Armad Gözbek: Kondisyon ve dayanıklılık çok önemli!

11 Eylül'de başlayacak olan Süper Lig öncesi geri sayım başladı. Futbolseverler, heyecanla ilk başlama vuruşunu beklerken, 42 hafta sürecek maraton öncesi bazı soruların yanıtları merak ediliyor. Futbolcuların nefesleri kesecek lig maratonuna nasıl hazırlanmaları gerektiğinden, yapılan kondisyon ve yükleme antrenmanlarının oyuncuları nasıl etkileyeceğine kadar tüm merak edilenleri Spor fizyoterapisti ve egzersiz fizyoloğu Armad Gözbek cevapladı.

Futbolcular 42 hafta sürecek lig maratonuna nasıl hazırlanmalı?

Ligimizde oynayan futbolcularımız 42 haftalık çekişmeli bir maratona başlayacaklar. Normalde 34 hafta oynanan ligimizin 2020-2021 sezonunda 42 hafta oynanması, sporcularımızın aerobik kapasitelerini (akciğer dayanıklılığı) ciddi anlamda zorlayacaktır. Bu süreçte sporcularımız kondisyonlarını ve dayanıklılıklarını her zaman olduğundan daha da yüksek tutmalıdırlar.

Pandemi nedeniyle verilen 3 aylık aranın ardından oynanan lig ve sonrasındaki kısa süre 42 haftalık lig öncesi sporcu sağlığı adına nasıl bir risk oluşturur?

Pandemi nedeniyle verilen 3 aylık ara sporcularımız açısından ciddi eksiklikler ortaya çıkarttı. Sosyal medyadan gördüğümüz kadarıyla sporcularımız kendileri bireysel antrenmanlarına disiplinli bir şekilde devam ettiler. Ancak maalesef bu antrenmanlar yeterli gelmemekte. Sporcuların takım ile beraber yapılan antrenmanlardan uzak kalması, hem takım içi uyum sorunlarını, hem de maç kondisyonlarını ve motivasyonlarını etkiledi. Bireysel antrenmanlar elbette ki sporcuların kas kuvvetlerinin, koordinasyonlarının ve kondisyonlarının gerilemesini engelledi, ancak sporcularımız bu süreçte top hakimiyetlerini, rakiple birebir mücadeleleri gibi motorik fonksiyonlarını geliştirmekte eksik kaldılar.

Sezon öncesi yapılan kondisyon ve yükleme antrenmanları lig başladığında oyuncuları nasıl etkiler?

Sezon öncesi yapılan kondisyon ve yükleme antrenmanları, sporcuların sezon süresi boyunca yaralanmamaları ve normalde 34 hafta iken bu sezon 42 hafta oynanacak çekişmeli sezonun kritik son haftalarına daha diri, daha az yorgun girmelerini sağlayacaktır. Bu kondisyon ve yükleme antrenmanlarının dozlarının çok iyi ayarlanması gerekmektedir. Bu noktada kulüplerin kondisyoner, kuvvet kondisyon koçlarının ve egzersiz fizyologlarına büyük sorumluluk düşmektedir. Ayrıca sporcuların biyomekanik sorunlarını çözmek adına korrektif (düzeltici) egzersiz programları oluşturulmalı ve sezon boyunca sporcularımızın bu egzersizleri düzenli yapıyor olmaları takip edilmelidir.

Oluşacak uzun süreli lig aralarında (bay geçme, milli maç vs.) futbolcular bu süreci nasıl yönetmeli?

Lig araları, futbolcularımızın eksikliklerini tamamlamaları için mükemmel bir fırsat. Özellikle kronik yaralanmaları olan futbolcular bu aralarda sağlık ekipleriyle ve kondisyonerlerle çok disiplinli çalışarak kendilerini bu uzun lig maratonunda daha diri ve sağlıklı tutarak takımlarına daha fazla verim sağlayabilirler.

Futbolcular yaralanma riskine karşı nasıl önlem almalı?

Uzun lig maratonu futbolcularımızda yaralanma riskini maalesef ki artırabilir. Spor fizyoterapistleri olarak yaralanmaları engellenebilir ve engellenemez olarak ikiye ayırırız. Darbeye bağlı olan yaralanmaları engellenemez; Sporcunun kendi dayanıklılık ve kuvvete eksikliği nedeni ile olan yaralanmaları (koşarken kas yırtılmaları vb.) ise engellenebilir olarak ayırırız. Engellenebilir yaralanmaların önüne geçmek için takımlarımızın sağlık ekiplerinin rolü her zamankinden daha büyük olacaktır. Sezon başlamadan önce iyi bir değerlendirme ile futbolcuların eksiklikleri belirlenmeli ve 42 haftalık yoğun maratonu en az yaralanma ile kapatmaları için hem futbolcuların, hem sağlık ekiplerinin hem de kuvvet kondisyon ekibinin özverili bir şekilde çalışmaları gerekmektedir. Buradan hem futbolculara hem de takım ekiplerine başarılar diliyorum.

Futbolcular yoğun maratonda dinlenme ve beslenmeyi nasıl yapmalı?

Aslında her disiplindeki sporcular dinlenme ve beslenmelerine dikkat etmelidirler. Beslenme açısından kulüplerimizin beslenme uzmanlarının işlerini en iyi şekilde yaptıklarına eminiz. Aynı zamanda bir egzersiz fizyoloğu olarak kendi tavsiyem, sporcularımızın sıvı tüketimine ve uyku düzenlerine dikkat etmeleridir. Sıvı tüketimi açısından konuşursak, sporcuların hidrasyon (su tüketimi) ile vücutlarından yorgunluğu yaratan maddeleri uzaklaştırmaları mümkündür. Uyku açısından ise sporcularla birlikte her birey uyku hormonu olarak tanımladığımız Melatonin hormonunun vücutta uygun şekilde salgılanması için uyku saatlerini düzenli tutmaları, uyunulan ortamın tamamen karanlık olması ve uyumadan önce uzun süreler telefona bakılmamasına dikkat etmeleri gerekir. Ligimizde oynayan futbolcular açısından konuşursak, bu yoğun maratonda elbette ki futbolcularımızın dinleme imkanları daha az olacaktır. O yüzden verilen bay haftalarında sporcular dinlenmelerine dikkat etmeli ve her zaman uykularına dikkat etmelilerdir.