RİZE KARADENiZ’iN YEŞiL KÖŞESi

Yemyeşil dağları, gürül gürül akan dereleri, inci kolye gibi köprüleri, kilo dostu lezzetli yemekleri ve son derece misafirperver ve nüktedan insanıyla bir başka güzel burası

Trabzon Havaalanı’na indiğimizde bu seyahatimizin güzel geçeceğinin ilk sinyallerini bizi karşılayan güneşli hava vermişti. Kar yağışı altında 4 saat gecikmeyle İstanbul’dan hareket ettik ama Trabzonda güneş bizi bekliyordu. Karadeniz Otoyolu’nun deniz ve yüksek dağlar arasından kavislerle uzadığı 75 kilometrelik bölümünü kısa zamanda geçip kentin girişinde bulunan Dedeman gurubunun deniz kıyısındaki bence şehrin en güzel oteline ulaştık. Otoyolla deniz arasındaki otelin yenilenmiş odalarına yerleştik. Amacımız, kar altında Ayder Yaylası’na çıkmak ve iklimin elverdiği ölçüde çevreyi tanımaktı.

Hayal mi gerçek mi?Ertesi sabah, havanın aydınlanmasına saatler kala biz, yanımızda Rizeli bir arkadaşımızla Ayder yolundaydık. Hava karanlık olduğundan Çamlıhemşin’den Fırtına Deresi boyunca, karanlıkta yanından geçtiğimiz güzellikleri göremeden yukarı giderken, yol boyu tepelerdeki köylerin aydınlatmalarıyla bulutsuz bir gecedeki yıldızların ışıklarının birbirlerinden ayrılması imkansız bir şekilde geçiştiği, muhteşem bir görüntüye tanık olduk. O kadar ki, çoğu zaman ileride görünen tepelerdeki ışıkların yıldız mı, aydınlatma mı olduğu anlaşılmıyordu.

Ayder’e yazık olmasınAyder Yaylası, Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinin yaklaşık 20 kilometre güneydoğusunda 1350 metre yükseklikte yemyeşil ormanlarla kaplı yayla evlerinden oluşan küçük bir yerleşim. Yayla, geçmişte zor tabiat koşullarında hayvancılık yapanların yoğunlukla kullandığı bir bölgeyken, çay üretiminin artması ve hayvancılığın gerilemesiyle şimdilerde daha çok bir mesire yeri haline gelmiş. Bunda tabii ki yolların asfaltlanarak ulaşımı kolaylaştırmasının payı büyük.
Ama, yaylanın turistik özellikleri öne çıktıkça, mevcut güzelim ahşap binaların yanında betonarme binaların da hızla çoğalmaya başladığı bir yer haline gelmiş. Tabii ki otel ve pansiyonların yanında günübirlik gelenlere de hizmet verecek şekilde restoranlar tarafından sanki işgale uğramış. Umarım bu gelişim, bir şekilde kontrol ediliyordur. Suyu ve kaplıcaları da ünlü olan bölge güzelliğiyle sizi büyüleyecek, yine de...
Ayder Yaylası’ndan ilerideki yerleri maalesef görme şansımız olmadı. Araçlar ancak oraya kadar gidebildi ve kar bizim mutluluğumuzu engellemek istercesine yolu kapatmıştı. Kısmetse bir de baharda giderek bu eksiğimizi de tamamlarız.
Sabah gün aydınlanıncaya kadar da Haşimoğlu Oteli’nde yöresel lezzetler de dahil nefis bir kahvaltı yapıp şömine karşısında çaylarımızı yudumlayıp hemen altımızdan geçen derenin ve karlarla süslü çam ağaçlarının güzelliğini doyasıya seyrettik.

Şehrin en karakteristik yapısı kalesiRize de, Karadeniz genelinde olduğu gibi denize yaslanmış dağlarla kaplı. Bu mevki, Türkiye’nin en çok yağış alan dağları. Bu da Kaçkarlar’ın tepesinden, son derece dik şekilde denize ulaşmaya çalışan nehir ve derelerin derin yarıklar oluşturmasına sebep olmuş. Ayder’e çıkarken karanlıktan görünmeyen bu dereler, üzerlerindeki yüzlerce yıllık nefis taş köprülerle bezenmiş. Sadece bu köprüler bile buraları görmeye gelmek için değer.
Coğrafi özellikler Rize’nin karakteristiğini belirlemiş. Sahil şeridinde, dağlardan gelen nehirlerin ağızlarında oluşan düzlükler dışında, hemen hiç düzlük olmaması kentleşmeyi de etkilemiş. Arazinin değerli olması ve dağlık olması kentte yüksek katlı yapılaşmayı da doğurmuş. Nüfusu 350 bin civarında olan Rize, merkezde 100 bin nüfusa sahip. Dağların yamaçlarına serpilmiş yaygın bi yerleşim görülüyor. Şehir merkezinin hiçbir mimari karakteri olmamasına rağmen köylerde ve yaylalarda çok hoş ahşap binalar görmek mümkün.
Şehrin en karakteristik yapısı kalesi. Tarihi 550 yılına uzanan yapıya, daha sonra Cenevizliler tarafından 14’üncü yüzyılda genişletilerek dış surlar eklenmiş. Kalenin tepesindeki çay bahçesinden tüm şehri seyretmek ve güzel çay içmek mümkün.

Ah o Karadeniz lezzetleri
Karadeniz denilince tabii ki yemek bir keyif. Rizeli arkadaşımız sabahtan kavurma yemeye gideceğimizi söyleyince biraz şaşırdım. Şehir merkezinde Liman Lokantası’nda, muhtelif Karadeniz yemeklerinin yanında özellikle kavurma yemeğe gittiğimizde saat 11 olmamıştı. Meğer servis sabah başlıyor ve öğle olmadan tüm kavurma bitiyormuş. Haklılar. Biter. Yemeyen inanmaz ama şiddetle tavsiye ederim.
Karadeniz’de pide yememek de olmaz. Derepazarı’nda Seçkin Pide’yi öneririm. Hangi çeşidini isterseniz yiyin. Hepsi nefis. Ama, yumurtalı kaşarlıyı özellikle not edin.
Bu kadar yemekten sonra hâlâ yeriniz kaldıysa, yerel lezzetler için Dağmaran, çay içilecekse Derepazarı’nda Zümrüd-ü Anka’yı tavsiye ediyorum. Bölgeye has Rize Bezi’nden üretilen ürünler de, sevdikleriniz ini hoş bir hediye seçeneği oluşturuyor. En ince kenevir ipliğinden yapılan bu doğal ürünleri, çok beğeneceksiniz. Ve tabii bulabilirseniz hakiki Anzer Balı’nı da es geçmeyin.

NASIL GİDİLİR?Rize’ye İstanbul’dan en makul ulaşım şekli, hava yolunu kullanmanız. THY, Onur Air ve Pegasus’un düzenli seferleriyle Trabzon’a gidip karayoluyla Rize’ye gidebilirsiniz.

NEREDE KALINIR?Dedeman Otel Ali Paşa Koyu, Rize Tel: 0 464 223 44 44 www.dedeman.com

NE YENİR?Yöresel tatları mutlaka deneyin. Mıhlama, karalahana çorbası, meşhur Rize kavurması, kuru fasulye, Laz böreği, ot kavurması bu lezzetlerden sadece birkaçı. Yemeğin üzerine tavşan kanı bir Rize çayı içmeyi de ihmal etmeyin.