‘VIKINGS’ BAŞLIYOR; ‘FATİH’ BUNLARI YAPACAK MI?
Bugünden itibaren CNBC-E’de bir tarihi dizi başlıyor; “Vikings”... Yapım, “The Tudors” ve “Camelot” gibi çok konuşulan dizilerin yazarı Michael Hirst’ün kaleminden çıkıyor. Hirst kendisiyle yapılan bir söyleşide “tarih”dizilerinin tutmasıyla ilgili gözlemlerini anlatıyor.
Bizde de bu sezon “Fatih” dizisi başlayacak. Ben de ünlü senaristin sözlerinden yola çıkarak “Bunlar ‘Fatih’ dizisinde olacak mı?” diye bir karşılaştırma yaptım. Ayrıca, aynı dizinin kostümlerini hazırlayan Joan Bergin’le yapılan bir söyleşiden de dipnotları paylaşıyorum.
Fatih’i böyle anlatabilecekler mi?
“Vikingler bugün yaşasa ne olurdu?’ sorusunu sormuş yazar kendisine; “Bugün yaşasalar geçmişin tarihi, yeni anlatıcılarıyla değişecekti. Kendimi biraz bu yeni anlatıcı konumuna koydum. Ayakta ateşin önünde yaşasalardı, yaşlılar gençlere hikayelerini böyle anlatacaktı” dedim. Bugün yaşayan bir Viking gibi yani. Bizde böyle bakıyorlar mı acaba?
Konuya “Fatih Sultan Mehmet bugün yaşasaydı” diye bakabilecek mi senaryo? Yani bir amacı olacak mı? Bu gözlem bana ilginç geldi. “Muhteşem Yüzyıl”da da bu yaklaşım yoktu.
‘Vikingler’ dizisinin kostümlerini hazırlayan Joan Bergin’in saptamaları “tarihi dizinin” nasıl tutacağına ışık tutuyor. Dizilerin tarihi gerçeği gösterme gibi bir amaçları olduğunda, ortaya yaşanmışlıkları birebir anlatan ve seyirciyi sadece izlemeye davet eden, bir süre sonra da “uyutan” (onun tabiriyle) bir hal alacağını söylüyor Bergin, “Yapılması gereken, tarihi modernleştirmek. Bizim zamanımızla bağlantısını kurmak. Geçmişi, şimdiki zamanı düşünmek için kullanmak...”
Özellikle “Muhteşem Yüzyıl”da bu yaşandı. Eleştriler o boyuta geldi ki, “Dizi kalksın” bile dendi. Dizi bu eleştiriye karşın aslında geçmişle gelecek arasında bir köprü kurmak gibi niyeti de taşımadı. O, saray içindeki dedikoduların sınırını aşmayan bir diyalog değişimi yaptı sadece. “Hürrem bugün yaşasaydı?” sorusu sorulmadı. Acaba “Fatih” dizisinde bu soru sorulacak mı? Böyle geniş bir perspektif çizilecek mi?
“Muhteşem Yüzyıl” bazen bildik hikayelerin dışına çıkarak, izleyicide merak uyandırabildi.
“Tahmin ettiren tarih dizisi izlenir”
Joan Bergin, “tarihi dizilerin reyting alması” konusunu izleyicinin “tahmin dürtüsü”nü ne kadar yüksek tuttuğuyla bağlantılı olduğunu söylüyor. Senaryonun yazdığı “yeniden tarih” içinde bol miktarda “tahmin”i barındırıyor: “Şimdi ne olacak?’.
Bergin, “Seyirciyi harekete geçirmek, tepki göstermesini sağlayacak ipuçlarını vermek ve bunu olabildiğince üst düzeyde tutmak, o zaman; dizi en iyi dizi oluyor” diyor.
“Muhteşem Yüzyıl”, işte bunu büyük ölçüde yaptı. “Tarihi kronoloji” büyük ölçüde takip edildi. Millet kitaplardan bakarak “Şimdi şu olacak” tahminleri yaptı mesela. Bazen de “bildik hikayenin” dışına çıkarak merakı ve tahminleri tavan yaptırabildi. “Fatih” bu “tahmin” çıtasını ne kadar yüksek tutacak? Bu oranda daha fazla izlenir.
Kostüm gerçeğini anlayabilecekler mi?
Joan Bergin, “Tudors”un da kostümlerini yapan isim. O yapımla Emmy ödülü de aldı. Tarihi dizilerin izlenme oranı başarısında kostümün önemini “Dizinin başarısının neredeyse yarısı” diye tarif ediyor. Kostümleri hazırlarken sorduğu soru hep şu olmuş: “Bugünün giyim birikimi, onlarda olsa kıyafetlerinde nasıl bir değişiklik olurdu?”
Bilmem bizde “Muhteşem Yüzyıl”da böyle düşünerek mi hazırlandı kostümler? Ya da “Fatih” dizisinin kostümcüsü, acaba böyle bakabildi mi hazırlarken kıyafetleri?