Neler olur neler!

MUSTAFA ANIKLI - HABER YORUM

Sporda şiddeti devlet eliyle durdurmak için kanun çıktı, ciddi yaptırımlar getirildi ama bunlar sadece kanunun satır arasında kaldı. Birçok şey, yine yapanın yanına kâr kaldı.

En ciddi uygulama olarak görünen “Elektronik bilet” uygulaması ayaklarının üzerinde durmak için çabalarken, sadece birkaçı devreye girebildi. Kısacası, 6222 sayılı yasa olarak adlandırılan, “Sporda Şiddeti ve Düzensizliği Önlemeye Dair Kanun” bir türlü amacına ulaşamadı. Üstelik “Seyirden men” olarak tanımlanan ve hangi suçu işlerse işlesin tribünlerden bir yıl uzaklaştırılacak olan taraftarlar, bu gerçekleşmeyince iyice işi sulandırdı.

Sporumuzda son günlerde yaşananlardan örnekler sunarak kanunu bir kez daha hatırlayalım:

Hemen her maçta görülüyor

Kesici, ezici, bereleyici veya delici aletler ile patlayıcı, parlayıcı, yanıcı veya yakıcı maddeleri maça sokanlara bir yıla kadar, bunları kullanana üç aydan bir yıla kadar hapis.

Kapılar kırılıyor, koltuklar atılıyor

Stadın herhangi bir bölümüne zarar verilirse, kamu malına zarardan bir yıldan altı yıla kadar hapis; bu olay yakarak, yakıcı ve patlayıcı madde kullanarak gerçekleşirse iki katı cez.

Yöneticiler kamera karşısında coşuyor

Sporda şiddeti teşvik edecek şekilde basın ve yayın yoluyla açıklamada bulunan yöneticilere 25 ile 250 bin lira arasında para cezası ve üç ay süreyle seyirden men yasağı.

Medyada hakaret sıradan hale geldi

Haber verme ve eleştiri hakkının sınırları aşılarak sporda şiddeti teşvik eden açıklamaları yayınlayan basın ve yayın organlarına da 100 bin liradan 500 bin liraya kadar idari para cezası.

Meşale sokana bir yıla kadar hapis

Kesici, ezici, bereleyici veya delici aletler ile patlayıcı, parlayıcı, yanıcı veya yakıcı maddeleri maça sokan kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Bunları spor alanına sokan veya spor alanında seyircilere temin eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalacak.

Yetkin yoksa girme

Müsabaka için seyircilerin kabulüne başlanmasından itibaren müsabaka sonrası tamamen tahliyesine kadarki zaman zarfında yetkisiz olarak müsabaka alanına, soyunma odalarına, odaların koridorlarına, sporcu çıkış tünellerine giren kişi yirmi günden az olmamak üzere adli para ile cezalandırılır. Fiilin müsabakanın seyrini veya güvenliğini bozması halinde, fail hakkında üç aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Hakarete de hapis cezası

Spor alanlarında veya çevresinde taraftarların grup halinde veya münferiden belirli bir kişiyi hedef veya muhatap alıp almadığına bakılmaksızın duyan veya gören kişiler tarafından hakaret olarak algılanacak tarzda aleni olarak söz ve davranışlarda bulunmaları halinde, fiilleri daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, on beş günden az olmamak üzere adli para cezası uygulanır.

Spor alanlarında veya çevresinde toplum kesimlerini din, dil, ırk, etnik köken, cinsiyet veya mezhep farkı gözeterek hakaret oluşturan söz ve davranışlarda bulunan kişi, fiili daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Suçların yazılı pankart taşınması veya asılması ya da duvarlara yazı yazılması suretiyle işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Koltuk yakmak iki yıldan başlıyor

Olayın bir başka yönü de, statlarda yapılan taşkınlık ve tesislere zarar verilmesi... Koltuklar kırılıyor, meşalelerle yakılıyor. Tuvaletler, kapılar zarar görüyor. Yapılanların hepsi kamu malına zarar olarak kabul ediliyor. 6222 sayılı yasa, bununla ilgili Türk Ceza Kanunu’na göndermede bulunarak,
“Mala zarar verme” cezası uygulanmasını istiyor. Yani bunun açılımı da şöyle:

Mala zarar verme suçunun kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis veya diğer eşya hakkında işlenmesi hâlinde, fail hakkında bir yıldan altı yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu suç yakarak, yakıcı veya patlayıcı madde kullanarak işlenmesi hâlinde, verilecek ceza iki katına kadar artırılır.

Şimdi bu maddeden yola çıktığımızda, meşale kullanarak mala zarar veren, tribünleri yakan, yıkan taraftarın, iki yıldan 12 yıla kadar hapsi öngörülüyor. Ancak bugüne kadar bu maddeyi işlediğine henüz tanık olmadık.

Diline hakim ol!

Herkesin şikayetçi olduğu diğer konu da, yöneticilerin sivri demeçleri, özellikle televizyon yorumcularının aklına geleni söylemeleri... 6222 sayılı kanun ona da “Dur” diyor:

Sporda şiddeti teşvik edecek şekilde basın ve yayın yoluyla açıklamada bulunan kişilere, fiilleri suç oluşturmadığı takdirde, beş bin Türk lirasından elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Fiillerin spor kulübü veya federasyon yöneticileri tarafından işlenmesi halinde verilecek ceza beş katına kadar artırılır.

Bu kişiler, ayrıca idari tedbir olarak spor müsabakalarını seyirden yasaklanır. Bu yasak, kararın verildiği tarihten itibaren üç ay süreyle uygulanır.

Fiillerin, haber verme ve eleştiri hakkının sınırları aşılarak yayımlanması halinde, ilgili basın ve yayın organının işleticisi olan gerçek veya tüzel kişiye, yüz bin Türk Lirasından beş yüz bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Bunların tekrar tekrar yayımlanması halinde, haber verme hakkının sınırları aşılmış kabul edilir.

Her takıma bir savcı

Ankara’da düzenlenen sporda şiddetin önlenmesi çalıştayına konuşmacı olarak katılan Eskişehir Cumhuriyet Başsavcı Vekili Celalettin Karanfil de burada, “Kanunun tam olarak uygulanabilmesi için büro kurulması ve Cumhuriyet savcılarından bir ya da birkaçının bu iş ile görevlendirilmesi gerekmektedir. Fakat halen birçok Süper Lig veya PTT 1. Lig takımı bulunan yerlerde Cumhuriyet Başsavcılıklarınca büro kurulmadığı veya spor savcısı atanmadığı görülmektedir. Kanunun etkin bir şekilde uygulanabilmesi için spor savcısının mutlaka atanması, atanan spor savcılarının mümkün olduğunca müsabakaları canlı izlemeleri, kolluğa anında talimat verebilmeleri, özellikle seyirden yasaklama tedbiri için acil karar verebilmeleri gerekmektedir. Hatta bir çok dünya ülkesinde olduğu gibi her takım için bir spor savcısı görevlendirilmeli, bu savcı emrindeki kolluk görevlileri ile birlikte taraftar profilini çok iyi tanımalıdır” önerisinde bulunmuştu.

Passolig’ini devretme!

Spor müsabakalarına seyirci olarak girişi sağlamak amacıyla elektronik kartını başkasına devreden ve kullananlara 50 günden az olmamak üzere adli para cezasıyla (Bin TL) cezalandırılır.