KiŞiSEL EŞYALARIN ORTAK KULLANIMI HEPATiTi ARTIRIYOR

Viral Hepatitle Savaşım Derneği’nin Türkiye çapında 60 il ve ilçede yaptığı hepatit taramasında viral hepatitlerin sıklığıyla ilgili çarpıcı verilere ulaşıldı. VHSD Otobüs Projesi kapsamında yapılan taramalarda alınan 50 bin kan örneğinin sonuçları değerlendirildi. Ülke ortalaması olarak hepatit B pozitifliği yüzde 5.2, hepatit C pozitifliğiyse yüzde 0.5 olarak saptandı. Viral Hepatitle Savaşım Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık’a göre hepatit B’nin batı toplumlarının ortalamasının çok üzerinde çıkmasının nedeni, hijyen alışkanlıklarına yeterince dikkat edilmemesi. Balık, “Bu çalışmada Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki kişilerde hepatit B pozitifliğinin daha yüksek olduğu gözlendi. Batı ortalamalarına göre bu oranın binde birin altında olması gerekirken Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde rakam yüzde 5’e çıkıyor” dedi.

Hijyen sorunu
Viral hepatitlerin Türkiye’de görülen an yaygın bulaşıcı hastalıklardan olduğunu söyleyen Prof Balık, sorunun batıya gittikçe azaldığına işaret ediyor. Yaygın olmasında bilinçsizlik, eğitimsizlik ve genel hijyen tedbirlerine uyulmamasının etkili olduğunu kaydeden Prof. Dr. İsmail Balık, doğu bölgelerinde özellikle berberlerde jiletlerin değiştirilmemesi, diş hekimi olmayan kişilerin dişle ilgili işlemleri yapması, herhangi bir yaralanma olduğunda kişinin kanıyla temas edilmesi gibi nedenlerin dikkat çektiğini belirtiyor.
Çukurova’da diş teknisyenlerinin yaptığı işlemlerin belli bölgelerde hastalığın yayılmasının önemli nedeni olduğunu belirten Balık, şunları söylüyor: “Diş teknisyenleri, hekimler kadar hijyene dikkat etmediği için kolaylıkla bu tip hastalıkları bulaştırıyorlar. Bu kişilerin kullandığı aletlerin strelizasyonundan şüphe duyulmalı, eldiven kullanmadıkları bilinmelidir. Yine kişisel hijyen açısından diş fırçasının, jiletin başkası tarafından kullanılması bu bölgelerde doğal kabul ediliyor. Kişisel hijyenle ilgili duyarlılık oranı çok düşük.”

Çok sayıda aşısız çocuk var
Dicle Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Mustafa Kemal Çelen, Diyarbakır’da kronik enfeksiyon hastalıkları arasında en çok görülenin hepatit B olduğunu vurguluyor. Çelen, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde hepatit B’nin görülme oranının diğer bölgelere göre, yüzde 50-60 daha fazla olduğunu belirterek, “Hepatit B aşılama çalışmaları 1996’da başladı ve 11 yıldır zorunlu aşı kapsamında. Yenidoğan tüm çocuklar 2000’den itibaren aşılanıyor. Ancak güneydoğuya baktığınızda benim 10 yaşın altında 80 hastam var çocuklarda. Yani zorunlu aşı kapsamında olmasına rağmen hâlâ çocuklara aşı yeterince yapılmıyor. Burada bilgilendirme çok önemli. Güneydoğu’da aşısı olmayan ve aşılanması gereken çok sayıda çocuk var” diyor.

Ortak diş fırçası kullanımı

Çelen, köylerde evde doğum oranının yüzde 25’i bulduğunu belirtiyor. Gebe taramalarının da yeterince yapılamadığını anlatan Çelen, hepatit B’nin bölgede daha yaygın görülmesinin diğer nedenlerini şöyle açıklıyor: “Hepatit B, daha çok aile içinde geçişle bulaşıyor. Kalabalık yaşamın yoğun olduğu ailelerde ortak kullanılan kişisel eşyalar var. Diş fırçası, tırnak makası ve tıraş bıçağının ortak kullanımı oldukça yaygın. Ortak diş fırçası kullanımı sosyo-ekonomik düzeyi düşük yerlerde büyük risk faktörü. Ayrıca sünnet için kullanılan aletlerin sterilizasyonu da iyi yapılmıyor.

HEPATiT C'DE EN YÜKSEK ORANLAR KARADENiZ VE AKDENiZ'DE
* Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da Hepatit B virüsü pozitifliği daha yüksek görülürken bu bölgeleri, Akdeniz, İç Anadolu, Karadeniz ve Marmara takip ediyor. En düşük oran Ege'de.
* Hepatit D (delta) pozitifliğinin toplum içindeki oranı yüzde 0.13. Hepatit B virüsü taşıyan pozitif kişiler içindeki oranıysa yüzde 2.4.
* Hepatit B virüsüne karşı doğal aşılı olanlar değerlendirildiğinde, 15 yaşın altında yüzde 51 olduğu, daha büyük yaşlarda yüzde 11 oranına düştüğü görülüyor.
* Çocuklara yapılan aşılar nedeniyle Hepatit B virüsüne karşı gelişen antikor pozitifliği daha yüksek.
* Hepatit C pozitifliği açısından en yüksek oranlar Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde.
* Hepatit C pozitiflikleri, küçük ve genç yaşlarda daha düşük, yaşla birlikte giderek artıyor.

YARIN: HEPATiT B’NiN TEDAViSiNDEKi SORUNLAR