Böyle diyorum çünkü günün birinde bu yeni RTÜK kanunu başlarını epey ağrıtacak. İlgili yönetmelik, (Madde 18) zangoç gibi tepelerinde. Birinci fıkrası şöyle; “Genel ve tematik içerikli yayın yapan televizyon kuruluşlarının, çocuk yayınlarında çizgi filmlere yer vermeleri halinde, çizgi filmlerin en az yüzde 20’sinin, diğer çocuk programlarının en az yüzde 40’ının Türkçe üretilmiş olması ve Türk kültürünü yansıtması zorunludur. Bu oranların belirlenmesinde aylık yayın dönemleri esas alınır.” Yani yayın yapan 22 çocuk kanalı, haftada 250 çizgi filmin (Kaynak: Interpress) yüzde 20’sini ‘yerli’ yapacak ve bu yetmeyecek, ‘Türk kültürü’nü de yansıtacaklar. Ve bu işi, beş yıl içinde ‘kademeli’ olarak gerçekleştirmek zorundalar!
Yerli oran ne kadar?
Interpress Ajansı’na göre, 250 çizgi filmin yüzde 5’i yerli. İlgili yönetmelikte yer alan ikinci madde, çocuk yayınlarının süre, saat ve üretim diliyle ilgili aylık istatistiklerin üst kurula ulaştırılmasını öngörüyor. Yani, takip ediliyorlar. Bu kanunun pratikte nasıl uygulanacağı konusunda şu an bir açıklık yok. Tam olarak uygulanabilmesi için çocuk kanallarının birinin ya uyarı ya da sağlam bir ceza alması gerekebilir. Yani testi bir kere kırılacak gibi görülüyor!
Türk kültürünü yansıtmak!
RTÜK, “Sizin bu çizgi filminiz bizim kültürümüz yansıtmıyor” diyerek ceza kesebilir. Sonra sadece çocuk kanallarını kapsamıyor bu zorunluluk. Çocuklara yönelik program yayınlayan tüm kanalları ilgilendiren bir durum. Mesela TRT 6’da ne yapacaklar? Sanırım bu konuda daha toleranslı olacaklar!
Aslında onlar seviliyor
IPSOS KMG şirketinin 4-14 yaş gurpaları arasında 1.500 kız ve erkek çocukla yaptığı ‘Çocukların Medya Tüketimleri ve Yaşam Şartları’ araştırması (Mayıs 2012) ve Interpress’in geçen hafta basına verdiği çizgi filmlerle ilgili çalışma, ortak bir noktada buluşuyor: Çocuklara izledikleri yabancı çizgi film standartlarında (teknik olarak), yerli çizgi üretim sunulduğunda tercihleri bu yönde oluyor. Araştırmaların ‘En Çok İzlenen Çizgi Filmler’ listesinin başında ‘Pepee’, ‘Keloğlan’, yer alıyor.
TV’lerdeki durum
TRT Çocuk, Yumurcak TV, Minika, Karamel TV başı çekiyor. Yerli üretimde ‘belli bir görüşün’ hayli etkili olduğu, sektörde biliniyor. Yani gelecek ‘muhafazakar çizgi filmler’le ‘emperyalist çizgi filmler’ arasında çekişmeyle geçecek. Tabii çocukların bundan haberi olmayacak! Walt Disney, Warner Bros, Paramount Pictures çizgileriyle ‘bizimkiler’ arasında ince ve sessiz bir mücadele başlayacak gibi görünüyor.
Günde 4 saat ekran başında
İşin bir de bu tarafı var. 8.5 milyon çocuğun yüzde 67’si çocuk kanallarını takip ediyor. ‘Amerikan kültürü’ etkisiyle büyüyor! Çünkü bu çocuk nüfusunun önceliği ‘televizyon izlemek’. Yüzde 95 oranında çocuk her gün televizyon izliyor. Bu aynı zamanda büyük bir reklam pastası. Çocuklar ne yiyeceklerine ve içeceklerine (gazlı içecekler ilk sırada!) reklamlardan etkilenerek karar veriyorlar. Çocuk kanallarının bir de bu ‘görevi’ var! (Kaynak: IPSOS)