OBEZİTE ARTIK TÜRKİYE’NİN DE SORUNU - TOPLUMSAL SAĞLIĞI TEHDiT EDiYOR

Çevresel faktörlerden genetiğe, psikolojik etkenlerden beslenmeye kadar pek çok nedeni olan hastalığı, tedavi yollarını ve korunma yöntemlerini Şişli Etfal Araştırma ve Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Mihmanlı’ya sorduk...
Obezite ya da yaygın olarak kullanılan adıyla şişmanlık, vücutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya çıkar ve mutlaka tedavi gerektirir.
Obezite, insan ömrünü ortalama 10 yıl kısaltır; ayrıca yaşam kalitesini düşürür.

KİLOLU BEBEK ADAY
Obezite, genel olarak genetik ve çevresel faktörlere bağlı gelişir. Doğum ağırlığı fazla olan (özellikle 4 kg. ve üzeri) bebekler, yetişkinlik döneminde şişman olabilir.
Anne veya babası normal kilolu olan çocuklarda şişmanlık riski yüzde 10’ken; hem anne hem de babası şişman olan çocuklarda bu oran yüzde 80-90’a çıkar.
Çevresel faktörler, fiziksel aktivite azlığı, eğitim düzeyi, evlilik, doğum sayısı, metabolik ve hormonal bozukluklar, sigarayı bırakmak, psikolojik sorunlar, aşırı alkol tüketimi obeziteye yol açan diğer etkenler.

ŞİŞMAN KİME DENİR?
Obezitenin varlığı ve sınıflaması, Vücut Kitle Endeksi (VKİ) ölçümüyle yapılır. VKİ, basit bir bölme işlemiyle yapılır; kişinin vücut ağırlığı, boy uzunluğunun karesine bölünür. VKİ’nin en son kabul edilen değerleri şöyle:
* 20-25: Normal kilolu
* 26-29: Fazla kilolu
* 30-34: Şişman (obez)
* 35-49: Aşırı şişman (morbid obez)
* 50 ve üzeri: Süper aşırı şişman (süper obez)

TÜM VÜCUDU ETKİLİYOR
Şişmanlık önlenebilir ölümlere yol açan ikinci sebep; birincisi sigara. Obezite, insan vücudunda kalp-damar, solunum, sindirim ve hormonal sistemi olumsuz yönde etkiler.
Kalp hastalıkları, yüksek tansiyon ve kolesterol, diyabet, solunum rahatsızlıkları, eklem hastalıkları, âdet düzensizlikleri, kısırlık, iktidarsızlık, safra kesesi hastalıkları, taş oluşumu ile bazı kanser türleri obeziteyle doğrudan ilişkili.

OBEZiTE ORANLARI

n Erkeklerde yüzde 20.5
n Kadınlarda yüzde 41
n Bunlar arasında fazla kilolu olanlar yüzde 34.6, fazla kilolu ve şişmanlar yüzde 64.9 ve çok şişman olanlar yüzde
2.9 oranında.
n Bölgesel dağılımlar
göz önüne alındığında Marmara Bölgesi yüzde 33’le ilk sırada.

ÇOCUKLARDAKİ DURUM

Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması’na göre;
n 0-5 yaşta obezite sıklığı yüzde 8.5
(erkek yüzde 1, kız yüzde 6.8)
n 6-18 yaşta obezite sıklığı yüzde 8.2
(erkek yüzde 9, kız yüzde 7.3)

BEKLENEN RAKAMLAR

Obezite küresel boyutta önemli bir halk sağlığı sorunu. Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde her geçen gün artış gösteriyor. DSÖ tarafından Asya, Afrika ve Avrupa’nın 6 ayrı bölgesinde yapılan ve 12
yıl süren MONICA çalışmasından şu sonuçlar çıktı:

2008’de DÜNYA
Obezite: 400 Milyon
Fazla Kilolu: 1.4 milyar

2015’TE DÜNYA (ÖNGÖRÜLEN)
Obezite: 700 Milyon
Fazla Kilolu: 2.3 milyar

ORTADOĞU SONUÇLARI

Washington Üniversitesi Sağlık Ölçü Bilimi ve Değerlendirme Enstitüsü tarafından yürütülen araştırma, obezitenin dünya genelindeki yayılımını gösteriyor:
l 2013’te Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki erkeklerin yüzde 58’inden ve kadınların yüzde 65’inden fazlasının aşırı kilolu veya obez olduğu ortaya çıktı.
l Bahreyn, Mısır, Irak, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Libya, Fas, Umman, Filistin, Katar, Suudi Arabistan, Suriye, Tunus, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri de dahil olmak üzere pek çok ülkede, hem kadın hem erkeklerde aşırı kilo ve obezite oranlarının yüzde 50’den fazla olduğu gözlendi.

YARIN: TEDAVİ YÖNTEMLERİ