Okuma alışkanlığımız da dijitalleşiyor

* idefix’i kurma fikri nasıl doğdu?
Türkiye’de kültür ürünleri denilince akla ilk gelen, en gelişkin online yayın olmak üzere tasarlandı. 20 kişiyle başlayan şirketimizde şu anda 160 kişi çalışıyor. Başta yayıncılar, “İnternetten kitap mı satılırmış?” dediler. Şu anda en önemli satış noktalarından biriyiz. Gerçi şimdi de e-kitap için aynı tepkiyi veriyorlar ama 1-2 sene içinde bu da değişecektir.

* İdefix kaç yaşında?
1996 yılının sonunda kuruldu, 3 Mart 1999’da deneme yayınına geçti. İdefix, online kitap satışında tüm yayıncılık sektörü içinde yüzde 5’lik bir paya sahip. Bu oran, yurt dışındaki örneklere kıyasla çok düşük. Fakat son üç yıldır internet üzerinden alışverişin giderek çeşitlendiğini ve artan bir potansiyeli olduğunu görüyoruz. Ama ödeme sistemleri konusunda almamız gereken çok yol var.

* Nasıl bir eksiklik var ödeme sisteminde?
Örneğin internetten yemek siparişi vermek, fırsat alışverişi yapmak hepimizin kanıksadığı bir durum haline geldi. Dolayısıyla Türkiye’de e-ticaret artışta. Ama yurt dışında gördüğümüz ‘paypal’ gibi kolay ödeme sistemleri burada yok. Biz de müşterilerimize bu tür hizmetleri veremiyoruz. Çünkü bankacılık mevzuatına göre kredi kartı bilgilerini saklayamıyoruz. Yurt dışındaki ödeme kolaylıklarının bizim ülkemizde yerleşmemiş olması, e-ticaret artışı önünde engel oluşturuyor.

“En çok mühendisler kitap alıyor”

* İlk hangi kentler bu sistemi kabullendi? Hiç sipariş almadığınız kentler var mı?
İlk olarak İstanbul kabullendi tabii. Hâlâ siparişlerin çoğunluğunu İstanbul’dan alıyoruz. Hiç sipariş alamadığımız il yok ama yüzde 1’in altında kalan iller var. İnternet ve kredi kartı kullanımının artmasıyla bu durum değişecektir. Çünkü, İstanbul’da yaşayanların çok alternatifi var. Esas siparişi alternatifin bulunmadığı illerden almamız gerekiyor.

* Hangi illerde ne kadar kitap okunduğunun istatistiğini çıkardınız mı hiç?
2011’in satışlarını değerlendirerek bir okuma haritası çıkardık. Sıralamaya göre en çok okuyan iller İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Muğla, Balıkesir, Bursa, Antalya ve Eskişehir. Ayrıca İstanbul’dan sipariş verilen kitaplar toplam satışların yüzde 38,93’ünü oluşturuyor.

* Dünya ülkeleriyle kıyaslarsak Türkiye’de kitap okuma alışkanlığı ne konumda?
Kitap üretim ve satış verileri çok net değil. Sektör büyüklüğünü sadece tahmin edebiliyoruz. Satış verilerini tutan bir sistem yok. Bandrol sayıları biliniyor ama alınan bandrollerin hepsi basıldı mı, ya da basılan kitapların ne kadarı satıldı gibi veriler bilinmiyor. Ancak, “Türkiye’de kitap okunmuyor” yorumlarına da katılmıyorum.

* idefix’ten kitap alan okurların profili hakkında bilginiz var mı?
Okurların yüzde 76,13’ü erkek. Yüzde 42’siyse 25-35 yaşları arasında. Yüzde 12 gibi oranla en çok mühendisler idefix’ten kitap alıyor, onu yüzde 10’la öğrenciler izliyor.

* Yurt dışında yaşayan Türklerden ilgi nasıl? En çok hangi ülkelerden talep var?
2011 verilerine göre en çok Almanya ve Kuzey Kıbrıs’a satış yapıldı. Bu ülkeleri ABD, Avustralya, Hollanda ve Fransa takip ediyor. Yurt dışına yıllık ortalama 55 bin kitap satıyoruz.

“Günde ortalama 200 e-kitap satıyoruz”

* Sizce geleceğin yayıncılığı nasıl olacak?
Dijitalleşme, yazarlar arasında da rekabeti artıracak. Kimse konuya bu açıdan yaklaşmıyor. 10 binlerce amatör yazar, okura daha kolay ve çeşitli yoldan ulaşabiliyor artık. 10 binlerce blog sitesi yepyeni yazarlar ortaya çıkarıyor. Bu nedenle, bir yayıncının şemsiyesi altına girmek gelecekte de yazarlar açısından ‘lig atlama’ anlamına gelecek.

* E-kitap sektörde nasıl karşılandı
E-kitap yayıncılar için çok maliyetli değil. Kağıt yok, matbaa yok, stok yok, raf ömrü yok, baskının tükenme sorunu yok. Elde edilen gelir net ve satışlar arttıkça gelir somut olarak hissediliyor. Bu gerçeği gördükçe yayıncılar yeni kitaplarını hem basılı hem de e-kitap olarak yayımlamaya başladı ve bazıları idefix’te basılı nüshalarından daha çok satabiliyor. E-kitap okumaya elverişli cihazlar da yeni yeni yaygınlaşıyor. Bunlara bakarak önümüzdeki yıllarda hızla büyüyen e-kitap pazarı öngörebiliyoruz. Kesinlikle devamı geleceği gibi, e-kitap kendi popüler türlerini öne çıkaracak.

* Peki talep nasıl?

Günde ortalama 200 e-kitap satıyoruz. Uzun vadede basılı kitabın yerini alacaktır diye düşünüyorum. Ama basılı kitap asla bitmeyecek. Amerika Yayıncılar Birliği’nin öngörüsü, 2018’de basılı kitapla e-kitap satışının eşitleneceği yönünde. Türkiye’de istatistik kıyaslama için henüz erken çünkü e-kitap daha yeni. Anlamlı bir istatistik için belli bir sürenin geçmesini beklemek lazım. Buna karşın, ilk aylarda gördüğü ilginin heyecan verici olduğunu söyleyebilirim.

* Diyelim bir kişi tablet bilgisayarını kitaplarla doldurdu ama daha sonra onu kaybetti. Tekrar indirme hakkı var mı?
Evet, sisteme kayıt olduktan sonra indirdiğiniz kitaplar, ‘kitaplık’ hizmeti sayesinde sisteminizde saklı tutuluyor. Böylece cihazınızı kaybetseniz de kitapları tekrar edinme şansınız oluyor.

İstanbulluların 2012 yılı kitap tercihleri

1. ‘İskender’, Elif Şafak, Doğan Kitap
2. ‘Karatay Diyeti’, Canan Efendigil Karatay, Hayykitap
3. ‘Kayda Geçsin’, Ece Temelkuran, Everest Yayınları
4. ‘Bambaşka’, Kahraman Tazeoğlu, Destek Yayınları
5. ‘Aşk’a Yolculuk’, Sinan Yağmur, Destek Yayınları
6. ‘Küçük Prens’, Antoine de Saint-Exupery, Mavibulut Yayınları
7. ‘Sızıntı’, Barış Pehlivan&Barış Terkoğlu, Kırmızı Kedi Yayınevi
8. ‘Kürk Mantolu Madonna’, Sabahattin Ali, Yapı Kredi Yayınları
9. ‘Kış Günlüğü’, Paul Auster, Can Yayınları
10. ‘Beyaz Yakalının Akıl Defteri’, İlham Süheyl Aygül, Optimist Yayın Dağıtım

2012’nin ilk üç ayında en çok satan kitaplar

1. ‘Sızıntı’, Barış Pehlivan&Barış Terkoğlu, Kırmızı Kedi Yayınevi
2. ‘Karatay Diyeti’, Canan Efendigil Karatay, Hayykitap
3. ‘Od’, İskender Pala, Kapı Yayınları
4. ‘Kayda Geçsin’, Ece Temelkuran, Everest Yayınları
5. ‘Dukan Diyeti’, Pierre Dukan, Pegasus Yayınları
6. ‘Kış Günlüğü’, Paul Auster, Can Yayınları
7. ‘Gizli Anların Yolcusu’, Ayşe Kulin, Everest Yayınları
8. ‘Bir Çift Ayakkabı’, Sunay Akın, İş Bankası Kültür Yayınları
9. ‘Kelebekler ve İnsanlar’, Üstün Dökmen, Remzi Kitabevi
10.‘Kayıp Gül 2: Ölümsüz Kalp’, Serdar Özkan, Artemis Yayınları