90’larımızı geri verebilir misiniz?

Şu aralar, konuyla ilgili anektotlar anlatacağı bir dizi seminere hazırlanıyor. “Evet o günleri özlüyorum” diyen Erkal ile, uzun bir müzik yolculuğuna çıktık. “Ama bu günler de bir gün özlenecek. Dolu dolu yaşamak gerek” sözlerinin eşliğinde...

* İstanbul’da ilk rock-barlar ne zaman ortaya çıktı?
1986’da Kadıköy’de ‘Laterna’ açıldı. Rock dinlerken bir şeyler içebileceğimiz ilk mekandı. Peşinden ‘Theatrical Kafe’, ‘RMT’ ve ‘Çello’ geldi. Ancak içki ruhsatları yoktu. 80’lerin sonunda, Galata Köprüsü’nde ‘Kemancı’ farklı bir kulvar açtı. Önce pek rock-bar havasında değildi ama sonraları müşterilerin verdiği Erkin Koray, Metallica kasetlerini çalmaya başlayınca değişti.

* Nasıl bir havası vardı ilk Kemancı’nın?
Bira fıçısı üzerine yerleştirilmiş masalar, bir camiden satın alınmış eski halı ve kilimlerle dolu duvarlar... Kısa sürede peş peşe başka yerler de açıldı. ‘Bilsak 5’inci Kat’, ‘Star 88’, Ankara’da ‘Green Apple’ ve ‘Graffiti’, bir anda rock müzikseverlerin doldurduğu adresler haline geldi. Sonra Hayal Kahvesi, Roxy ve Jazz Stop da bunlara eklendi.

* O güruh içinde hem giyim-kuşam, hem tavır, hem de yaşam tarzı olarak ‘moda’ olan, ‘cool’ olan ne vardı?
80’lerin sonunda bu mekanlar, o günlerde facebook ya da twitter’ın tam karşılığıydı. En güçlü sosyal ağ, Aptüllica’nın Gırgır’daki köşesiydi. 80’lerin başında deri montların üzerindeki zincirler, bileklikler ve deri şapkalar en az değişime uğrayanlar... Şapkalar gitmiş; el yapımı çivili bileklikler yerine, daha estetik aksesuarlar gelmişti. ‘Glam’ ve ‘grunge’ tarz, kıyafet yaygındı. Kovboy çizmeleri, oduncu gömlekler ve tabii ki Kadıköy’de Şinasi’nin ürettiği serigraf baskılı tişörtler, o zamanların rock modasıydı.

“Akmar, müzik merkeziydi”

* Bryan Adams, Metallica ve Michael Jackson konserlerinden sonra rock müziğe olan ilgi arttı mı?
1992 Bryan Adams konseriyle, yeni sayfa açıldı. Ahmet San’ın peş peşe getirdiği Metallica, Guns’n Roses, Madonna ve Michael Jackson, bu konserlere aç izleyicileri çekti. 1994 ekonomik krizinin ardından başlayan suskunluk 90’lar sonuna kadar sürdü.

* 90’lara geldiğimizde rock-metal müzik medyasının da güçlendiğini görüyoruz. Bir yandan yeraltı fanzinleri çıkarken, diğer yandan büyük medya grupları unutulmaz dergiler yayımladı...
80’li yıllar, Hey Dergisi’nin Heavy Metal ekiyle hatırlanır. 1990’da Boom Müzik, ‘Meridyen’ ekini verdi. Sonra dönemin ihtiyacına en iyi ‘Laneth’ dergisi cevap verdi. ‘Laneth’ fotokopiyle çoğaltılıyor, Akmar Pasajı’ndaki müzik dükkanlarına bırakılıyor ve kısa sürede tükeniyordu.

Pentagram’ın 1997 yılındaki ‘Popçular Dışarı’ adını taşıyan konseri,
metal gruplarının çıkardığı ilk video kasetti. VHS olarak çıktı, DVD’si hâlâ basılmadı.

“Rock hep yanımızda”

* 90’ların sonuna doğru satanizm, rock ve metal müzikle ilişkilendirildi. Bakırköy’de intihar eden iki genç ve Ortaköy cinayetiyle işler çığırından çıktı... O döneme dair neler hatırlıyorsunuz?
Dönemin magazin muhabirleri, “Şeytanın çocukları buluştu” gibi garip manşetler attı. O dönem Engin Ardıç, zamanın terör örgütlerine “Sağı solu bombalayacağınıza bunlarla ilgilensenize” diye yazınca kıyamet koptu. Medya ve rock dinleyicisi arasındaki gerilim, 10 yıl içinde intihar ve cinayet olaylarıyla zirveye ulaştı. Tabii bir sonraki kuşaktan Özgür Yici, Tolga Akyıldız, Kanat Atkaya ve Çağlan Tekil gibi isimlerin medyada iyi konumlar elde etmesiyle denge oluştu. Böylece saldırgan gazeteciler geri planda kaldı.

* 2000’lerde rock ve metal müziğin popülerleştiğini görüyoruz...
Kaçınılmazdı. Rock dinleyen kitleler genişleyip beğeniler çeşitlenince, müzik de değişti. Bunun iyi yanları da oldu, kötü yanları da. Zamanın temposuna 50’li yıllardan bu yana en iyi uyabilen rock müzik olmuş. Her çalkantılı süreçte de bu müzik bize fon olmaya devam edecek.

* Seminerlerde ne anlatacaksınız?
Türk rock tarihi, dünya müzik tarihinin de önemli bir parçası. Dünyanın ilk plak listesi, rock’n roll üzerine ilk kitap, zil üretimi, müzik yapımcılığı ve elektronik müziğin gelişimindeki öncü Türklerle renkli bir hikaye bu. Ayrıca Metallica İstanbul konseri ve “Akmar’da satanistler toplanacak” diye yapılan baskının görüntüleri başta olmak üzere, tek
bir saniyenin boş geçmeyeceği sürprizler var.

“Dolu dolu yaşamak gerek”

* 90’ların havasını özlüyor musunuz?
O zamanlar her çaba sahicilik içerirdi. Aldığınız her dergi, gittiğiniz her konser, izlediğiniz her programın bir müşterisi değil, parçası olduğunuzu hissederdiniz. Bu açıdan “İnternetimi ve cep telefonumu alıp 90’larımı geri verebilir misiniz?” diyenleri çok iyi anlıyorum. Evet, o günleri özlüyorum. Bu günlerde bir gün özlenecek. Bugünleri de dolu dolu yaşamak gerek.

Favorileri

Takip ettiği fanzin/dergi: Kargamecmua, Blue Jean
Favori grupları: Eloy, Rammstein, Birth Control, Led Zeppelin
En unutamadığı konser: Kuruçeşme’deki Tool konseri
İştahla beklediği konser: Rob Zombie
Bu yaz kaçırmayacağı konser: Red Hot Chili Peppers

Seminer tarihleri
3 Mayıs - Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi
7 Mayıs - Bilgi Üniversitesi Santral Kampüsü
8 Mayıs - İstanbul Üniversitesi Avcılar Kampüsü
10 Mayıs - Özyeğin Üniversitesi
14 Mayıs - Akdeniz Üniversitesi
16 Mayıs - İzmir Ekonomi Üniversitesi
18 Mayıs - İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi