‘10 binde bir rastlanır’

Niğde’de yaşayan 2 çocuk annesi Songül Dinçer (50), Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde önce Kulak Burun Boğaz Polikliniği’nde daha sonra ise Dahiliye Polikliniği’ne gidip muayene oldu.

‘Nadiren de olsa’

Tomografi istenen Songül Dinçer, işlem sırasında fenalaştı. Acil servise götürülen Dinçer, yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Adana Adli Tıp Kurumu’na otopsiye gönderilen Dinçer, tomografi çekimi öncesinde iğne ile yapılan kontrast maddeye alerjisi olduğu ve bu yüzden hayatını kaybettiği belirlendi. Dinçer’in ölümünün ardından merak uyandıran kontrast maddenin ‘iyot alerjisi’ olduğunu belirten uzmanlar nadiren de olsa bu tür ölümlerin yaşandığını ifade etti.

‘Bir testi yok’

Bilgisayarlı tomografi öncesinde iğne ile vücuda enjekte edilen maddenin testlerde ortaya çıkmadığını belirten Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Akhan, “Bu, iyot içeren kontrast maddelerdir. Toplumda belli bir oranda alerjik özelliği olduğu biliniyor. Hastanın kendisi bilmeyebilir. Bunu bize söyleyecek herhangi bir test de yok. İyotlu birleşiklere karşı ortaya çıkan bir alerjidir bu. Hastanın bir alerji öyküsü varsa bu işlemi yapmayız. Ama herkeste gelişebilir. Bu durumlarda acil müdahale gerekli bütün aletler zaten bilgisayarlı tomografi ünitelerinde bu nedenle bulundurulur. Çok nadir de olsa bu tür ölümler gerçekleşebiliyor. Ona karşı alınacak tedbir sadece bu ilacı kullanmaktan kaçınmaktır. Alerji tedavisiyle hastayı hazırlayıp tetkiki ondan sonra yapmak gerekir. Bir problem çıktığında hızla müdahale etmek gerekiyor. Bu maddenin en önemli sıkıntısı bu. İkincisi de böbrek hastası kişilerde bu ilaçları kullanmaktan kaçınırız. Bilgisayarlı tomografi, endikasyon olduğunda zorunlu hallerde kullanırız. Özellikle kanser hastalarının tedavisinin takibinde kullandığımız bir yöntem” dedi.

‘Müdahaleler de kısıtlı kalıyor’

Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Tamer Kaya, kontrast maddenin radyolojik incelemelerde görüntüyü daha iyi gösterebilmek için insan vücuduna verilen bir madde olduğunu ifade etti. “Kontrast maddeler, metal içeren maddeler olabiliyor ve tomografi gibi tetkiklerde de iyot içeriği olan maddeler olabiliyor” diyen Prof. Dr. Kaya, “Alerjide bu iyoda karşı oluyor. Bu tür alerjik reaksiyonlar yaklaşık 10 binde 1 ölüme yol açtığı biliniyor. Bu hastaların, alerjisi olduğunu ortaya çıkaracak bir test maalesef yok. Rutin tıbbi uygulamalarda ortaya çıkmıyor. Bu alerjisi olan kişilere anti alerjik ilaçlar kullanılabilerek tedbir alınabilir. Alerjik reaksiyonlar bazen o kadar ileri oluyor ki operasyon sırasında bile olsa kurtarılamayabiliyor. Bu aşamada yapılabilecek müdahaleler de kısıtlı kalıyor. MR ya da benzeri yöntemler var. Gerekmiyorsa yapmama yönünde bir eğilimimiz var” diye konuştu.