Aleniyet İlkesi Nedir?

Açıklık ve netlik anlamına gelen aleniyet sıklıkla uygulamada aleniyet ilkesi olarak tapu işlemlerinde esas alınır. Türk Medeni Kanunu’na göre tapu sicil belgeleri ilgili kişilere açıktır. İlgili olduğunu ispat eden herkes tapu memurundan ilgili tapu kaydının gösterilmesini ve örneklerinin verilmesini talep edebilir. Bu anlamda bir kişi tapu sicilindeki mevcut kayıtları bilmediği yönünde beyanda bulunamaz. Kanuna göre bir kişinin tapu sicilindeki kayıtlarını bilmemesi, aleniyet ilkesi bakımından ileri sürülebilir bir gerekçe değildir.

Tapuda aleniyet ilkesi

Tapu kayıtlarındaki aleniyet ilkesi, ana sicillerle ilişkilidir. İlgili kişilerin tapu kütüğünü incelemesinde sakınca yoktur. Ancak mal sahiplerinin, hacizlerin ve alacaklıların sicilleri gibi öğelerin incelenmesinde tapu memurları yetkilidir. Bir taşınmaz üzerindeki rehin işlemi, tapu kütüğüne tescil yapılması ile olur. Taşınmaz rehini tesisine dair sözleşmenin geçerli olabilmesi, resmi olarak yapılmış olmasına bağlıdır. Tapu kütüğüne tescil edilen bir taşınmaz üzerindeki rehini üzerinde hak sahibinin bilmediğini iddia etmesi ya da iyi niyet iddiasında bulunması mümkün değildir.

Hukukta aleniyet ilkesi

Anayasanın 141. maddesi uyarınca aleniyet ilkesi tüm yargı çeşitlerini kapsar. Aleniyet ilkesi kapsamında tüm yargı ve duruşmalar kamuya açıktır. Genel ahlak ya da kamu güvenliğinin gerekli kılması durumunda duruşmalar gizli ya da kapalı olarak yapılabilir. Genel anlamda aleniyet ilkesi davanın tarafları dışında da isteyen herkesin oturumları izleyebilme imkanına sahip olmasını ifade eder.