DÜNYA TELEVİZYONLARINI DİZİLER SARDI

Eurodata Worldwide 100 ülkede 5500 kanalı izliyor ve sektöre ilişkin değişik raporlar yayınlıyor. Geçen yılın dizi eğilimlerini incelediği bir rapor hazırladılar. Dünyanın 15 ayrı bölgesinde 127 kanalı tarayıp 140 bin saatlik program incelemenin sonuçları ilginç. 2012 yılında tüm dünyada üretilen programların performansı en yüksek olanların üçte biri diziler. Dünya ekranda dizi izledi. Televizyonların yerel içeriklerinin yüzde 80’ini diziler. 2012’de yakalanan oran bugüne kadarki en yüksek oran. Peki dünyada dizi eğilimi nasıl? Bizdeki durum nedir. Bir karşılaştıralım.

Yabancı formatın yerli hali tutuyor
Tatort (Almanya), Aguila Roja (İspanya) Volare (İtalya) gibi formatı yabancı kendisi yerli diziler iş yapıyor Avrupa’da. Downton Abbey’i de eklemiş rapor. Ben son dönem iki işi beğeniyorum. “Umutsuz Ev Kadınları” bana göre gelmiş geçmiş en iyi uyarlamalardan biri. “Galip Derviş”te yine başarılı örneklerden biri olarak kendini ispat etti. Ama genelde başarılı oldukları söylenemez diye düşünüyorum bu “yabancı formatın yerli hali” yapımları...

En çok hangi ülkeler dizi ihraç ediyor
“İngilizce konuşan” diziler diyorum dünya piyasasını ele geçirmiş durumda. Amerikan dizilerini biliyoruz. Raporda BBC ve ITV İngiliz kanallarının dizileri de dünyada en çok gösterilen dizilerin sahipleri. En büyük ikinci ihracatçı. Biz sanırım 100’lü hanelere ulaştık dizilerimizin gittiği ülke adedinde. Format ihracı da yavaş yavaş gelişiyor. “Ezel” mesela. Son olarak “Son” dizisini Amerikalılar beğendi.

İskandinav ülkeleri atakta
“Real Humans” (İsveç, Danimarka, Finlandiya ortak yapımı) 53 ülkeye ihraç edildi. İngiltere’de formatı aldı. Eurodata Worldwide bizden hiç söz etmiyor bu konuda. Türkiye İhracatçılar Birliği Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin “2012’de 75 ülkeye 11 bin saati aşan, ekonomik büyüklüğü 150 milyon dolarlık dizi ihracatı yapıldı. Bu rakamın 2023 yılında 1 milyar doları bulması planlanıyor. Türkiye, ABD’den sonra en fazla dizi ihracatı yapan ikinci ülke” sözlerinin bu raporda yer almaması (bu anlamda) bana ilginç geldi.

Çok izlenen diziler; taze olanlar
Raporda dünyada şu anda oynayan dizilerin yüzde 40’ının 2012 yapımı olduğu belirtiliyor. Yani bir yerde, dünyada dizi tüketiyor. Yeni istiyor yeniyi izliyor. Bu her sene için geçerli bir sonuç. Biz de galiba buna en iyi ayak uyduran ülkeyiz.
Ortalama yılda yuvarlak hesap 50 yeni diziye ulaşan bir “performansımız” var.

Yıldız sinema oyuncuları dizi çekiyor
Raporda dizilerin yeni “reyting” çözümlerinden birinin de ünlü sinema oyuncularına dizi çektirmek. Kevin Spacey ve Robert De Niro raporda isimleri yer alanlar. Bizde sistem tam tersi. Yıldızlar dizilerden çıkıyor sonra sinemaya, tiyatroya, hatta müzik dünyasına geçebiliyor. Bizde “Dizide oynayabilirim” diyen yok “Sinema filminde oynayabilirim” diyen var. Çünkü para, şan, şöhret dizilerden kazanılıyor.