TÜRKLERİN NÖROLOJİK HARİTASI - HER UNUTKANLIK YAŞLILIK BELiRTiSi DEĞiL

Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Mustafa Bakar, Alzheimer hastalığının belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi:

“Son 100 yılda insan-oğlunun yaşam süresi yüzde 62 oranında uzadı. Türkiye; 2050 yılında 65 yaş üzeri nüfusu, genç nüfusa oranla daha kalabalık olması beklenen dört ülkeden biri ( Çin, Hindistan ve Meksika). Vaka sayısı her beş yılda iki katına çıktığı için Alzheimer, yaşlı populasyonun arttığı toplumlarda önemli bir sağlık sorunu haline geldi.
Türkiye’de 350-400 bin Alzheimer hastası olduğu düşünülüyor, maalesef bu konuda sağlıklı araştırma sonuçları yok. Hastalık, 65 yaşın üzerinde her 20 kişiden birinde, 90 yaşın üzerinde ise her iki kişiden birinde ortaya çıkıyor. Yaşlılarda en sık karşılaşılan dördüncü hastalık olarak biliniyor. Kalp hastalıkları ve kanserden sonra en maliyetli üçüncü sağlık sorunu kategorisinde yer alıyor.”

ÖNCÜ BELİRTİLER NELER?
Orta yaşlardan itibaren unutkanlık yakınması olan ve bu yakınmayla doktora başvuran tüm olguların dikkatle incelenmesi gerekiyor:
- Eşya kaybı ve eşyaları yanlış yerlere koymak,
- Bir işi yaparken öncekine oranla daha fazla zaman ve performans harcamak,
- Aynı soruları tekrar tekrar sormak ve cevabı unutmak,
- İsteksizlik, ilgisizlik, dikkatsizlik ve sıkıntı hali.

HOBi EDiNMEK FAYDALI OLABiLiR
Sosyal yaşamın içinde olmak, hobiler edinmek, bol bol kitap okumak, seyahat etmek, bulmaca çözmek, egzersiz ve yürüyüş yapmak, sağlıklı beslenmek ve ideal kiloda kalmak Alzheimer’ın kısmen ötelenmesini sağlayabiliyor. İnsanlar, özellikle emeklilikten sonra içlerine kapanıp yalnızlaşabiliyor.
Sosyal yaşamın devam ettirilmesi, aile bağlarının sıkı tutulması ve arkadaşlarla paylaşımlarda bulunulması kişiyi hayata bağlayabiliyor.

TEŞHİS VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Ülkemizdeki en önemli sorun, ailelerin hastadaki belirtileri geç fark etmesi ve ilgili hekime ulaşamaması. Maalesef unutkanlık ve dik-katsizlik, yaşlılığın bir sonucu olarak görülüyor.
Oysaki öncü belirtileri gösterecek birtakım nöropsiko-lojik testler var. Bu testlerle hastanın hafıza, dikkat ve dil özellikleri ölçülüyor. İleri görüntüleme yöntemleri kullanılıyor ve beyin omurilik sıvısı inceleniyor.
Alzheimer’ı önlemek mümkün olmasa da gecik-tirmek mümkün. Risk grubun-dakilerin hastalıklarına uygun yaşam tarzını benimseleri ve kontrollerini aksatmamaları çok önemli. İlaçlar, hastaların daha kaliteli bir yaşam sürmelerine yardımcı oluyor. Ancak hastalığın tam tedavisi yok.

HER UNUTKANLIK BiZi KORKUTMALI MI?
Farklı konulara yoğunlaşma gereği, iş ve mesleki yaşamdaki güçlükler, aile hayatı ve çevresel faktörler nedeniyle hemen herkes unutkanlık yaşayabiliyor. Kişinin hayatını etkilemeyen unutkanlıkların dikkate alınması fakat hastalık olarak görülmemesi gerekiyor. Atlanmaması gereken; unutkanlıkların devamlılık göstermesi, giderek ilerlemesi ve sosyal yaşamı etkiler hale gelmesidir.

RİSK GRUBUNDA MISINIZ?
Alzheimer’a yakalanma ihtimali yaşla birlikte artıyor. Ailesinde Alzheimer vakası olanlar, olmayanlara göre 4-6 kat daha fazla risk altında. Hastalık, kadınlarda erkeklerden biraz daha fazla görülüyor.
- Kanda bazı kolesterol taşıyıcı enzimlerin belirli formlarını taşıyan bireyler,
- Kafa travması geçirenler,
- Guatr, kalp, şeker ve hipertansiyon hastaları,
- Yüksel kolesterolü olanlar,
- Kanda B12 vitamini düşüklüğü bulunanlar,
- Eğitim düzeyi düşük bireyler,
- İleri yaşlarda depresyon geçirenler,
- Sağlıksız beslenenler,
- Yoğun stres altındakiler,
- Kötü çevresel koşullar altında çalışanlar,
- Hareketsiz bir yaşam seçenler Alzheimer için risk gruplarını oluşturuyor.
Ayrıca genetik olarak 1-14-21’inci kromozomlarda mutasyonlara sahip olanlar, genç yaşlarda hastalığa yakalanabiliyor.

YARIN: BEYNİN GELİŞME SÜRECİ