a, 4) d, 5) c, 6) c, 7) d, 8) a, 9) c, 10) c, 11) c. Yazara e-mail