YENi NESiL OTOMOBiLLER

1- Akıllı kokpit
J.D. Power, yıllık müşteri memnuniyet araştırmasının sonuçlarını haziranda yayımladığında ortaya şaşırtıcı bir manzara çıktı. ABD’de otomobil satın alanları en çok rahatsız eden şey rüzgar sesi, aracın yavaş hızlanması ya da sürüş süreciyle ilgili değildi. Ses tanıma sistemlerinin yetersizliğiydi. Sürücüler artık otomobillerin tekerlekli bilişim teknolojisi araçların dönüşmesini bekliyor. Otomobil üreticileri de sürüş deneyimini buna göre yeniden şekillendiriyor.
Şimdiye dek oto-mobil üreticileri bilişim-deki gelişime ayak uydurmayı başaramadılar. Apple her yıl yeni bir iPhone çıkaradursun, General Motors’un ön panelde yer alacak yazılımı ve donanımı piyasaya çıkarması için yıllar gerekiyor. Fakat otomobil üreticileri çok yakında yazılım geliştirme işini şu an akıllı telefonlara uygulama yazmakta olan ellere teslim edebilir. Günümüzde USB kablosuyla telefonunuzu arabanıza bağlıyorsunuz, otomobildeki yazılım müziklerinizi ve kayıtlı kişilerinizi yüklüyor. Çok yakında arabanızdaki bilgisayarın yerini akıllı telefonlar alacak ve otomobillerin kokpit yazılımlarına ev sahipliği yapacak.
Kesintisiz sayısal bilgi akışının dikkat dağıtan ölümcül bir sele dönüşmesini önlemek için, mühendisler otomobillerle şoförlerin iletişimini tekrar gözden geçiriyor. Söz gelimi, bu yılın ilk aylarında Audi yolla ilgili tüm bilgiyi (ilginç noktalar, bina isimleri vb.) aracın ön camına yansıtan, dışarının görüntüsünün üstüne bindiren bir artırılmış gerçeklik konseptini tanıttı.

2- Ucuz karbon fiber
Çelikten beş kat güçlü, ancak sadece üçte ikisi ağırlıkta olan karbon fiberle güçlendirilmiş plastik (CFRP) son yirmi yıldır yarış arabalarının tercih edilen şasi materyali. Ancak karbon fiber üretimi daima çok zaman ve işgücü gerektirdiğinden, yolcu taşıtları için ekonomik değil. Fakat verimi gitgide artan üretim yöntemleri maliyeti aşağı çekiyor. Önümüzdeki yıl BMW, i3 modeli elektrikli şehir arabasını satışa çıkaracak ve böylece karbon fiber şasili ilk seri üretim araç yola tekerlek basacak. Dört koltuklu i3’ün şasisine BMW ‘yaşam modülü’ adını vermiş. Yalnızca 120 kg ağırlıktaki şasi, çelik yapıya kıyasla yarı yarıya hafif (CFRP aynı zamanda çoğu ekstrüde alüminyumdan hafif).

3- Ultra kapasitörler
Elektrikli bir araçla şehirde ağır ağır gezerseniz lityum iyon bataryadaki şarjın tümüyle tahmine uygun şekilde azaldığını göreceksiniz. Ama gaza bastınız mı, iş değişiyor. Hele ki otoyola çıkarsanız kalan şarjın tehlikeli bir hızla düştüğü hemen gözünüzce çarpacak.
Bataryaları ultra kapasitörlerle bir araya getirmek bu derde çözüm olabilir. Enerjiyi kimyasal yöntemle saklayan pillerin aksine, ultra kapasitörler yükü, delikli aktif karbon kaplamalı iki elektrot arasındaki elektromanyetik alanda saklıyor. Bu da elektriği prizden geldiği hızla emmelerini ve aynı hızda boşaltmalarını mümkün kılıyor. Otomobil bağlamında düşünecek olursanız bu, hızlı şarj olma ve güçlü ivmelenme anlamına geliyor.
Şu anda en iyi ultra kapasitörler bile aynı boyuttaki bir lityum iyon pilin sadece yüzde 5’i kadar enerji saklayabiliyor. Ama bu miktar, destek rolü oynamak için yeterli. Peugeot gibi araba üreticileri daha şimdiden, yenilemeli frenleme için ve motoru kırmızı ışıklarda durdurup şoför pedala basar basmaz çalışan dur kalk sistemleri için ultra kapasitörlerden faydalanıyor. Sıradaki mantıklı adım ultra kapasitörleri bataryalara aşırı yüklenen görevler için kullanmak.

4- Arabadan arabaya iletişimGünümüzün üst düzey otomobilleri şerit dışına taştığınızda direksiyonu düzeltebiliyor, başka araçlara çarpmanızı önlemek için frene basabiliyor ve uyumak üzere olup olmadığınızı anlayabiliyor. Cadillac’ın direksiyonu tutmayı gerektirmeyen seyir kontrolünü iki yıl içinde tanıtması bekleniyor. Ne var ki özerk ya da yarı özerk otomobil ağlarının çalışabilmesi için araçların birbirleriyle iletişim kurabilmesi ve tepki gösterebilmesi şart. Bunu olanaklı kılacak teknoloji ise pek yakında üretime hazır olacak.
Bir mayıs günü akşamüzeri, AB’nin fon sağladığı SARTRE projesinin üyeleri İspan-ya’da halka açık bir otoyola, bir tır ve üç Volvo otomobilden oluşan bir konvoy çıkardılar. Aralarında sadece altışar metre bulunan araçlar, saatte 80 km hızla yol alıyordu ve sadece kamyonun sürücüsü vardı.
SARTRE, insanların sürdüğü bir lider taşıtı (büyük ihtimalle otobüs ya da kamyonu), özerk olarak takip eden araç konvoylarının gerçek dünyadaki ilk testi. Takip eden otomobiller, uzun mesafe seyahati yapan yolcuların araçları olabilir. Rüzgar direncinin azalması ve sabit hızla seyir, yakıt tüketimini azaltıp egzoz emisyonunu yüzde 20 düşürebilir. Aynı zamanda uzun mesafe yolculukları çok daha eğlenceli bir hal alacak. Projenin başmühendisi Eric Chan, takip eden araçların ‘sürücülerinin’, rahatlayıp arkalarına yaslanabileceklerini ve kitap okuyabileceklerini söylüyor.

5- Küçük içten yanmalı motorYakıt ekonomisi standartlarının 2025 yılına kadar 100 km’de 4,3 litreye yükselmesi bekleniyor. O yüzden de her damla benzinin hakkını vermek için üreticiler giderek küçülen motorlara turbo şarj ve doğrudan enjeksiyon sistemleri ekliyor. Örneğin 2012 model BMW 328i dört silindirli, turbo şarjlı bir motora sahip (1999 yılından bu yana üretilmiş ilk dört silindirli BMW). Buna rağmen daha az yakıt harcıyor ve yerini aldığı altı silindirli modelden daha çok tork üretiyor. Ford’un da yakın gelecekte Fiesta’ya turbo şarjlı üç silindirli bir motor koyması bekleniyor. Fakat turbo şarj ve doğrudan enjeksiyon da bir yere kadar. Daha az yakıtla daha çok yol gitmek için mühendislerin içten yanmayı en baştan incelemesi gerekiyor. Bazıları bunu yapmaya çoktan başladı bile.

Geribildirim döngüsü
Wisconsin Üniversitesi’nden araştırmacılar araba bilgi ve eğlence sistemlerinin sürücülerin dikkatini sıradan bir MP3 çalardan bile daha çok dağıttığını keşfetti. O yüzden de titreşen direksiyon ve sürücünün dikkatini yoldan ayırmasını gerektirmeyecek bilgi aktarım sistemleri büyük ilgi görüyor.

Robot konvoy

SARTRE yol konvoyu projesi mühendislerinin yanıt bulması gereken sorunlardan birkaçı: Bir otomobil, konvoya katılmak istediğini nasıl belli edecek? En fazla kaç arabaya izin verilebilir? Konvoyun başka araçları geçmesine izin verilmeli mi?

Yazının devamını, artırılmış gerçeklik videolarıyla birlikte Popular Science dergisinde okuyabilirsiniz.