ANTiBiYOTiK PANiĞ - iNSAN ÖMRÜ KISALABiLiR

Mevcut antibiyotiklere karşı direnç giderek artıyor. Bunun önde gelen nedenlerinden biri gereksiz, uygun olmayan ve yanlış dozda antibiyotik kullanımı. Memorial Şişli Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Servet Alan, antibiyotik kullanımında nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlattı.

Bakteriler de çalışıyor
Karaciğer hastalıkları, romatizmal rahatsızlıklar, kanser gibi sorunların kendisi veya bunlar için uygulanan tedaviler, organ naklinde organın reddini önlemek için kullanılan bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar, enfeksiyonların ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Enfeksiyonlar hastanın durumunun kötüleşmesine hatta yaşamını yitirmesine yol açar. Antibiyotikler tam bu sırada devreye girer ve bakterilerle mücadele eder. Fakat bakteriler de hayatta kalabilmek için çabalar ve antibiyotik kullanıldıkça zaman içinde karşı direnç geliştirir. Böylece antibiyotiklerin etkili kullanım alanları hızla daralır ve tedavide etkili olamaz. Maalesef etkinlikleri kaybolan antibiyotiklerin yerine aynı hızla yenisi konamaz. Bilimadamlarının talebe karşılık vermesi zorlaşıyor ve kaybedilenlerin yerini alacak yeni antibiyotikler daha az sayıda üretiliyor.

Modern tıbbın merkezindeler
Kronik bazı hastalıklarda antibiyotiklere sık ihtiyaç duyulur. Özellikle kronik akciğer ve organ nakli hastaları risk altında.
Kemoterapi gibi tedaviler, zaten zayıf olan bağışıklık sistemini enfeksiyonlara karşı daha da savunmasız hale getirir. Kök hücre nakli gerektiren lösemi gibi bazı kan hastalıklarında bağışıklık sisteminin ileri derecede baskılanması nedeniyle enfeksiyonların ortaya çıkma riski çok yüksek. Antibiyotikler ayrıca bazı ameliyat ve girişimleri yapılabilir hale getirir.

Yoğun bakım hastaları
Yoğun bakımdaki hastaların iyileşmesi ve sağ kalabilmesi için solunum yollarına cihazlar yerleştirilerek destek sağlanır. Büyük damarlarına kateterlerin takılması, damar yoluyla beslenmeleri gibi tedavi ve girişimlere sıklıkla gerek duyulabilir. Bütün bu girişimler, hastayı iyileştirirken enfeksiyona daha açık getirir. Yoğun bakımdaki hastalar daha önce tedavileri için sıklıkla antibiyotik kullanmış ve vücutlarında bulunan bakteriler dirençli hale gelmiş olabilir. Bu aşamada geniş spektrumlu yani daha dirençli mikroplara, bakterilere karşı etkili olan antibiyotiklerin kullanılması gerekebilir.
Yoğun bakımdaki hastaların durumları poliklinik hastalarına ve hastanede yatan diğer pek çok hastaya göre çok daha ciddidir. Antibiyotik kullanımının doğru şekilde yapılması bu nedenle büyük önem kazanır. Enfeksiyon tedavisinde doğru antibiyotiğin seçilmesi, doğru yoldan ve doğru dozda kullanılması gerekir.

Olası istenmeyen etkiler
Antibiyotikler kullanıldıktan sonra karaciğer ve/veya böbrek yoluyla vücuttan atılır. Bazı durumlarda zorunlu olmakla birlikte, yüksek dozda ve sık antibiyotik kullanımı böbrek ve karaciğer gibi organlarda bazı istenmeyen etkilere yol açabilir. Hastaların tedavi sürecinde bu istenmeyen etkiler açısından da takip edilmesinde fayda var.