CiLT BAKIMININ PÜF NOKTALARI - AKNE VE TEDAViSi

Marmara Üniversitesi Medikososyal Ünitesi’nden Dermatoloji Uzmanı Dr. Nilhan Atsü; akneye karşı alınabilecek pratik önlemleri ve tedavi şekillerini anlattı:
“Akne; çoğunlukla 14-20 yaş aralığında ortaya çıkan, yüz ve gövdenin üst yarısına yerleşen, toplumun yüzde 80’ini etkileyen bir yağ bezi ve kıl follikülü hastalığıdır. Anatomik olarak yağ bezi, kıl gövdesi ve kökü birleşik bir birim şeklindedir. Bu yüzden ünitenin bir bölümündeki sorun diğer bölümünü de etkiler.

Bebekte de olabilir yaşlıda da
Akneye farklı yaş gruplarında rastlanabilir. Yenidoğan döneminde anneden geçen hormonların veya anne tarafından kullanılan ilaçların etkisiyle görülebileceği gibi; geç erişkin yaşta, özellikle kadınlarda menopoz öncesi ve sırasında hormonal denge değişikliklerine bağlı akne oluşabilir.
Ergenliğe girişte salgılanan hormonlar, derinin doğal yağ salgısını da sağlar. Bu dönemde kız ergenlerde 14-17, erkek ergenlerde ise 16-19 yaşlarında akne sorunu yaşanır. Erkek ergenlerde kız ergenlere göre akne şiddeti daha yüksektir.
Aknenin tıptaki adı, ‘acne vulgaris’ olup, ergen bireydeki psiko-sosyal etkileri sebebiyle özel bir öneme sahiptir.
Akne oluşumunda pek çok faktör sorumlu olduğu için multifaktoriyel bir durum olarak kabul edilir. Bu faktörler arasında; ergenlik, yumurtalık ve böbrek üstü bezi hormon hastalıkları, genetik, yapısal ve kişisel özellikler, çevresel etkenler, beslenme alışkanlıkları sayılabilir.

Akne elemanları ikiye ayrılır
1-İltihaplı olmayan elemanlar: Açık ve kapalı siyah noktalar.
2-İltihaplı elemanlar: Deriden kabarık, kızarık başlı veya başsız elemanlar, yüzeyden fark edilmeyen, dokunmakla ele gelen cilt altında derin iltihabi elemanlar yani nodül ve kistlerdir.
Ergenliğe girişle artan yağ salgısı; saç derisinde koku değişikliği ve yüzde hafif siyah noktaların çıkması gibi belirtiler verir. Bu belirtilerin aile tarafından takip edilerek bir dermatoloğa başvurulması, aknenin şiddetlenmesini engelleyebilir.

DOĞRU BiLiNEN YANLIŞLAR

t ”Yüzümü ne kadar sık yıkarsam, o kadar çabuk iyileşirim.”
Aşırı temizlik anlayışı, bilinenin aksine yağ-nem dengesini bozarak tahriş ve egzamaya zemin hazırlar.
t ”Sivilcelerim karaciğer hastalığından kaynaklanıyor.”
İnatçı ve ağır akne, kadın ergen ile genç erişkinlerde polikistik over sendromundan kaynaklanabilir. Hem kadın hem de erkek ergen ve genç erişkin bireylerde ise, böbrek üstü bezi hormon sorunlarına işaret edebilir. Karaciğer ile bir ilişkisi yoktur.
t ”Devamlı güneşlenirsem sivilcelerim kurur.”
Hafif güneşlenme, kurutucu etkide bulunabilir. Aksine fazla güneşlenme, tıkayıcı etkiyle siyah nokta ve sivilceleri artırır.
t ”Kese yapmak sivilcelerime iyi gelir.”
s İltihaplı elemanların yoğun olduğu hastalarda kese ve benzeri fiziksel uygulamalar, sivilcelerin yayılmasına sebep olur.
t ”Sivilcelerimi sıkarsam daha kolay iyileşirim.”
s Olgunlaşmamış, baş vermemiş sivilcenin boşaltılmaya çalışılması, iltihabın artışına ve yayılmasına yol açar. Olgunlaşmış iltihaplı elemanlar da ancak dermatolog gerekli görürse özel tekniklerle boşaltılmalıdır.

ERGENLİĞE GİRİŞTE YAPILMASI GEREKENLER

4 Deri tipine uygun ürünlerle cildin düzenli olarak sabah veya akşam temizlenmesi.
4 Yağ-nem dengesini korumaya yönelik, gözenek tıkanması oluşturmayacak, yağsız tıbbi kozmetik nemlendiricilerle cildin nemlendirilmesi, düzenli günlük kapatıcı makyajdan, pudra ve fondötenden kaçınılması.
4 Yüzü örten saç stillerinden ve düzenli günlük yoğun saç şekillendirici ürün kullanımından kaçınılması.
4 Uyku öncesi makyajın mutlaka temizlenmesi.
4 Yoğun güneşlenmeden kaçınılması.
4 Cilt sağlığı için hayati olan günlük düzenli bol su tüketimine önem verilmesi.

Eğer sorun şiddetleniyorsa
Erken dönemde bu basit tedbirlerin alınmasına rağmen akne şiddeti artarsa bir dermatoloğa başvurmakta yarar var.
Tedavi, sorunun şiddetine, hastanın özelliklerine ve mevsime göre değişir.

BU ÇEVRESEL FAKTÖRLER ETKİLİ

n Yaşadığımız ortamda bulunan endüstriyel atıklar,
n Çevre kirliliği,
n Güneş,
n İklim koşulları,
n Deniz seviyesinden yüksekte yaşamak,
n Nem.

Şekerli gıdalara dikkat
Akne oluşumu; glisemik endeksi yüksek, hızla kana karışıp kan şekerini yükselten gıdaların tüketimiyle yakından ilişkili. Bu yüzden tatlı ve şekerli gıdalardan uzak durmak, en azından dozunda tüketmek gerekir.

YARIN: HAMİLELİKTE VE SONRASINDA BAKIM