Dünyada Televizyonun Bir Yılı raporu her yıl Eurodata TV Worldwide tarafından yayınlanır. Televizyonlardaki yeni eğilimler, bir yıl içinde öne çıkan yapımlar vs üzerine geniş kapsamlı bir araştırmanın sonucudur. Dizilerle ilgili bölümde bu yıl dizilerin yerel ve bölgesel anlamda farklı yorumlar getirdiği belirtiliyor. Birinci örnek ABD’den. Amerikan dizileri kendi çöplüğünde öterken artık izlenme oranı olarak aynı başarıyı başka ülkelerde gösteremiyor. Yayınlandığı 70 ülkede en çok izlenen diziler kategorisine artık giremiyor.
Raporda sadece ‘House’ ve ‘The Mentalist’ dizilerinin başarılı olduğu yazılmış. En çok izlenen 10 dizi sıralamasında Türk dizilerinin özellikle doğu Avrupa ülkelerinde ‘gerçek bir başarı elde ettikleri’nin altı çiziliyor. Bulgaristan, Makedonya ve Hırvatistan sayılmış örnek olarak. Bu başarıyı elde eden diziler arasında ‘Binbir Gece’ ve ‘Yaprak Dökümü’ verilmiş. Bu dizilerin sözkonusu ülkelerde birden fazla en çok izlenen diziler listesinde yer aldığı vurgulanıyor.
Rapor bir yerde ABD hegemonyasının artık bittiğinin de altını çizmiş oluyor. Türk dizilerinin Ortadoğu ülkelerinden sonra Avrupa’ya açılması önemli.
DÜNYADA TV İZLEME SÜRESİ 5 YILDA 6 DAKİKA ARTTI
Eurodata TV Worldwide raporuna göre, 2005-2010 yılları arasında dünyada televizyon günlük izleme süresi altı dakika artmış. 2010 yılında ortalama televizyon izleme süresi 3 saat 10 dakika. Artış en çok Avrupa ve Kuzey Amerika’da olmuş. 2009 yılına göre Avrupa’da altı dakika, Kuzey Amerika’da ise dört dakikalık bir artış olmuş.
Bu artışın başlıca nedeni 2010 yılındaki televizyonda yayınlanan önemli büyük spor organizasyonları. Rapor geçen yıl diziler yerine, yarışma ve eğlence programlarının öne çıktığını gösteriyor.
İlginç, mesela Eurovision Şarkı Yarışması 16 ülkede en çok izlenen yarışma olmuş. Sanırım bunda Avrupa Birliği’nin yeni üyelerinin ‘yarışmaya aç izleyicisi’ etkili oldu. Bizde de yayınlanan ‘Yetenek Sizsiniz’ benzeri ‘Got Talent’, yayınlandığı 12 ülkede ilk sıralara oturmuş. Yine Show TV’de ‘Yok Böyle Dans’ benzeri ‘Ünlülerle Dans’ yarışması yayınlandığı dokuz ülkede ilk sıralarda yer almış.
AMAN REKLAMA GİRELİM, RTÜK CEZA KESER!
Zaten telaşlı biri Şirin Payzın. İzlerken ‘Aman bir yerlere çarpacak, nefesi daraldı’ gibi hislere kapılıyorum. Son programlarından birinde yine aynı telaş içinde bir an önce reklamlara girilmezse RTÜK tarafınan ceza gelebileceği gibilerinden bir söz çıktı ağzından. Reklama girmek başka, bir de ‘girmezsek ceza var’ başka.
Olay şu; bir saatlik canlı yayınlarda yayın süresinin yüzde 20’sinden fazla reklam alınamıyor. Bu eski yasada vardı, yeni yasada da var. 12 dakika yaklaşık. RTÜK yayıncıları, bu süreyi kaç kuşakta dolduracağı konusunda serbest bırakmış. İstersen üçe böl, istersen dörde... Anlaşılan Şirin Payzın’ın RTÜK’ün üstüne attığı reklam mazerati, kanalı ilgilendiriyor. CNN Türk canlı yayında bu süreyi kaça böldüyse işte o an gelmiş yayında. Telaşın nedeni aslında bu. Konukları dizginlemek için “RTÜK ceza veriyor reklama girmek zorundayız” mazereti, bir nevi çocuğa “Ağzına biber sürerim” demek gibi oldu.
YAŞAYAN BELLEK
TRT Türk’te başladı. Göçmelerin, yerden yurttan edinmelerin ve klasik laftır ‘emperyalizmin böl parçala’sıyla hep bir şekilde karşı karşıya kalmış bölgenin insanları. Benzer yapımlar televizyonda yer aldı. Üzerine filmler de çekildi. Sanırım en derli toplusu ve üzerinde çalışılmışlarından biri; ‘Yaşayan Bellek’.
Kastorya Bölgesi (Yunanistan) köylerinden Kapadokya’ya uzanan bir göç öyküsü, üç kuşağın ağzından ve görüntülerinden aktarıldı. Çekimler titiz ve özellikle müzik etkileyici. Şansa yakaladım diyeyim. TRT’nin bol miktardaki kanalları arasında bunlar kayboluyor. Eskiden bir TRT 2 vardı, belgeseller yakında, el altındaydı. Şimdi her yer, her yerde.